Przyczyny raka okrężnicy mogą leżeć w mikrobiomie jelitowym

Szkodliwe bakterie obecne w jelitach mogą odpowiadać za rozwój raka jelita grubego – sugerują badania prowadzone prze naukowców z Uniwersytetu Jerzego Waszyngtona. Badacze odkryli związek między zmutowaną proteiną charakterystyczną dla tego typu nowotworu a zwiększeniem ilości szkodliwych bakterii w jelitach przyczyniających się do rozwoju raka. 

Konieczna weryfikacja

Zespół badaczy przeprowadził szereg badań nad genomem nowotworu pod kątem interakcji komórek z mikrobami obecnymi we florze jelitowej. W sumie pod uwagę wzięto ponad 1000 próbek gruczolakoraka jelita grubego, które zostały poddane analizie pod kątem sekwencji ich DNA, poziomów ekspresji mRNA oraz długości życia pacjentów ze zdiagnozowanym nowotworem. Wspomniane wyniki zostały porównane z analizą kału myszy, u których zaburzono przebieg szlaku sygnałowego czynnika beta, co następuje w wyniku interakcji z chorobowym mikrobiomem. Na tej podstawie naukowcy wyciągnęli wnioski na temat ewentualnej relacji między składem flory jelitowej a jelitem grubym. 

Jak się okazało, aktywność zmutowanej proteiny powodowała blokadę wspomnianej ścieżki poprzez wspieranie nadprodukcji szkodliwych bakterii sprzyjających rozwojowi raka okrężnicy. Naukowcy zidentyfikowali cztery szczepy bakterii charakterystyczne dla raka okrężnicy, dlatego kolejnym etapem badań będzie sprawdzenie, czy faktycznie mogą one być predyktorem raka na znacznie większej próbie pacjentów. 

Szansa na nowy test diagnostyczny

Zmiany na poziomie komórkowym przekładają się więc na skład mikrobiomu, co otwiera przed lekarzami potencjał do opracowania nowych, mniej inwazyjnych metod badań diagnostycznych w kierunku tego nowotworu, zwłaszcza u młodych pacjentów Być może w przyszłości do wykrycia choroby wystarczy pobranie próbki kału, której analiza pod kątem mikrobiologicznym odpowie na pytanie, czy istnieje zagrożenie rakiem jelita grubego i umożliwi podjęcie szybkich działań profilaktycznych. 

Jałowa mikroflora kontra nowotwór okrężnicy

To ważna kwestia, ponieważ zgodnie z szacunkami, na raka okrężnicy zapada coraz więcej młodych ludzi. Do tej pory był on uważany za chorobę wieku średniego i podeszłego, stąd zalecenia, by regularnie poddawać się badaniom pod tym kątem po 50. roku życia. Obecnie jednak osoby poniżej tej granicy wiekowej stanowią już 15 proc. ogółu chorych, co może mieć związek z dietą, a co za tym idzie ze zmianami w mikrobiomie jelitowym.

Kolejna z nowych hipotez dotyczących nowotworu okrężnicy wiąże jego pojawianie się z ekspozycją na antybiotyki, która również wzrosła w ostatnich dekadach.

Wspomniana obserwacja została poczyniona na postawie analizy danych o zdrowiu ponad 11 milionów osób zbieranych na przestrzeni niemal ćwierć dekady. Wnioski naukowców z John Hopkins Kimmel Cancer Center pozostają w zgodzie z obserwacjami badaczy z Uniwersytetu Jerzego Waszyngtona, ponieważ przyjmowanie antybiotyków prowadzi do negatywnych zmian w mikrobiomie jelitowym. 

Dbaj o jelita, unikaj antybiotyków 

Odnotowany wzrost ryzyka był niewielki, niemniej jednak obie obserwacje powinny stanowić przestrogę przed zbyt częstym przyjmowaniem antybiotyków, zwłaszcza w sytuacjach, gdy nie jest to bezwzględnie konieczne. Nadużywanie leków tego typu prowadzi nie tylko do wyjałowienia flory jelitowej, z czym wiąże się wzrost ryzyka szeregu chorób, ale również z rozwojem zjawiska antybiotykoodporności, które sprawia, że szczepy chorobotwórczych bakterii są coraz trudniejsze do zwalczenia, ponieważ uodparniają się na obecne na rynku leki.