Laparotomia to termin medyczny oznaczający po prostu "otworzenie" przez chirurga jamy brzusznej i wykonanie operacji. Aby dotrzeć do narządów położonych we wnętrzu jamy brzusznej, chirurg musi przeciąć najpierw skórę, potem zaś mięśnie i otrzewną i dopiero wtedy będzie w stanie "odszukać" interesujący go narząd.
Laparotomię wykonuje się w pełnym znieczuleniu ogólnym. Zwykle operacje brzuszne są przeprowadzane w trybie planowym i pacjent wie, kiedy i z jakiego powodu czeka go zabieg. Zdarza się jednak, że laparotomię trzeba wykonać "na ostro", czyli w sytuacji, kiedy doszło do tzw. ostrego brzucha, czyli choroby narządów jamy brzusznej bezpośrednio zagrażającej życiu. Czasami laparotomia ma też charakter zwiadowczy. W sytuacji, kiedy inne metody diagnostyczne zawiodły i lekarz nie jest w stanie postawić u pacjenta diagnozy, wtedy chirurg decyduje się na otworzenie jamy brzusznej i "poszukanie" w niej przyczyny dolegliwości chorego.
Czy do laparotomii należy się jakoś przygotować?
Ponieważ zdecydowanie większa cześć operacji brzusznych przebiega w sposób planowy, pacjent zwykle zgłasza się do szpitala na jeden- dwa dni przed planowanym zabiegiem. W czasie pobytu w szpitalu, pacjent jest przed operacją konsultowany przez anestezjologa, który zdecyduje, czy u chorego nie ma przeciwwskazań zdrowotnych do wykonania zabiegu. Anestezjolog zawsze pyta pacjenta o przebyte choroby, zażywane leki, na podstawie wykonanych wcześniej badań laboratoryjnych i ekg ocenia stan zdrowia pacjenta – wtedy też zdecyduje, czy wykonanie znieczulenia koniecznego do zbiegu jest dla chorego bezpieczne. Jeśli anestezjolog uzna, że nie ma przeciwwskazań do znieczulenia, wtedy dokładnie opowie pacjentowi, jaki rodzaj znieczulenia zostanie zastosowany i jak znieczulenie będzie przebiegało. W przypadku, kiedy pacjent trafia do szpitala "na ostro", wtedy po zbadaniu przez chirurga od razu trafia na salę operacyjną (jest bowiem w stanie zagrożenia życia), gdzie anestezjolog przygotuje go do zabiegu jak najszybciej.
Jak długo trwa operacja na narządach jamy brzusznej?
Każda laparotomia może przebiegać inaczej. Jeśli jest to zabieg planowy i chirurg wie, co będzie operował, można mniej więcej oszacować czas zabiegu, choć oczywiście należy pamiętać, że w czasie trwania operacji wszystko może się zdarzyć i w związku z tym czas trwania zabiegu też może ulec zmianie. Jeśli zabieg jest jednak wykonywany "na ostro", wtedy chirurg nigdy nie wie, "co zastanie" w brzuchu chorego i trudniej jest przewidzieć, jak długo operacja będzie trwała.
Czy po laparotomii mogą wystąpić powikłania?
Zdarza się, że po operacji jamy brzusznej zdarzają się powikłania.
- Czasami, jeszcze w czasie zabiegu, może dojść do reakcji alergicznej na podane w czasie znieczulenia leki (zdarza się to jednak bardzo rzadko).
- Po zabiegu może natomiast dojść do infekcji, czasami też pojawia się krwawienie z jamy brzusznej – wtedy pacjent jest ponownie "otwierany", chirurdzy muszą bowiem znaleźć miejsce krwawienia i je zlikwidować.
- Odległym powikłaniem po operacji może być natomiast powstanie przepukliny w bliźnie pooperacyjnej.
Czy istnieją przeciwwskazania do wykonania laparotomii?
- Przede wszystkim nie można wykonać operacji w sytuacji, kiedy pacjent nie wyrazi na nią zgody – zawsze bowiem przed każdym zabiegiem chory otrzymuje do podpisania odpowiedni formularz, w którym jest wyjaśnione, jakiemu zabiegowi się poddaje i jakie mogą być jego ewentualne powikłania.
Jeśli pacjent po przeczytaniu formularza nie wyrazi zgody na operację, wtedy nie można wykonać laparotomii.
- Do dyskwalifikacji z zabiegu może dojść w sytuacji, kiedy u chorego stwierdza się niewydolność krążeniowo-oddechową czy skazę krwotoczną.
- Czasami pacjent nie może też zostać zoperowany z powodu patologicznej otyłości oraz bardzo zaawansowanego wieku – znieczulenie mogłoby być bowiem dla niego zbyt obciążające.