Zabawy, które uczą!
Zabawy, które uczą!
Znaczący wpływ na prawidłowy rozwój dziecka mają zabawy edukacyjne. Specjalnie dobrane zabawy wpływają korzystnie na jego rozwój intelektualny, emocjonalny, rozwijają sprawność ruchową, wrażliwość muzyczną. Zabawy te przyczyniają się do usprawnienia zmysłów: wzroku, słuchu, węchu, smaku, dotyku i równowagi. Poprawiają koncentrację i ćwiczą pamięć dziecka. Zawsze dostarczają dużo radości i zadowolenia z siebie.
Wiek od urodzenia do pięciu lat to najcenniejszy czas dla rozwoju dziecka. W tym okresie uczy się ono świata najłatwiej, najszybciej i sprawia mu to ogromną radość, gdyż towarzyszy mu w tym mama lub tata. Dlatego też zabawy stymulujące rozwój dziecka można rozpocząć już od pierwszych dni życia małego człowieka.
Pierwsze czytanki
Mojej córeczce czytałam – i to bardzo dużo – już wtedy, gdy miała miesiąc, zaś od 5 miesiąca życia uczyłam ją czytać. Obecnie jest pięciolatką, która samodzielnie czyta proste, dziecięce książeczki, a czynność ta sprawia jej tyle samo radości jak każda inna zabawa. Codzienna nauka czytania zawsze dawała nam obu zadowolenie, chociaż nie zawsze mój entuzjazm podzielali znajomi, którym o tym opowiadałam.
„Czy ty nie możesz się z nią po prostu bawić?” „Jak można dziecku odbierać beztroskie dzieciństwo?” – Słyszałam nieraz. Najbardziej sceptycznie reagują zwykle ci, którzy nigdy nie mieli okazji widzieć, z jakim zapałem i radością małe dzieci zabierają się do czytania
z mamą lub tatą. W moim przekonaniu, ucząc dzieci z miłością i szacunkiem, nie pozbawiamy ich radości dzieciństwa. Wręcz przeciwnie, tę radość wielokrotnie potęgujemy. Maluchy, które bawią się w czytanie lub naukę matematyki, nie tylko rozwijają swoje zdolności, ale również zyskują coś, co jest dla nich najcenniejsze: uwagę rodziców.
Naukowcy po wieloletniej obserwacji małych dzieci uczących się czytać, opracowali materiały optymalnie dostosowane do nauki czytania. Są to karty z pojedynczymi słowami zapisanymi na białym kartonie, dużymi czerwonymi lub czarnymi literami. Rodzic, pokazując kartę, jednocześnie wyraźnie odczytuje dane słowo.
Baw się razem z dzieckiem
Jeśli zaproponujesz dziecku zabawę w czytanie, będzie się ono w nią doskonale bawiło dopóty, dopóki i ty będziesz się dobrze bawił. Dla dziecka wszystko jest zabawą. Mały człowiek nie wie, że poznawanie czytania może być ciężką, nudną i wymagającą cierpliwości pracą. Jeszcze nie zdążył mieć takich doświadczeń i dzięki wczesnemu czytaniu nie powinien ich mieć.
Czas przeznaczony na tę zabawę powinien być bardzo krótki. Materiał pokazywany jest dziecku w krótkich kilkusekundowych odsłonach kilka razy dziennie. Jeżeli wydłużysz czas zabawy, dziecko może stracić zainteresowanie pokazywanymi słowami i zająć się czymś innym. Zawsze o tym pamiętaj: zabawa podzielona jest na kilka sesji, które nie mogą trwać dłużej niż kilka sekund.
W zabawie tej musisz zapomnieć o naganach, cierpkich uwagach czy rozczarowaniu. Każda podjęta przez dziecko próba uczenia się powinna zostać zakończona pochwałą, brawami, uściskami i całusami. Uwierz w to, że potrafisz nauczyć swoje dziecko czytać. Nigdy nie okazuj swoich wątpliwości – przez to możesz przyczynić się do utraty wiary dziecka we własne zdolności.
Kiedy zacząć?
Im dziecko jest młodsze, tym lepiej. Naukę możesz rozpocząć nawet w kilka dni po urodzeniu dziecka. Nie będzie to jednak program czytania, lecz aktywność stymulująca rozwój drogi wzrokowej dziecka. Etap ten polega na pokazywaniu kart z wyrazami zapisanymi bardzo dużymi czerwonymi literami. Stymuluje to i rozwija wzrok noworodka – podobnie jak mówienie do dziecka w łonie matki i tuż po urodzeniu rozwija jego słuch.
