Jeden wirus dwie choroby
Ewa Pakuła

Jeden wirus dwie choroby

Do częstszych chorób zakaźnych należą ospa wietrzna i półpasiec. I choć objawy każdej z nich są odmienne, to obie wywoływane są przez tego samego wirusa Herpesvirus varicella-zoster.

Ospa wietrzna jest uogólnioną ostrą chorobą zakaźną, która rozwija się w wyniku zarażenia wspomnianym już wirusem i najczęściej zdarza się u dzieci. Po jej przechorowaniu wirusy ospy wietrznej przechodzą w stan tzw. "uśpienia" w zwojach nerwowych. Jednakże w sprzyjających warunkach, np. w czasie infekcji dróg oddechowych, mogą one ulegać reaktywacji. Wynikiem reaktywacji zakażenia wirusem varicella-zoster jest półpasiec, który ograniczony jest tylko do pewnego obszaru ciała.

Ospa wietrzna (wiatrówka)

Jest chorobą bardzo zaraźliwą. Epidemie ospy wietrznej występują co 3-4 lata w okresie zimy i wczesną wiosną. Na wiatrówkę chorują najczęściej dzieci. Szczególnie te, które uczęszczają do żłobków, przedszkoli lub szkół. W skupiskach dzieci choroba ta bardzo szybko się rozprzestrzenia. Do zakażenia dochodzi drogą powietrzno-kropelkową podczas kaszlu, kichania lub przez bezpośredni kontakt. Najbardziej zakaźna jest ospa wietrzna w okresie objawów zwiastunowych i w czasie wysypki.

Wiatrówka zaczyna się zwykle pogorszeniem samopoczucia, umiarkowaną gorączką, bólem głowy. Objawy te trwają zwykle 24-36 godzin, po czym na skórze pojawiają się pierwsze, pojedyncze wykwity o charakterze plamek i grudek. W ciągu następnych godzin wykwitów jest coraz więcej i stopniowo ulegają one przemianie w pęcherzyki wypełnione surowiczym płynem z rumieniową obwódką. Następnie pęcherzyki pękają i tworzą się krosty, zasychające w strupki. Charakterystyczne cechy wysypki wiatrówkowej to:

   1. pojawianie się jej w kilku rzutach w ciągu kolejnych dni,  właśnie dlatego wysypka ma charakter wielopostaciowy;
   2. obecność wykwitów na skórze owłosionej głowy.
      Czasem choroba może obejmować również błony śluzowe, np. jamy ustnej, gardła, górnych dróg oddechowych, spojówek oraz odbytu i pochwy, prowadząc do powstawania nadżerek lub płytkich owrzodzeń.

Wysypce towarzyszy bardzo często silny świąd skóry, który prowokuje do drapania. W trakcie drapania może dojść do bakteryjnego zakażenia wykwitów wiatrówkowych, a wtedy na skórze pozostaną blizny. Trzeba pilnować zarówno dzieci, jak i dorosłych, aby się nie drapali. Najczęściej ostra faza choroby trwa 4-7 dni. Przysychanie strupków może trwać do 10, a nawet 14 dnia choroby. Natomiast ostatnie strupki odpadają zwykle pod koniec trzeciego tygodnia wiatrówki.

Przebieg ospy wietrznej u dzieci do tej pory ogólnie zdrowych jest najczęściej łagodny. Jeśli jednak wiatrówka przytrafi się dorosłemu, nie można jej bagatelizować, ponieważ może mieć przebieg cięższy niż u dzieci. Ospa wietrzna jest niebezpieczna również dla osób z poważnymi chorobami, np. białaczką, i wymaga wówczas leczenia szpitalnego. Pomimo ogólnie łagodnego przebiegu choroby sporadycznie mogą się zdarzać po niej powikłania, np.: zapalenie płuc, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie mózgu, zespół Guillaina-Barrego (objawiający się osłabieniem mięśni i czucia), zespół Reye?a (ostre zaburzenie czynności mózgu z naciekiem tłuszczowym w wątrobie), zapalenie mięśnia sercowego lub osierdzia, zapalenie stawów. U małych dzieci w przebiegu ospy wietrznej może rozwinąć się zapalenie ucha środkowego. Dla noworodków bardzo niebezpieczna jest ospa wietrzna rozwijająca się w okresie okołoporodowym, ponieważ noworodki nie mają jeszcze dobrze rozwiniętego układu odpornościowego.

Jak leczyć

Leczenie ospy wietrznej opiera się głównie na łagodzeniu objawów choroby. W celu obniżenia gorączki można zażywać leki przeciwgorączkowe dostępne w aptece bez recepty. Świąd skóry dobrze łagodzą papki lub pasty o działaniu wysuszającym, znieczulającym i przeciwświądowym, również dostępne w aptece bez recepty. U osób z osłabioną odpornością lub z innymi poważnymi chorobami stosuje się leki przeciwwirusowe.
Dysponujemy też swoistą immunoglobuliną ludzką, którą można podać w celu zapobiegania rozwojowi zakażenia w ciągu 72 godzin od kontaktu z chorym na ospę wietrzną.
Leczenie zapobiegawcze immunoglobuliną wskazane jest u:

   1. dzieci z białaczką, chłoniakiem, niedoborami immunologicznymi, po długotrwałej terapii immunosupresyjnej, kortykoterapii, radioterapii;
   2. noworodków urodzonych przez matki, które miały kontakt z ospą wietrzną 5 dni przed porodem;
   3. dzieci chorych na inne choroby zakaźne równocześnie z ospą wietrzną;
   4. kobiet ciężarnych po kontakcie z ospą wietrzną, z ujemnym wywiadem co do przebycia tej choroby wcześniej.

