Jakie czynniki predysponują do rozwoju raka języka?

Czynniki predysponujące do rozwoju raka języka

Przede wszystkim, dwoma najważniejszymi czynnikami etiologicznymi odpowiedzialnymi za rozwój raka języka jest długotrwałe narażenie na dym tytoniowy i nadużywanie alkoholu. Oprócz tego pewne znaczenie mają również nawyki, głównie dietetyczne (brak witamin, owoców i warzyw), a także przewlekłe drażnienie (np. źle dopasowana proteza zębowa). Do innych czynników usposabiających do rozwoju raka zalicza się stany wynikające z niedoboru, np. żelaza czy też ryboflawiny oraz nieprawidłowa higiena jamy ustnej. Jeszcze innym czynnikiem predysponującym do rozwoju raka może być zakażenie wirusem brodawczaka. 

U kogo najczęściej występuje rak języka?

Tak. Stanami przedrakowymi dla rozwoju raka języka jest leukoplakia, erytroplakia oraz liszaj płaski. Czym jest leukoplakia? Leukoplakia, czyli inaczej rogowacenie białe, jest wynikiem nieprawidłowego rogowacenia nabłonka błony śluzowej jamy ustnej oraz zgrubienia jego warstwy kolczystej. Występuje ona głownie u osób nadużywających tytoniu, mniejsze znacznie odgrywa nadużywanie alkoholu, ostro przyprawione potrawy oraz zakażenie wirusem brodawczaka. Liszaj płaski to z kolei przewlekła choroba błony śluzowej, która dotyczy też skóry i paznokci. A czym jest erytroplakia? Inaczej mówi się o niej "zmiana czerwona", charakteryzuje się ona wysokim odsetkiem przemiany złośliwej, jest to określenie kliniczne, a nie histologiczne. 

Rak języka jest w zdecydowanej większości przypadków rakiem płaskonabłonkowym o różnym stopniu zróżnicowania, zwykle jest to stopień zróżnicowania wysoki lub średni. Zdecydowanie rzadziej rak języka jest rakiem gruczołowym lub rakiem charakterystycznym dla ślinianek. 

Rak języka wygląda jak owrzodzenie języka, które może być endofityczne (rośnie w głąb języka) lub egzofityczne (rośnie na zewnątrz języka).

Objawy raka języka są uzależnione od jego lokalizacji. Jeśli rak umiejscawia się na części ruchomej języka, wtedy też pacjent zaczyna zauważać pojawiającą się zmianę, owrzodzenie, które nie chce się zagoić, czasami zmiana ta jest również bolesna, może dochodzić do jej podkrwawiania. Wtedy też zaniepokojony pacjent zgłasza się do lekarza, dzięki czemu diagnoza jest stawiana szybko i dzięki temu rak nie jest jeszcze mocno zaawansowany. Jednak jeśli rak języka umiejscowienia się w okolicy nasady języka, wtedy pacjent go nie widzi, może odczuwać jedynie dysfagię (utrudnione połykanie pokarmu) oraz odynofagię (bolesne połykanie pokarmu). Zdarza się, że pacjenci odczuwają również ból ucha. W przypadku raka nasady języka pacjent niestety zgłasza się do lekarza w znacznym stopniu zaawansowania raka. Jakie inne objawy może dawać rak języka? W przypadkach zaawansowanego nowotworu bardzo często odczuwany jest nieprzyjemny zapach z ust (wręcz cuchniecie), może pojawić się też ślinotok oraz częste zachłystywanie się. Ponadto, często pacjenci skarżą się z powodu chrypy, mają problem z mówieniem. W bardzo zaawansowanym raku języka pojawia się też brak łaknienia oraz spadek masy ciała i wyniszczenie organizmu.

Tak, rak języka może dawać przerzuty. Przede wszystkim rak języka daje przerzuty do węzłów chłonnych szyi, głównie okolicy nadgnykowej oraz do węzłów chłonnych podbródkowych oraz podżuchwowych. Przerzuty mogą  być obecne po jednej stronie szyi, mogą jednak zajmować węzły chłonne po obu stronach szyi. Poza tym, należy pamiętać też o tym, że rak języka może się szerzyć przez ciągłość i może naciekać dno jamy ustnej, żuchwy czy też może naciekać w kierunku gardła (głównie rak nasady języka).  

W pierwszej kolejności lekarz musi zebrać od pacjenta dokładny wywiad dotyczący dolegliwości: ich rodzaju, kiedy się zaczęły, jak bardzo są wyrażone i czy się nasilają. Następnie pacjent musi zostać bardzo dokładnie zbadany przez laryngologa. Badanie polega na oglądaniu jamy ustnej, ponadto lekarz bada także język palpacyjnie. Do oceny raków zlokalizowanych przy nasadzie języka laryngolog musi posłużyć się laryngoskopem. Ponadto, lekarz musi zbadać palpacyjnie okoliczne węzły chłonne oraz ocenić całą błonę śluzową jamy ustnej. Jeśli lekarz ma wątpliwości, zdarza się, że zachodzi potrzeba wykonania tomografii komputerowej lub rezonansu. Zwykle wykonuje się też badanie usg, aby ocenić, jak wyglądają węzły chłonne na szyi. 

Leczenie raka języka uzależnione jest głównie od stopnia zaawansowania raka. W przypadku wczesnych stadiów raka języka stosuje się leczenie chirurgiczne - zwykle jest to częściowa resekcja języka, może być konieczne usunięcie całego języka z operacją rekonstrukcyjną. W przypadku wczesnych raków stosuje się też brachyterapie, która jest jedną z technik radioterapii - jest to tzw. terapia kontaktowa, która polega na bezpośrednim napromienianiu zmian chorobowych przez umieszczenie źródła promieniowania w guzie lub jego sąsiedztwie. W sytuacjach bardziej zaawansowanych niezbędne bywa włączenie chemioterapii lub radioterapii, albo też połączenie obu tych metod w jednym czasie.