22 zaskakujące rzeczy, które dzieją się z twoim ciałem podczas ciąży
1. Piersi powiększają się już na samym początku ciąży...
To właśnie one reagują na nową sytuację najszybciej: stają się pełniejsze albo wręcz obrzmiałe już parę dni po „tej” nocy. Dzieje się tak dlatego, że na skutek zwiększonego poziomu estrogenu i progesteronu organizm zatrzymuje wodę, a że w piersiach jest najwięcej receptorów reagujących na poziom hormonów, właśnie tam gromadzi się przede wszystkim. Piersi stają się nie tylko większe, ale też bardzo wrażliwe.
2. …a potem rosną do zaskakujących rozmiarów
W ciągu 9 miesięcy ciąży biust może powiększyć się o 2, 3, a nawet 4 (!) rozmiary, choć bywa i tak, że zmienia się to tylko nieznacznie. Rośnie nie tylko na skutek zatrzymywanej w tkankach wody, ale również dlatego, że gruczoły mleczne przygotowują się do wypełnienia swojej misji: powstają nowe pęcherzyki, kanaliki się poszerzają i zwiększa się ilość tkanki gruczołowej produkującej mleko.
3. Ciemnieją brodawki
Otoczka sutkowa zwana areolą ciemnieje i bardzo się powiększa. Uwidaczniają się na niej niewielkie, niewidoczne dotąd grudki. To ujścia mieszczących się pod skórą gruczołów łojowych, tzw. gruczołów Montgomery’ego.
4. Pierwsze mleko może pojawić się długo przed porodem
Zdarza się, że siara – pierwsze, rzadkie, niemal przezroczyste, żółtawe mleko – zaczyna wypływać z piersi już po 16. tygodniu ciąży, choć częściej pojawia się dopiero po 30. tygodniu. Bywa i tak, że pokarm wydostaje się z piersi dopiero po porodzie.
5. Przez skórę przeświecają błękitne żyłki
Widać je zwłaszcza na piersiach, brzuchu i udach. Stają się widoczne dlatego, że podczas ciąży poszerzają się naczynia krwionośne, by macica (a więc i dziecko) była lepiej zaopatrywana w krew.
6. Na brzuchu pojawia się ciemna pionowa linia
Mniej lub bardziej wyraźna brązowa linia biegnąca od pępka (a nawet od wyrostka mieczykowatego mostka) do spojenia łonowego, to tzw. linea negra albo kresa czarna. Pojawia się w II trymestrze na skutek zwiększonej pod wpływem estrogenów produkcji melaniny, która przebarwia niewidoczną wcześniej kresę białą. Nadmiar melaniny sprawia także, że ciemnieje skóra sromu. Ciemne zabarwienie skóry przeważnie znika po porodzie, jednak nie od razu: na ogół trwa to kilka miesięcy.
7. …a pępek wygląda jak guzik
W połowie II trymestru macica jest już tak duża, że wypycha go na zewnątrz. Po porodzie pępek wraca na swoje miejsce i znów tworzy zagłębienie.
8. Poza brzuchem zaokrągla się także… pupa
To efekt zgromadzonych w organizmie zapasów wody i tego, że podczas ciąży rozszerzają się kości miednicy. Za dużą pupę odpowiada też nadmiar kilogramów.
9. Cera staje się piękna albo… wręcz przeciwnie
Dzięki dobremu ukrwieniu skóra twarzy kobiet w ciąży na ogół promienieje, jednak może także wyglądać gorzej niż zazwyczaj. Zdarza się, że pojawiają się na niej wypryski.
10. Dłonie są zaczerwienione
Zwiększony przepływ krwi w organizmie sprawia, że wewnętrzna strona dłoni staje się czerwona. Podobnie wyglądają podeszwy.
11. Ciemnieją piegi i pieprzyki
Zwiększona produkcja melaniny odpowiada nie tylko za kresę czarną, ale też kolor (a więc i wyrazistość) piegów oraz pieprzyków.
12. Na twarzy może się pojawić tzw. maska ciążowa
Maska ciążowa, nazywana także ostudą, chloasmą albo melasmą, to również skutek zwiększonej pigmentacji. Tworzą ją pojawiające się pod wpływem promieni słonecznych zlewające się, trudne do ukrycia pod makijażem plamy na czole, policzkach i nosie, a czasem także nad górną wargą i na podbródku. Można im zapobiec, chroniąc skórę przed słońcem kremami z wysokim filtrem UV (30-50 SPF). Choć takie przebarwienia na ogół nie są trwałe (znikają w ciągu kilku miesięcy po porodzie), lepiej nie ryzykować i nie dopuszczać do ich powstania.
13. Szybciej rosną paznokcie
To skutek szybszego przepływu krwi przez organizm.
14. Włosy stają się gęste jak nigdy wcześniej...
To dlatego, że estrogeny wydłużają fazę wzrostu i włosy nie wypadają. Zrobią to dopiero po porodzie. Ich kondycja nie będzie wówczas najlepsza. Po kilku miesiącach wszystko wróci do normy.