W aptekach dostępna jest szczepionka przeciwko wirusowi ospy wietrznej, dzięki której można czynnie uodpornić osoby szczególnie podatne na zakażenie, np. chorych na białaczkę, z niedoborami immunologicznymi czy też osoby narażone na bliski kontakt z chorymi na ospę wietrzną. Szczepić tą szczepionką można już od 9 miesiąca życia. Jeśli szczepienie otrzymuje kobieta w wieku rozrodczym, to przez trzy miesiące musi koniecznie stosować skuteczną antykoncepcję.

Przechorowanie ospy wietrznej najczęściej daje odporność na całe życie i w zasadzie drugi raz na nią się nie choruje.
 

#REKLAMA#

Powiązane produkty


Półpasiec

Rozwija się w wyniku reaktywacji wirusa varicella-zoster i wywołuje stan zapalny nerwu czuciowego oraz skóry unerwionej przez ten nerw najczęściej na tułowiu lub - rzadziej - na kończynie górnej lub dolnej albo na głowie. Charakterystyczne jest, że zmiany chorobowe dotyczą zawsze jednej połowy ciała. Stąd też wzięła się nazwa choroby.

Półpasiec zaczyna się najczęściej bólem występującym wzdłuż zaatakowanego nerwu. Ból ma charakter ostry, piekący lub palący i dość często jest bardzo silny. Po 2-3 dniach bólu na skórze w tym miejscu pojawia się wysypka pęcherzykowa z odczynem zapalnym skóry. Pęcherzyki, podobnie jak w ospie wietrznej, ulegają przemianie w krosty zasychające w strupki. Wysypka rozwija się zwykle 3 do 5 dni.

Szczególnymi i niebezpiecznymi postaciami półpaśca są:

   1. półpasiec oczny - występujący w okolicy oka, ponieważ grozi zajęciem rogówki oka. Dlatego też wymaga konsultacji okulistycznej;
   2. półpasiec uszny - obejmujący okolicę ucha, któremu towarzyszy ból ucha, szum uszny i zawroty głowy. Wymaga leczenia laryngologicznego.

U części pacjentów (szczególnie w starszym wieku) pomimo wygojenia się zmian skórnych ból utrzymuje się nadal, przechodząc w tzw. neuralgię półpaścową. Neuralgia ta może trwać miesiące, a nawet lata. Dlatego od samego początku półpaśca ważne jest skuteczne leczenie przeciwbólowe, ponieważ w ten sposób można uniknąć rozwoju uporczywych nerwobólów półpaścowych. U około 2 procent chorych dochodzi do uogólnionej wysypki pęcherzykowej, świadczącej o znacznym zmniejszeniu odporności organizmu.

Powikłania po półpaścu są rzadkie i są to: nerwobóle, uszkodzenia nerwów czaszkowych, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu, zespół Guillaina-Barrego. Grupę szczególnego ryzyka zachorowania na półpaśca stanowią osoby po transplantacji szpiku kostnego. Około 30 procent z nich w ciągu roku od zabiegu choruje na półpasiec.

Jak leczyć

Leczenie półpaśca skórnego, podobnie jak ospy wietrznej, ma na celu złagodzenie dolegliwości. Od początku choroby ważne jest skuteczne leczenie przeciwbólowe oraz włączenie doustnego leku przeciwwirusowego, ponieważ ogranicza to częstość neuralgii półpaścowej. W terapii stosuje się również witaminy z grupy B oraz miejscowe środki odkażające.

Intensywne leczenie konieczne jest u chorych z upośledzeniem odporności w półpaścu uogólnionym, w półpaścu ocznym lub usznym oraz przy powikłaniach narządowych.

Przebieg półpaśca w dużej mierze zależy od naszego układu odpornościowego. Gdy działa on sprawnie, to choroba mija zwykle bez śladu, choć w pojedynczych przypadkach mogą pozostawać na skórze blizny lub przebarwienia. W przypadku osłabienia odporności półpasiec może okazać się bardzo ciężką chorobą o niepewnym rokowaniu.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Choroby wzroku

    O wzrok warto dbać szczególnie, ponieważ jest jednym z naszych najważniejszych zmysłów, umożliwiającym spostrzeganie świata i właściwe reagowanie na to, co dzieje się wokół nas. Jednocześnie chorób oczu jest bardzo wiele i niektóre z nich dają objawy szybko, a inne rozwijają się podstępnie i powoli. Dlatego warto okresowo poddawać się badaniu okulistycznemu, które niejednokrotnie umożliwia wcześniejsze wykrycie schorzenia oczu.

  • Mononukleoza zakaźna - objawy i leczenie

    Mononukleoza nazywana także chorobą pocałunków jest jedną z rzadziej rozpoznawanych chorób zakaźnych. Co za tym idzie, świadomość społeczna w tym zakresie jest niewielka i skutkuje niepotrzebnym niepokojem w momencie rozpoznania choroby przez lekarza. Czynnikiem chorobotwórczym jest wirus Epsteina-Barra (tzw. EBV), który jest wirusem wszechobecnym. Na zakażenie szczególnie narażone są dzieci i nastolatki. Wirus, który raz zaatakował pozostaje w organizmie człowieka na całe życie.

  • Alergiczne zapalenie spojówek

    Wśród różnych dolegliwości coraz powszechniejsze stają choroby alergiczne, czyli uczuleniowe. Ich objawy zaczynają się często od dolegliwości ze strony oczu. Nierzadko skłania to pacjenta do wizyty bezpośrednio u farmaceuty w aptece po doraźną pomoc.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij