Kombinacja znanych leków może pomóc w regeneracji rdzenia kręgowego

Leki „zaprogramują” szpik

Mowa o lekach stosowanych u pacjentów wymagających przeszczepu szpiku oraz mających problemy z trzymaniem moczu, których połączenie jest w stanie wspomagać rozmaite urazy kości i rdzenia kręgowego. Ta teza oparta jest o naturalny mechanizm biologiczny, zgodnie z którym szpik kostny uaktywnia się do produkcji komórek macierzystych w odpowiedzi na uraz lub chorobę organizmu, by wspomóc jego regenerację. Naukowcy postanowili wykorzystać i „podkręcić” to zjawisko, by ciało regenerowało się lepiej, szybciej i skuteczniej.

Turbodoładowanie dla szpiku

W badaniu mającym zweryfikować słuszność ich pomysłu, naukowcy wykorzystali zdrowe myszy oraz ich szpik, który został „zaprogramowany” do wytwarzania komórek mogących przekształcić się w kości w celu naprawy ich uszkodzeń. Do mobilizacji szpiku wykorzystano lek CXCR4 stosowany przy okazji przeszczepów szpiku kostnego oraz agonistę receptorów beta-3, stosowanego przy problemach z nietrzymaniem moczu. 

Kolejnym etapem badań będzie przetestowanie wspomnianej kombinacji leków na osobach zdrowych. Jeśli okaże się, że są one w stanie wywołać nadprodukcję konkretnych komórek macierzystych, metodę będzie można poddać testom na osobach, które doświadczyły urazów, w tym najpoważniejszych, takich jak paraliż w wyniku przerwania rdzenia kręgowego. 

Viagra pomoże w przeszczepach szpiku?

W 2019 r. podobne badania nad lepszym wykorzystaniem potencjału szpiku kostnego prowadzili naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego. Odkryli oni, że wzmożoną produkcję celowanych komórek macierzystych może wspomagać także popularny lek na potencję połączony z zastrzykiem Plerixaforu. Ta kombinacja jest w stanie zmobilizować szpik do produkcji komórek już w dwie godziny, co pokazało badanie na myszach. 

Zdaniem naukowców ta strategia sprawdzi się zwłaszcza w przypadku osób wymagających przeszczepu szpiku kostnego, którego pobranie obecnie odbywa się poprzez podanie dawcy leków umożliwiających przeniknięcie komórek macierzystych do krwiobiegu, by mogły zostać pobrane bezpośrednio z krwi. By tak się stało, dawca musi przyjmować zastrzyki przez kilka dni poprzedzających zabieg, zwykle od 4 do 6, co często wiąże się z konsekwencjami zdrowotnymi, takimi jak bóle mięśni, ale także ze skutkami ubocznymi mogącymi uniemożliwić transplantację szpiku. 

Zamiana kilkudniowego oczekiwania na oddzielenie komórek macierzystych od szpiku na zaledwie dwugodzinne to pomysł mogący zrewolucjonizować leczenie osób wymagających transplantacji szpiku. W opinii badaczy ta strategia mogłaby w sposób znaczący zwiększyć liczbę dawców, a co za tym idzie pacjentów, którym taki zabieg jest w stanie uratować życie. Wprowadzenie tej strategii w życie wymaga jednak testów na ludziach, które potwierdzą jej skuteczność w warunkach klinicznych.