Najczęstszą przyczyną uszkodzeń tkanek miękkich są wielokrotnie powielane czynności w warunkach przeciążenia. Oczywiście nieprawidłowości w budowie ciała również mogą sprzyjać przyspieszeniu tych procesów. Biorąc pod uwagę ten fakt, należy pamiętać o profilaktyce urazów oraz kontuzji (m.in. właściwa rozgrzewka). Jeśli jednak nie uda nam się im zapobiec, warto zastosować zasadę pierwszej pomocy, polegającej na odpoczynku, schłodzeniu (np. woreczkiem z lodem, który ograniczy stan zapalny, zmniejszy obrzęk i ból) oraz ucisku i uniesieniu uszkodzonej części ciała, w celu zmniejszenia obrzęku. Po ustabilizowaniu sytuacji, można rozważyć zastosowanie odpowiedniej maści. Przydatna może być również rehabilitacja oraz leki przeciwbólowe i przeciwzapalne.
W przypadku urazów czy kontuzji najbardziej uzasadnione jest zastosowanie leku miejscowo, unikając podrażnienia żołądka oraz obciążania wątroby. W tej sytuacji nasza skóra, ze względu na swoją warstwową budowę oraz obecność licznych pętli naczyń (włosowatych), może być najmniej inwazyjną oraz bezpośrednią drogą podania leków.
Rynek farmaceutyczny oferuje nam bogate spektrum maści przeznaczonych m.in. dla osób uprawiających sport. Są to specyfiki wykorzystywane głównie w przypadku urazów, kontuzji bądź działające kojąco. Produkty można podzielić na ziołowe oraz zawierające leki przeciwzapalne i przeciwbólowe. Ich działanie mogą poprawiać zarówno składniki rozgrzewające, jak i chłodzące wybrane miejsca, dając wrażenie znieczulenia. Istotne jest również odpowiednie dostosowanie specyfiku do danego schorzenia.
Zacznijmy więc od rozróżnienia maści i kremu. Maści mogą działać zarówno miejscowo, jak i ogólnoustrojowo. Stosuje się je zarówno w przypadku kontuzji i urazów jak i schorzeń o charakterze przewlekłym. Maści posiadają półstałą formę aplikacyjną leku, przeznaczoną wyłącznie do użytku zewnętrznego. W jej skład wchodzi substancja lecznicza, a konsystencja ułatwia aplikację, zapewniając przyczepność a docelowy lek zostaje rozpuszczony w substancji zwanej podłożem. Ze względu na zastosowane podłoże maściowe, rozróżniamy: maści, kremy (emulsje) i żele, przy czym te ostatnie charakteryzują się „galaretowatą” formą.
Szczególnie popularne są maści z arniką oraz maści końskie.
Maść arnikowa stosowana jest głównie na stłuczenia, przeciwobrzękowo, ale także przeciwzapalnie. Kwiatostany niektórych gatunków arniki jak arnika górska czy arnika Chamissa posiadają właściwości lecznicze, zawierają m.in. flawonoidy, olejek eteryczny i triterpeny. Maść z arniką w przypadku stanów zapalnych stosowana jest zewnętrznie, w miejscu wystąpienia dolegliwości. Działa ochronnie na naczynia krwionośne, zmniejszając przepuszczalność ścian naczyń włosowatych.
Maść końska to zwyczajowa nazwa balsamów stosowanych w łagodzeniu przypadłości układu kostno-szkieletowego. Jest to mieszanka różnorodnych ekstraktów roślinnych i olejów, słynąca z właściwości uśmierzających ból w przypadku miejscowych obrzęków, zapaleń stawów, bólu mięśni i stawów, przeziębień, artretyzmu. Maści końskie dzielą się na rozgrzewające oraz chłodzące. Rozgrzewające rozszerzają naczynia krwionośne, rozluźniają mięśnie, pomagają w przypadku bólu stawów, kości, mięśni kręgosłupa oraz dolegliwości wynikających z choroby reumatycznej. Chłodząca maść często zawiera w składzie kasztanowca zwyczajnego, miętę, kamforę, aloes i arnikę, przez co wykorzystywana jest w przypadku m.in. żylaków lub tzw. „ciężkich nóg”.