Rogowacenie okołomieszkowe – leczenie i przyczyny
Joanna Jordańska

Rogowacenie okołomieszkowe – leczenie i przyczyny

Rogowacenie okołomieszkowe skóry (keratosis pilaris) jest łagodną jednostką chorobową, kosmetycznym defektem, u genezy którego leży nieprawidłowe rogowacenie naskórka. Objawowo porównywalne z „gęsią skórką” nieestetyczne, zaczerwienione, rogowe czopki pojawiające się najczęściej na owłosionych partiach ud, ramion, policzków, brwi, przedramion, czy pośladków.

Rogowacenie w znacznej mierze jest schorzeniem przekazywanym genetycznie i związane jest z nieprawidłowym wchłanianiem witaminy A w organizmie. Wyróżniamy również rogowacenie nabyte, które może być spowodowane w głównej mierze przesuszeniem skóry. Nadmierne wysuszenie skóry zaburza właściwy proces rogowacenia, w związku z czym obumarłe komórki nie ulegają złuszczeniu, tylko zalegają na powierzchni naskórka. Zmiany te poza kwestią estetyczną, na ogół nie powodują dodatkowych dolegliwości, mogą jednak stać się przyczyna uciążliwego świądu czy pieczenia.

Rogowacenie okołomieszkowe – przyczyny

Rogowacenie okołomieszkowe dotyka prawie 50–80% wszystkich nastolatków i około 40% dorosłych, jest więc schorzeniem powszechnym, ale w większości przypadków o łagodnym przebiegu. Jest problemem głównie natury estetycznej, a jego objawy przy zachowaniu odpowiedniej higieny i dbałości o skórę mogą być niemal niezauważalne. Schorzenie nie jest uleczalne, ale efektywnie leczone objawowo, minimalizuje jego przebieg, nie dopuszcza do nasilenia, oraz nie pozostawia po sobie blizn czy przebarwień.

Rogowacenie wynika z określonych nieprawidłowości pojawiających się w obrębie naskórka i mieszków włosowych, gdzie nadmiar keratyny blokuje ujścia mieszków włosowych. Keratyna jest białkiem, występującym naturalnie w zewnętrznych warstwach skóry, oraz jednym z budulców włosa. Jej nadmierna ilość gromadzi się w wierzchniej warstwie naskórka i gruczołów łojowych, a z czasem treść ta ulega utlenieniu, tworząc zmiany zaskórnikopodobne (nie mylić z zaskórnikami). Poprzez tę nadprodukcję dochodzi do szybszego zanieczyszczania się skóry i ciągłego zatykania porów, pojawiania się suchych skórek, zgrubień, przerostów i nierównomiernego kolorytu skóry.

Schorzenie może przebiegać w stopniu łagodnym i ustąpić samoistnie, bądź dawać bardziej uciążliwe objawy. Szczególnie zagrożone mogą być osoby o skórze wrażliwej, atopowej oraz łojotokowej i trądzikowej, gdyż nadmierna keratonizacja może inicjować stan zapalny, przyczyniając się do powstawania atopii, egzem, trądziku, czy łojotokowego zapalenia skóry. Wszystkie te objawy mogą być inicjowane, jak i nasilane pod wpływem niewłaściwego postępowania i pielęgnacji skóry nacechowanej. Tendencja dziedziczona jest z pokolenia na pokolenie w wariancie pionowym, poprzez przekazywanie nieprawidłowego allelu (dziadek – mama – dzieci).

Wśród innych czynników mogących mieć wpływ na pojawienie się objawów chorobowych można wymienić:

  • nadmierną suchość skóry,
  • zaburzenia endokrynologiczne (głównie  niedoczynność tarczycy),
  • zaburzenia naczynioruchowe.

Do najważniejszych objawów rogowacenia okołomieszkowego zalicza się:

  • grudki – drobne wykwity, pojawiające się w skupiskach, młode – praktycznie niewidoczne, starsze o zabarwieniu czerwonawym lub ciemnobrunatnym; umiejscowione przy ujściach mieszków włosowych,
  • zaczerwienienie – nie zawsze obecne, zlokalizowane w miejscu zmian grudkowych, świadczące o obecności stanu zapalnego,
  • suchość skóry – związana z nadmierną keratonizacją nawarstwień tworzących grudki.

Rogowacenie okołomieszkowe – leczenie

W walce z rogowaceniem okołomieszkowym nieodzowne będzie przede wszystkim uzupełnienie niedoborów witaminy A i witaminy C, zarówno na poziomie suplementacji, jak i poprzez wzbogacenie codziennej diety w owoce i warzywa zawierające te witaminy.