15. …ale mogą też być wyjątkowo niesforne
Prawda jest taka, że podczas ciąży włosy robią, co chcą. Mogą ni stąd ni zowąd zacząć się puszyć albo źle układać. Żyją własnym życiem. W pierwszych miesiącach, gdy organizm przestraja się hormonalnie, mogą także mocno się przetłuszczać. To dlatego, że za sprawą progesteronu podwyższa się temperatura ciała, a przez to gruczoły łojowe wydzielają więcej łoju.
16. Dziąsła stają się wrażliwsze niż kiedyś
Hormony ciążowe sprawiają, że dziąsła są bardziej rozpulchnione. Efekt: ślady krwi na szczoteczce. Na ogół nie ma powodów do zmartwienia: wystarczy regularnie szorować zęby (odkładająca się na szkliwie płytka nazębna mogłaby pogorszyć ich stan), masować dziąsła miękką szczoteczką, jeść więcej owoców i warzyw (witamina C uszczelnia naczynia krwionośne). Jeśli jednak problemy nie mijają, trzeba wybrać się do dentysty.
17. Zmienia się kształt i rozmiar stóp
Relaksyna – hormon, który ma za zadanie hamować przedwczesne skurcze macicy oraz rozluźniać więzadła i mięśnie tak, by ułatwić poród – nie działa wybiórczo, a więc tylko w okolicy bioder. Rozluźnia także więzadła stóp, co sprawia, że u większości kobiet stają się one większe i nieco spłaszczone (a co za tym idzie - szersze). Zmiana może być nieznaczna, ale bywa i tak, że przyszła mama musi kupić o rozmiar większe buty, zwłaszcza jeśli przybrała na wadze zbyt wiele (relaksyna relaksyną, ale stopa obniża się także dlatego, że musi dźwigać więcej kilogramów).
18. Puchnąć mogą nie tylko kostki, ale także palce dłoni
Kostki puchną dlatego, że organizm przyszłej mamy gromadzi wodę, która mogłaby się okazać przydatna, gdyby podczas porodu doszło do dużej utraty krwi. Zapasy przechowywane są jednak nie tylko w stawach skokowych, ale także w innych częściach ciała, np. w palcach. Jeśli obrzęki są niewielkie, nie ma powodów do zmartwienia. Po porodzie zgromadzona w tkankach woda zostaje ponownie wchłonięta do naczyń krwionośnych, a jej nadmiar przefiltrowany przez nerki i wydalony wraz z moczem. Duże obrzęki, które nie mijają po nocnym wypoczynku, mogą jednak zwiastować kłopoty, dlatego najlepiej powiedzieć o nich lekarzowi.
19. Zwiększa się obwód klatki piersiowej
I to sporo, bo od 5 do 7 centymetrów! Dzieje się tak na skutek rozluźnienia przyczepów mięśni międzyżebrowych.
20. Skóra na brzuchu piekielnie swędzi
To dlatego, że napina się do granic wytrzymałości i może być przesuszona. Pomóc powinno nawilżenie i natłuszczenie jej dobrymi kosmetykami.
21. Przejściowo pogarsza się wzrok
Organizm przyszłej mamy gromadzi zapasy wody nie tylko w kostkach stóp, ale także w… gałkach ocznych, co może wpływać na akomodację czyli zdolność „nastawiania ostrości” na obiekty, które są dalej lub bliżej. To przejściowe. Jednak uwaga: problemy z widzeniem mogą towarzyszyć nadciśnieniu, dlatego w razie wątpliwości lepiej skonsultować się z lekarzem. Może się także zdarzyć, że soczewki kontaktowe, które nosiłaś dotąd od rana do nocy, ni stąd, ni zowąd zaczną cię uwierać. To przez zmniejszone pod wpływem hormonów wytwarzanie łez.
22. Zmienia się środek ciężkości ciała
Rosnący brzuszek i większe niż kiedykolwiek piersi sprawiają, że prostujesz się bardziej niż zazwyczaj, żeby utrzymać równowagę. Środek ciężkości się przesuwa, co sprawia, że mięśnie podtrzymujące kręgosłup na odcinku lędźwiowo-krzyżowym są napięte bardziej niż zwykle i mogą boleć.
A co się dzieje wewnątrz ciała?
▪ Macica przechodzi spektakularną metamorfozę. Z narządu o pojemności kilku mililitrów zmienia się w duży worek o pojemności ok. 5 litrów.
▪ Rosnąca macica sprawia, że narządy wewnętrzne – na przykład jelita, żołądek czy przepona – zmieniają swoje położenie. Przesuwa się nawet serce!
▪ Wzrasta objętość krwi. W III trymestrze jest jej więcej o 40 proc.
▪ Serce powiększa się i przepompowuje więcej krwi.
▪ Zwiększa się objętość nerek.
▪ Przysadka mózgowa staje się dwa razy większa, bo musi produkować więcej prolaktyny - hormonu, który odpowiada za produkcję mleka.
Konsultacja: lek. med. Artur Kucharski, ginekolog-położnik