Minerały – gdzie można je znaleźć i kiedy konieczna jest suplementacja?
Marzena Korosteńska

Minerały – gdzie można je znaleźć i kiedy konieczna jest suplementacja?

Najlepszym i najbezpieczniejszym źródłem witamin i składników mineralnych jest odpowiednio zbilansowana dieta. Kiedy konieczne jest suplementowanie witamin i minerałów? Jakie skutki powoduje niedobór witamin i składników mineralnych? Gdzie znajdziemy witaminy i minerały w naturalnej postaci? 

Rola składników mineralnych w ustrojowej przemianie materii jest szersza niż witamin. Składniki mineralne są niezbędne przy budowie tkanki kostnej, są składnikiem płynów ustrojowych i niektórych enzymów oraz wywierają wpływ na regulację czynności rozmaitych narządów. Dzieli się je na makro- i mikroelementy.

Makroelementy

Makroelementy to składniki mineralne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Odpowiadają za prawidłowy przebieg niektórych procesów zachodzących w organizmie, a ponadto są materiałem budulcowym komórek. Makroelementy są stale wydalane z naszego organizmu wraz z kałem, moczem i potem, dlatego tak istotne jest dostarczanie ich do organizmu wraz z pożywieniem.

Do makroelementów należą:

Mikroelementy

Mikroelementy (z gr. mikros – mały + łac. elementum – substancja pierwotna) to rodzaj pierwiastków, które występują w organizmie w ilościach śladowych, ale są niezbędne do jego prawidłowego rozwoju.

Lista niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu mikroelementów (tzw. pierwiastków śladowych) nie jest dotychczas w pełni ustalona. Zaliczamy do nich na ogół:

  • miedź,
  • cynk,
  • mangan,
  • jod,
  • fluor,
  • kobalt,
  • selen,
  • molibden,
  • chrom,
  • żelazo.

Polecane dla Ciebie

Niedobór mikroelementów

Niedobór mikroelementów powoduje zakłócenia w prawidłowym funkcjonowaniu organizmów żywych, a nadmiar jest toksyczny.

  1. Miedź tworzy enzymy, uczestniczące w produkcji hemoglobiny i chlorofilu. Jej niedobór prowadzi do niedokrwistości.
  2. Żelazo wchodzi w skład enzymów oksydoredukcyjnych i hemoglobiny. Jego niedobór u człowieka objawia się również niedokrwistością.
  3. Zbyt mała ilość jodu, niezbędnego do syntezy hormonów tarczycowych, prowadzi do niedoczynności tarczycy.
  4. Fluor z kolei jest konieczny dla wykształcenia się szkliwa zębów.
  5. Cynk także jest składnikiem wielu enzymów i jego niedobór objawia się nieprawidłowościami w rogowaceniu naskórka, karłowatością i niedorozwojem gonad mężczyzn.

Jak się "dowitaminizować"?

W przypadku suplementów w postaci syropów, tabletek czy kapsułek zalecane jest przyjmowanie ich w trakcie jedzenia. Pozwala to jednocześnie dostarczyć organizmowi inne składniki odżywcze, potrzebne do lepszej asymilacji suplementów. Witaminy rozpuszczalne w wodzie (C, B1, B2, B3, B6, B12) należy przyjmować przed jedzeniem, natomiast witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K,) po jedzeniu.

Lekarze zalecają szczególne zachowanie ostrożności przy tej drugiej grupie. W przeciwieństwie bowiem do witamin rozpuszczalnych w wodzie, których nadmiar wydalany jest przez organizm, nadmierne ilości witamin rozpuszczalnych w tłuszczach skumulowane zostają w organizmie.

Kiedy suplementacja witamin i minerałów jest konieczna?

Okolicznością, w której wskazane może być przyjmowanie witamin oraz makro- i mikroelementów w postaci suplementów jest choroba. Zróżnicowanie zapotrzebowania na poszczególne elementy może być jednak znaczne w zależności od rodzaju i stopnia zaawansowania choroby, sposobu leczenia, rodzaju diety oraz wieku i stanu organizmu pacjenta. W wyborze witamin niezbędnych w procesie leczenia różnego typu przeziębień pomoże nam lekarz lub farmaceuta.

Witaminy na przeziębienie

Najpopularniejszą witaminą, którą lekarze radzą przyjmować w trakcie przeziębienia lub w profilaktyce przeziębień jest witamina C. Naturalnymi źródłami witaminy C są m. in.: owoce cytrusowe, ananasy, czarne porzeczki, truskawki, jagody, melony, pomidory, ziemniaki, kapusta, brukselka, zielone warzywa, zielony groszek, słodka papryka, rzodkiewka, cebula.