Wizualną poprawę stanu skóry uzyskamy dzięki regularnemu stosowaniu gruboziarnistych peelingów i masaży szorstką gąbką, czy rękawicą. Należy jednak pamiętać o tym, by zabiegi te wykonywać wyłącznie na nieprzerwanym mechanicznie naskórku, gdyż w przeciwnym wypadku istnieje ryzyko zakażenia, a co za tym idzie nasilenia dolegliwości i pojawienia się blizn. To samo dotyczy sytuacji, gdy zmiany znajdują się w stanie zapalnym.

W przypadku omawianej dolegliwości mamy nie tyle do czynienia z leczeniem, co z odpowiednią pielęgnacją. Dermokosmetyki przeznaczone do pielęgnacji skóry z problemem rogowacenia powinny mieć głównie działanie nawilżające i przeciwzapalne. Wybierając kosmetyk dla skóry objętej tym problemem należy się jednak skonsultować z lekarzem lub farmaceutą, gdyż kosmetyki te mogą zawierać różne substancje. Najczęściej wykorzystywane są w nich:
  • kwas salicylowy o stężeniu 2%  ułatwia oddzielanie się nawarstwionych rogowaceń,
  • 20% mocznik – nawilża i zwiększa elastyczność warstwy rogowej naskórka,
  • panthenol – łagodzi podrażnienia,
  • alantoina – przyśpiesza gojenie uszkodzeń naskórka,
  • masło shea – pełni funkcje ochronne.

Taki skład powinien zapewnić właściwą pielęgnację nadmiernie suchej skóry, jak również zabezpieczyć przed nadmiernym rogowaceniem, zarówno w optymalnych warunkach, jak i podczas działania czynników drażniących (depilacja, działanie zimna, czy promieni słonecznych).

Nie istnieje w pełni skuteczne leczenie rogowacenia okołomieszkowego, gdyż podstawą rozwoju jego objawów są czynniki genetyczne. Do środków łagodzących objawy należą głównie stosowane miejscowo preparaty na bazie mocznika działającego keratolitycznie oraz mocno ciepłe kąpiele z dodatkiem soli.

Miejscowe zgrubienie w zewnętrznej warstwie naskórka jest reakcją obronną skóry i nie zawsze staje się stanem chorobowym. Może być de facto formą ochrony głębszych tkanek skóry przed uszkodzeniem (w tym przypadku przesuszeniem). Nadmierna keratynizacja może objawiać się również problemem wrastania włosów pod skórę (włos nie ma siły przebić pogrubionego naskórka, dlatego drażni ścianki mieszka włosowego i wywołuje stan zapalny).

Nadmierna keratynizacja może występować zarówno w przypadku skóry suchej, jak i tłustej, powodując w przypadku tej pierwszej powstawanie kaszki, liszajów, brodawek, egzem i zaostrzenia atopowości skórnej, a w przypadku drugiej zatykania porów, zaskórników, stanów zapalnych, prowadząc często do łojotokowego zapalenia skóry.

Rogowacenie jest schorzeniem okresowym, nasilającym się w okresach niższej wilgotności. Skłonność do reemisji i zaostrzeń warunkowana jest w zależności od czynników pielęgnacyjnych, środowiskowych i sposobu odżywiania. Jest to przypadłość estetyczna, nieszkodliwa dla zdrowia, jednakże zlekceważenie dbałości w powyższych aspektach może doprowadzić do przewlekłego stanu zapalnego, atopii, czy rumienia.

W jednostkowych przypadkach o szczególnej intensywności schorzenia, lekarz dermatolog może zalecić terapię doustną preparatami zawierającymi w składzie acitretinę (substancję analogową kwasowi retinowemu). Efekty kuracji acitretiną widoczne są po upływie 2- 4 tygodni (Uwaga! Po przebytej kuracji kobiety nie powinny zachodzić w ciążę przez co najmniej dwa lata od momentu zakończenia leczenia).

Nadmierne rogowacenie można też leczyć za pomocą kalcypotriolu. Preparat ten stosuje się bezpośrednio na zmienione chorobowo partie skóry, a pierwsze efekty kuracji widoczne są po dwóch tygodniach.

Polecane dla Ciebie

Rogowacenie okołomieszkowe – rozpoznanie i zapobieganie

W przypadku stwierdzenia pierwszych objawów rogowacenia okołomieszkowego wskazana jest wizyta u dermatologa. Badanie odbywa się w wywiadzie lekarskim (tu głównie w kwestii rodowodu schorzenia) oraz badaniu fizykalnym (palpacyjnym). Terapia oparta jest na metodach zachowawczych (stosowane miejscowo preparaty zawierające mocznik oraz kąpiele z dodatkiem soli kuchennej). Rzadziej włącza się do terapii wariant ogólny (doustny) preparatami witaminy A oraz C.