Pierwsze miesiące po urodzeniu to bardzo dobry okres na zapoczątkowanie nauki czytania. Niemowlę wchłania informacje, jak gąbka wodę, bez żadnych uprzedzeń i upodobań. Robi to szybko i bez najmniejszego trudu, zawdzięczając to naturze, która wyposażyła je w pęd do pozyskiwania informacji, konieczny, aby przetrwać.
Jak to robić?
Istnieją gotowe materiały do nauki czytania w języku polskim dla małych dzieci. Można je zakupić i od razu przystąpić do poszczególnych etapów zabawy. Ale możesz również samodzielnie przygotować karty i książeczki. Pamiętaj, aby słowa na kartach były duże, wyraźne i zapisane czerwoną czcionką.
Przygotowane karty należy ułożyć w zestawy po pięć słów. Każdy zestaw pokazujemy minimum trzy razy dziennie. W ciągu dnia można pokazać dziecku od jednego do trzech zestawów – to zależy od możliwości czasowych rodzica.
Na zabawę w czytanie wybiera się taką porę, gdy dziecko i rodzic są w dobrej formie. Wymyśl zabawny sposób na wzbudzenie ciekawości dziecka. Usiądź naprzeciw dziecka tak, by światło podało na karty. Zachowaj taką odległość, by rączki dziecka nie mogły dosięgnąć kart.
Pokazując dziecku kartę ze słowem „mama”, wypowiedz wyraźnie i z entuzjazmem: „Tu jest napisane "mama”. Wypowiadając słowa, nie sylabizuj! Dorośli mają taką tendencję, gdyż sami uczyli się czytać poprzez naukę liter i sylab („ma-ma”).
Pokazuj karty bardzo szybko, a im starsze dziecko, tym szybciej. Pokazanie jednego zestawu powinno zająć kilka sekund. Nie obawiaj się, że dziecko nie zauważy. W tym wieku jest ono superspostrzegawcze i nic nie umknie jego uwagi. Jeśli natomiast wydłużysz czas pokazywania, dziecko szybko się znudzi.
Zapewne zgodzisz się, że dzieci uwielbiają kreskówki i reklamy. Przyjrzyj się im dokładnie. Tam obraz zmienia się bardzo szybko i właśnie dlatego dzieci są nimi tak zainteresowane.
Bawić się z dzieckiem można nie tylko w czytanie. W ten sposób może ono poznać matematykę i uczyć się języka obcego. Świadome wspieranie rozwoju dziecka z pewnością ułatwi mu start w życiu szkolnym, zapobiegnie trudnościom szkolnym i przyczyni się do tego, że nasza pociecha wyrośnie na zdolnego i otwartego na wiedzę człowieka.
Co dziecko zyskuje dzięki wczesnej nauce czytania?
- Dziecko wcześnie czytające ma dostęp do informacji, do których ich nieczytający rówieśnik dotrze dopiero w wieku 8 lat.
- Dzieci te mają lepszą zdolność koncentracji.
- Są ciekawe świata i samodzielnie potrafią odnaleźć odpowiedzi na nurtujące je pytania.
- W przyszłości zdecydowanie łatwiej będzie im odnaleźć się w świecie informacji.
- Dziecko, które potrafi czytać, jest z siebie dumne, samo tego dokonało – wzrasta jego samoocena.
- Czytając tak wcześnie, przez całe życie będzie czytało sprawniej niż ci, którzy nie mieli tego szczęścia.
- Dzieci sprawnie czytające to w przyszłości dzieci dobrze uczące się i sprawnie pozyskujący cenne informacje dorośli.
- Dzieci te nigdy nie będą bały się czytania i będą czytać swobodniej, gdyż nie kojarzą tego zajęcia z przedmiotem w szkole i oceną, lecz z zabawą z rodzicami.
- Dziecko uczone czytania poznaje od razu całe słowa, szybciej rozumie to, co czyta, wzrasta więc również jego motywacja i chęć czytania.
- Dziecko, bawiąc się w czytanie tak wcześnie, uczy się szybciej i o wiele łatwiej niż po skończeniu siedmiu lat. Nigdy później nie będzie miało takiej łatwości, dlatego nie wolno zmarnować tego czasu.