Antyutleniające działanie witaminy C wspomagane jest najlepiej poprzez obecność witaminy E. Witamina C ulega łatwo bowiem ulega zniszczeniu, narażona na działanie wysokiej temperatury, powietrza i światła.

Naturalnymi źródłami witaminy E są m. in.: oleje roślinne, podroby, masło i inne produkty mleczne, żółtka jaj, pełnoziarniste produkty zbożowe, rośliny strączkowe, soja, zielone warzywa orzechy i nasiona.

Naturalne źródła minerałów

  1. Żelazo – odgrywa poważną rolę w procesach oddychania tkankowego, produkcji hemoglobiny oraz wielu enzymów. Niedobór powoduje niedokrwistość, której objawami są: stałe uczucie zmęczenia, obniżenie sprawności fizycznej, drażliwość, bóle głowy, wypadanie włosów. Źródła żelaza: żółtka jaj, ryby, podroby, szczególnie wątroba, ciemne pieczywo, grube kasze, warzywa strączkowe, szpinak, liście pokrzywy. Poziom żelaza obniża szczaw, rabarbar.
  2. Miedź  konieczna dla prawidłowej syntezy hemoglobiny. Źródła miedzi: podroby, ryby, orzechy, całe ziarna zbóż, rodzynki.
  3. Jod – wchodzi w skład hormonów tarczycy, brak jodu powoduje niedoczynność tego gruczołu, objawiającą się wolami endemicznymi. Źródła jodu: występuje w glebie, wodzie, powietrzu oraz w produktach żywnościowych. W Polsce brakuje go w okolicach podgórskich i tam należy spożywać jodowaną sól kuchenną. Dużo jodu znajduje się w okolicach nadmorskich.
  4. Cynk – wspomaga czynności ośrodkowego układu nerwowego oraz gruczołów płciowych, niezbędny w procesach regeneracyjnych organizmu np. przy gojeniu się ran. Źródła cynku: otręby, kiełki zbóż, grzyby, ryby morskie – zwłaszcza śledzie.
  5. Kobalt – niezbędny do syntezy hemoglobiny oraz czynności szpiku kostnego.Źródła kobaltu: woda, ziemniaki, ziarna pszenicy (najlepiej jadać skiełkowane), kukurydza, kakao, podroby.
  6. Selen – zapobiega uszkodzeniom wątroby, zwiększa odporność organizmu na promienie jonizujące, przyspiesza wiele reakcji enzymatycznych, uchodzi za pierwiastek antyrakowy. Źródła selenu: siarkowe wody mineralne, kukurydza, jęczmień, soja, ryby morskie, jaja, mleko, ziemniaki.
  7. Krzem – uchodzi za pierwiastek antyrakowy.
O suplementacji witamin i minerałów powinien zadecydować lekarz. To on określi także sposób dawkowania, gdyż nieodpowiednie stosowanie witamin w tabletkach, kapsułkach lub syropach może doprowadzić nawet do zatrucia organizmu lub zachwiania równowagi organizmu.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Witamina B2 (ryboflawina) – funkcja w organizmie, suplementacja, niedobór, nadmiar

    Pękające kąciki ust, chroniczne zmęczenie, pogorszony wzrok – to tylko kilka przykładów objawów, które niesie za sobą niedobór witaminy B2. Ryboflawina bierze udział w wielu procesach metabolicznych organizmu i jest rozpuszczalna w wodzie. Zażywana wraz z innymi witaminami aktywuje ich działanie w organizmie. Jakie produkty zawierają w sobie ryboflawinę? Kiedy i jak zażywać witaminę B2 w formie suplementów diety? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Czym jest i jak działa żeń-szeń? Zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania Panax ginseng

    Żeń-szeń, nazywany również ginsengiem lub wszechlekiem, jest jednym z najlepiej opisanych adaptogenów. Według medycyny chińskiej powinno się go stosować jedynie w miesiącach zimowych. Żeń-szeń wpływa na poprawę funkcji kognitywnych (poznawczych), poprawia samopoczucie i pamięć, łagodzi stres oraz działa korzystnie na skórę i potencję seksualną. Na rynku można kupić wiele preparatów z żeń-szeniem, zarówno w formie tabletek czy kapsułek, jak i płynnych ekstraktów. Który preparat z żeń-szeniem wybrać, jaka jest dzienna zalecana dawka tego adaptogenu oraz w jakiej porze dnia należy zażywać ten suplement? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Gotu kola (wąkrotka azjatycka) – czym jest i jak działa? Właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania

    Sproszkowane ziele wąkrotki azjatyckiej, czyli adaptogenu nazywanego także gotu kola lub brahmi, zaleca się stosować u osób mających problemy z koncentracją i pamięcią. Wąkrotkę można przyjmować zarówno w formie kapsułek, czyli dojelitowo, jak i bezpośrednio na skórę w przypadku wystąpienia problemów dermatologicznych. Gotu kola działa także przeciwlękowo, łagodzi napięcie i niepokój. Jak dawkować gotu kola, ile kosztuje ten adaptogen i czy kobiety w ciąży mogą przyjmować wąkrotkę azjatycką? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Bacopa monnieri – działanie ekstraktu roślinnego eliksiru życia. Czy suplementowanie pomaga szybciej się uczyć?

    Bacopa monnieri, czyli bakopa drobnolistna, jest suplementem diety polecanym przed istotnymi egzaminami, jak matura czy sesja, ponieważ wspomaga pamięć i koncentrację. Korzystnie wpływa na kondycję skóry i włosów. Suplementowanie Bacopa zalecane jest także w trakcie terapii chorób neurodegradacyjnych, takich jak Alzhaimer lub Parkinson. Przez niektórych roślina nazywana jest „eliksirem życia”, ponieważ poprawia samopoczucie, łagodzi stres i napięcie. Dodatkowo ma także działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Jak suplementować Bacopa monnieri? Czy kobiety w ciąży mogą zażywać ten preparat? Na jaki procent standaryzacji suplementu zwrócić uwagę, kupując brahmi? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Tetracykliny na trądzik pospolity – jak zwiększyć skuteczność antybiotyków?

    Tetracykliny stosowane są zazwyczaj w leczeniu trądziku pospolitego (łac. acne vulgaris) o średnim i dużym nasileniu, ze zmianami zapalnymi w postaci grudek, krost, guzków, cyst, nacieków, a także trądziku różowatego (łac. acne rosacea). Podawane są w formie tabletek doustnych lub maści zewnętrznej. Zazwyczaj terapię przeciwtrądzikową z wykorzystaniem tetracyklin ordynuje dermatolog. Dzieje się tak wówczas, kiedy dotychczas zażywane produkty do stosowania zewnętrznego były nieskuteczne.

  • Zastrzyki antykoncepcyjne – czy są skuteczne? Na jak długo wystarcza i jakie są skutki uboczne?

    Według badań skuteczność zastrzyków antykoncepcyjnych wynosi około 99% w przypadku stosowania ich zgodnie z zaleceniami. Jednakże skuteczność ta może być niższa w przypadku nieregularnego stosowania lub gdy nastąpi opóźnienie w podaniu kolejnej dawki. Ważne jest, aby pamiętać, że zastrzyki antykoncepcyjne nie chronią przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, więc w przypadku ryzyka infekcji należy stosować dodatkową ochronę, taką jak na przykład prezerwatywy.

  • Jakie właściwości ma olejek z drzewa herbacianego? Jak go stosować na skórę?

    Olejek z drzewa herbacianego pozyskuje się na drodze destylacji z parą wodną surowca z rośliny łac. Melaleuca alternifolia. Kolonizatorzy australijscy odkryli tę roślinę w 1770 r. i, naśladując zamieszkujących tamte tereny Aborygenów, zaczęli wykorzystywać jej liście do zaparzania esencjonalnego napoju na wzór herbaty. Stąd też wzięła się nazwa rośliny. Kiedy, jak i na co stosować olejek z drzewa herbacianego? Czy olejek z drzewa herbacianego powinna stosować osoba, która ma trądzik?

  • Na co stosować szafran? Właściwości lecznicze, dawkowanie

    Już w starożytności wykorzystywano szafran do poprawiania smaku jedzenia, do barwienia tkanin, a także w lecznictwie. Szafran stanowi najdroższą przyprawę świata. Posiada charakterystyczny smak oraz barwę. Jego walory smakowe doceniane są w kuchni, a ostatnimi czasy zainteresowanie wzbudzają jego właściwości lecznicze. Warto jednak podkreślić, że szafran można przyjmować doustnie jedynie w niewielkich ilościach, ponieważ jego nadmiar może być szkodliwy dla zdrowia.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij