Nerwica u dzieci – rodzaje, przyczyny i objawy. Jak pomóc dziecku z nerwicą?

W dzisiejszych czasach dzieci mierzą się z różnymi problemami emocjonalnymi. Ma to związek przede wszystkim z tym, że obecnie mają one na głowie mnóstwo zajęć i tak samo, jak ludzie dorośli, żyją w ciągłym pośpiechu. W szkole spędzają wiele godzin, a po zajęciach szkolnych wracają do domu i muszą zacząć odrabiać lekcje, po których czekają na nie zajęcia dodatkowe. Na wszystko brakuje czasu, a rodzice, którzy chcą wszędzie zdążyć, zaczynają się denerwować - nie trudno wtedy o złość wyrażoną krzykiem. Nie jest to jednak jedyny czynnik sprzyjający rozwojowi nerwicy u dziecka. 

Nerwica u dzieci: przyczyny

Zaburzenia nerwicowe u dzieci mają podłoże wieloczynnikowe – mogą być związane m.in. z nagłą zmianą środowiska, brakiem wsparcia ze strony dorosłych bądź powodowane przeżyciem traumatycznych wydarzeń. Jakie są najczęstsze przyczyny nerwicy dziecięcej? 

• lęk przed niespełnieniem wymagań – dzieci mogą cierpieć z powodu nerwicy na skutek zbyt dużej ilości obowiązków, które spoczywają na ich barkach. Obawiają się, że nie dadzą sobie rady, aby wszystkiemu sprostać: zajęciom lekcyjnym, dodatkowym czy też obowiązkom domowym. Boją się, że jeśli im się to nie uda, to rodzice będą z nich niezadowoleni lub będą na nie krzyczeć.  
• nagła zmiana środowiska – do rozwoju nerwicy dziecięcej może także dojść poprzez zmianę szkoły czy przedszkola. Dzieci czują się obco w nowym środowisku, boją się tego, że nie zostaną zaakceptowane przez rówieśników oraz nauczycieli.  
• brak wsparcia ze strony najbliższej rodziny – jeśli maluch w szkole nie radzi sobie za dobrze i nie otrzymuje stosownej pomocy ze strony rodziców, prędzej czy później u takiego dziecka może dojść do rozwoju nerwicy.
• traumatyczne doświadczenia – nerwica dziecięca może rozwinąć się na skutek śmierci bliskiej mu osoby; czasami także śmierć ulubionego zwierzęcia może zacząć dawać jej objawy.
• nasilone błędy wychowawcze – zarówno nadmierna opiekuńczość, jak i ciągłe krytykowanie dziecka mogą doprowadzić do tego, że stanie się ono nadmiernie nerwowe.

Nerwica dziecięca: objawy

Bardzo często u dzieci cierpiących z powodu nerwicy pojawia się ból brzucha. Obecny jest on zwykle w stresującej sytuacji bądź ją poprzedza – dziecko czeka i wie, że za chwilę się w niej znajdzie.

Kolejnym z częstych objawów nerwicy u kilkulatków jest szybka czynność serca, nazywana przez starsze dzieci kołataniem. Wśród objawów występują także zmiany w zachowaniu: dziecko unika towarzystwa, często płacze lub jest nerwowe. Ponadto dzieci z nerwicą skarżą się na bóle głowy oraz problemy z zasypianiem. Ich sen bywa bardzo niespokojny. 

Jakie rodzaje nerwicy spotyka się u dzieci?

Zdarza się, że u dzieci pojawiają się uogólnione zaburzenia lękowe. Kilkulatki boją się prawie wszystkiego przez cały czas. Taki lęk może dotyczyć zarówno wyjścia do szkoły, jak i pójścia z koleżanką do kina czy też udziału w konkursie. Czasami ten lęk jest tak silnie wyrażony, że mówi się wówczas o napadzie paniki – dziecko nie jest wtedy w stanie normalnie myśleć ani funkcjonować, zaczyna bardzo szybko oddychać, a czynność jego serca znacznie przyspiesza. 

Jednym z rodzajów nerwicy u dzieci jest także fobia społeczna. Na czym ona polega? Fobia społeczna sprawia, że dziecko boi się kontaktów ze swoimi rówieśnikami – nie chce chodzić do szkoły oraz spotykać się z innymi dziećmi po szkolnych zajęciach. Ma również problem z nawiązywaniem kontaktów z ludźmi, a nawet z kupieniem czegoś w sklepie.  

Inną formą dziecięcej nerwicy może być tzw. lęk separacyjny. Dziecko boi się pozostać gdziekolwiek samo bez swojego rodzica. Nie wyobraża sobie, aby móc spędzić noc poza domem, co stanowi poważny problem w przypadku wycieczek szkolnych oraz wyjazdów na kolonie czy ferie.  

Zdarza się także, że dzieci cierpią z powodu nerwicy natręctw, czyli inaczej zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych. Dziecko z nerwicą natręctw wielokrotnie powtarza jakąś czynność, np. przed zjedzeniem obiadu kilkanaście razy myje ręce, a kładąc się spać niejednokrotnie upewnia się, że na pewno ma dobrze ułożoną poduszkę.

Leczenie nerwicy u dzieci – jak ją pokonać?  

Co robić, gdy dziecko ma nerwicę? Leczenie jej jest procesem długotrwałym i wymaga dużej cierpliwości zarówno ze strony rodzica, jak i terapeuty. Najważniejszą rolę odgrywają spotkania z psychologiem lub psychiatrą. Specjalista najpierw musi znaleźć przyczynę, która doprowadziła do tak poważnego problemu. Często zachodzi potrzeba wspólnej terapii dziecka razem z rodzicami, jeśli podłożem nerwicy dziecięcej są kłopoty rodzinne lub też błędy wychowawcze popełniane przez rodziców. W leczeniu nerwicy u dzieci wykorzystuje się też m.in. treningi umiejętności społecznych oraz ćwiczenia relaksacyjne.