Ze względu na dziedziczny charakter choroby obecnie nie są znane sposoby zapobiegania rogowaceniu mieszkowemu. Istnieją natomiast metody mogące pozytywnie wpłynąć na przebieg schorzenia. Należą do nich głównie: regularne nawilżanie, diagnozowanie i leczenie zaburzeń endokrynologicznych, umiarkowana ekspozycja na słońce w miesiącach letnich.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak powstaje nowotwór?

    Nowotwory są główną przyczyną zgonów na świecie. Szacuje się, że w Polsce choruje na nie ponad milion osób, a ok. 100 tys. umiera. Niestety, statystyki te z roku na rok są coraz mniej optymistyczne. Jak powstaje nowotwór? Czy da się zapobiec jego rozwojowi?

  • Gorączka plamista Gór Skalistych – przyczyny, objawy, leczenie

    Dla przeciętnego Polaka gorączka plamista Gór Skalistych brzmi niezwykle egzotycznie. Nie da się ukryć, że choroba w Polsce jest bardzo rzadko spotykana. Zagrożenie jest jednak realne, zwłaszcza dla osób, które podróżują do Stanów Zjednoczonych.

  • Zatrucie nikotynowe – objawy, leczenie przedawkowania

    Objawy zatrucia nikotyną zależne są głównie od liczby wypalonych papierosów. Uznaje się, że aby doszło do wystąpienia zatrucia nikotynowego, konieczne jest przyjęcie w krótkim czasie ok. 4-8 mg nikotyny. Podstawą oczyszczania organizmu z nikotyny jest oczywiście rzucenie palenia papierosów. Większość nikotyny dostarczanej wraz z wypalanym papierosem wydalana jest niemal natychmiastowo przez nerki.

  • WZW C – przyczyny, objawy, czynniki ryzyka wirusowego zapalenia wątroby typu C

    Wirusowe zapalenie wątroby typu C (HCV) to choroba wywołana przez wirusa zapalenia wątroby typu C. Choroba ta jest często nazywana „cichym zabójcą”, ponieważ wczesne stadium infekcji często nie daje objawów, a osoba zakażona może przez wiele lat nie wiedzieć, że jest chora. Wirusowe zapalenie wątroby typu C może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak marskość wątroby, rak wątrobowokomórkowy i niewydolność wątroby, jeśli nie zostanie zdiagnozowane i leczone na czas. Objawy wirusowego zapalenia wątroby typu C mogą obejmować zmęczenie, utratę apetytu, nudności i wymioty, bóle brzucha, ciemny mocz, żółtaczkę, świąd skóry czy bóle stawów.

  • Perforacja jelita – przyczyny, objawy, leczenie

    Perforacja jelita to bardzo poważne schorzenie, które wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej. Nieleczone może doprowadzić do śmierci. Jak rozpoznać przedziurawione jelito i co jest jego przyczyną? Jak wygląda leczenie i czy może się objeść bez interwencji chirurga?

  • Chłoniak – objawy, leczenie, rokowania i rodzaje nowotworu układu chłonnego

    Chłoniakiem określa się nieprawidłowy rozrost tkanki limfatycznej. Jednoznaczne wyjaśnienie pochodzenia chłoniaków i przyczyn ich występowania nadal pozostaje wyzwaniem dla współczesnej medycyny. Podstawą leczenia wszystkich rodzajów chłoniaków jest chemioterapia.

  • By-passy, czyli pomostowanie aortalno-wieńcowe – na czym polega ten zabieg?

    Pojęcie by-passów, używane często w środowisku medycznym, nadal nie jest do końca jasne dla reszty społeczeństwa. Pomostowanie aortalno-wieńcowe umożliwia doprowadzenie krwi do serca, co jest szczególnie istotne w przypadku m.in. zablokowania tętnic wieńcowych przez blaszki miażdżycowe.

  • Jak odchudzić dziecko? Praktyczne porady dietetyka

    Statystyki w kwestii nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży pogarszają się z roku na rok. Coraz więcej dzieci w Polsce boryka się ze zbyt wysoką masą ciała. Jako rodzice chcemy jak najlepiej dla swoich pociech, dlatego zaczynamy wyszukiwać informacje dotyczące odchudzania dzieci. Jak poradzić sobie z nadwagą lub otyłością dziecka? Jakie kroki warto podjąć w tym kierunku? I ostatnie – czy dzieci powinno się odchudzać?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij