Jak sen wpływa na jelita?

Mikroflora jelitowa a zaburzenia psychiczne

Uczestnicy badania nosili monitory snu, których pomiary były w stanie stwierdzić jakość ich wypoczynku. Dodatkowo przez okres badania pobierano od nich także próbki mikrobiomu, by móc stwierdzić, czy jego jakość pozostawała w relacji ze składem flory jelitowej. Okazało się, że taki związek istnieje – u osób, u których sen był niższej jakości, skład mikroflory był mniej zróżnicowany niż u tych, które się wysypiały. Niska jakość mikrobiomu ma związek z szeregiem schorzeń na różnym tle, które wiążą się zarówno ze zdrowiem fizycznym, neurologicznym, jak i psychicznym. Mikroflora jelitowa ma ogromne znaczenie z perspektywy występowania zaburzeń ze spektrum autyzmu, wiele badań mówi również o jego wpływie na depresję, a obecnie prowadzone analizują rolę mikrobioty w rozwoju schizofrenii i zaburzeń psychotycznych. 

Zaburzenia snu hamują „oczyszczanie” mózgu

Dobry, jakościowy sen ma ogromne znaczenie dla ogólnego zdrowia. Nie tylko pozwala je zachować, ale może wręcz je poprawić, z kolei jego brak wpływa negatywie na samopoczucie, odporność i ogólne funkcjonowanie organizmu. Wśród krótkotrwałych konsekwencji braku snu wymienić można większą podatność na stres i zaburzenia psychosomatyczne, natomiast przewlekłe to między innymi choroby układu sercowo–naczyniowego oraz nowotwory. W głębokiej fazie snu następuje proces „oczyszczania” mózgu ze szkodliwych czynników, więc jego zaburzenie może mieć fatalne skutki dla zdrowia. 

Naukowcy brali pod uwagę przede wszystkim psychiczne konsekwencje braku snu dla mikrobiomu oraz mechanizmy nim rządzące w kontekście przetwarzania emocji i funkcjonowania psychologicznego. 

Skład mikroflory jelitowej ma związek z kilkoma czynnikami. Jednym z najważniejszych jest genetyka, ponieważ mikrobiom można „dziedziczyć” wraz z DNA i tym samym mieć lepszą, bardziej zróżnicowaną florę jelitową już od pierwszych dni życia. Na jego skład wpływają również przyjmowane leki. Przykładowo antybiotyki wyjaławiają mikrobiom, dlatego warto przyjmować probiotyki działające osłonowo, by tego uniknąć.

Czym właściwie jest dobra jakość snu?

Zgodnie wytycznymi National Sleep Foundation, czyli organizacji skupiającej się na badaniach nad snem, o śnie dobrej jakości mówmy, gdy większość snu w ciągu doby odbywa się w łóżku (co najmniej 85 proc.), zasypianie zajmuje nie więcej niż 30 minut, a ewentualne rozbudzenie po zaśnięciu trwa nie dłużej niż 20 minut. W 2018 r. ukazało się badanie łączące kiepską jakość snu z podwyższonym ryzykiem migotania przedsionków, które prowadzi do obniżenia jakości życia i zwiększa prawdopodobieństwo występowania udaru mózgu, demencji, zawałów serca, niewydolności nerek oraz przedwczesnej śmierci.

Takie wyniki dały analizy czterech badań, z których wynikało, że osoby częściej doświadczające nagłych nocnych przebudzeń częściej otrzymywały diagnozę migotania przedsionków od tych, których sen nie był zakłócany. Szczególne znaczenie miał niedostatek snu w fazie REM, czyli szybkiego ruchu gałek ocznych, który kończy zasadniczą fazę snu, czyli NREM. W fazie REM najczęściej dochodzi do wybudzeń.