Zespół Williamsa – przyczyny, objawy, leczenie

Przyczyny zespołu Williamsa

Przyczyną powstawania zespołu Williamsa jest brak, czyli delecja, fragmentu jednego z chromosomów, a dokładniej mówiąc chromosomu 7.

Można zatem powiedzieć, że zespół Williamsa występuje sporadycznie, to znaczy, że przed chorym na niego pacjentem nie było w tej rodzinie wcześniej nikogo z tym zespołem, ani nie będzie nikogo później. Z powodu zespołu Williamsa tak samo często cierpią zarówno dziewczynki, jak i chłopcy. 

Jakie objawy daje zespół Williamsa?

Chorzy z zespołem Williamsa mają pewne bardzo charakterystyczne cechy wyglądu zewnętrznego, które są określane mianem dysmorfii. Zazwyczaj charakterystyczne dla zespołu Williamsa cechy zaczynają być widoczne pod koniec pierwszego roku życia lub też w drugim roku życia dziecka. Twarz dziecka ma bardzo charakterystyczny wygląd, który jest określany mianem "twarzy elfa".

Dodatkowo pacjenci z zespołem Williamsa są też bardzo drobnej, wręcz filigranowej budowy ciała, zwykle ich wzrost nie przekracza 160 cm. Ich szyja często jest duża, a ramiona mają spadzisty kształt. Chorzy z zespołem Williamsa cierpią też bardzo często z powodu różnego rodzaju wad serca i układu krążenia, które są diagnozowane u około 70-80 procent pacjentów. Najczęściej występującą u nich wadą serca jest nadzastawkowe zwężenie aorty. Zdarza się też, że obecne jest obwodowe zwężenie tętnic płucnych. Typowe dla zespołu Williamsa są różnego rodzaju wady układu moczowego. Zdarzają się zatem torbiele w nerkach, uchyłki pęcherza moczowego, wodonercze, zwężenie tętnicy nerkowej czy nawet agenezja (niewykształcenie się nerek) lub hipoplazja (niedorozwój) nerek. Czasami obecna jest też kamica nerkowa.

Często u chorych cierpiących z powodu zespołu Williamsa obserwuje się też nadciśnienie tętnicze, które może być obecne nawet już we wczesnym dzieciństwie. Dość często zdarzają się też różnego rodzaju zaburzenia endokrynologiczne, przede wszystkim hiperkalcemia (nadmierna ilość wapnia w krwi) oraz hiperkalciuria (czyli nadmierne wydalanie wapnia z moczem), dość typowa jest również nietolerancja glukozy lub nawet cukrzyca oraz subkliniczna niedoczynność tarczycy. Ponadto w przebiegu zespołu Williamsa często można stwierdzić u chorych wady wzroku, przede wszystkim jest to nadwzroczność, zez oraz zaćma typowa dla dorosłych pacjentów. Pacjenci z zespołem Williamsa charakteryzują się opóźnieniem psychoruchowym oraz niepełnosprawnością intelektualną.

Zdecydowana większość pacjentów ma upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim lub też w stopniu umiarkowanym. Dzieci z zespołem Williamsa, zdecydowanie później niż ich zdrowi rówieśnicy, zaczynają uczyć się chodzić oraz mówić, mają też problemy z nauką w szkole oraz z koncentracją uwagi. Typowe dla zespołu Williamsa jest również to, że chorzy są bardzo towarzyscy i pogodni, bardzo chętnie nawiązują nowe kontakty i przebywają w towarzystwie innych osób. Dotyczy to zarówno dzieci, jak i ludzi dorosłych. Ponadto mówią bardzo dużo, często w naprawdę ciekawy sposób, zwykle mają też bardzo bogaty zasób słownictwa. 

W jaki sposób stawiane jest rozpoznanie zespołu Williamsa?

Podejrzenie zespołu Willimasa jest zwykle wysuwane na podstawie typowych cech w wyglądzie zewnętrznym pacjenta, jak również jego zachowania oraz obecności ewentualnych wad różnych układów i narządów. Jeśli lekarz w poradni podstawowej opieki zdrowotnej wysuwa podejrzenie zespołu Willimasa, zawsze kieruje swojego pacjenta do poradni genetycznej, gdzie wykonywane są szczegółowe badania genetyczne, na podstawie których uzyskuje się potwierdzenie obecności  zespołu lub też wyklucza się go. W poradni genetycznej pacjent poddawany jest badaniu, które umożliwi stwierdzenie czy na chromosomie siódmym doszło do powstania delecji czy też nie.

W jaki sposób leczy się zespól Williamsa?

Jak dotąd nie ma możliwości leczenia przyczynowego pacjentów z zespołem Williamsa. Leczenie ma jedynie charakter objawowy. Należy bowiem leczyć wszelkie objawy wynikające z obecności u pacjenta różnego rodzaju wad narządów i układów, w miarę możliwości należy też "naprawić" właśnie te wady.

Dodatkowo niesłychanie istotną sprawą jest również właściwa opieka stomatologiczna, bowiem chorzy bardzo często cierpią z powodu różnego rodzaju wad zębów i szkliwa. Należy też dbać o prawidłowy rozwój psychofizyczny dzieci, zapewnić im dostęp do właściwej dla nich edukacji oraz umożliwić im kontakt z rówieśnikami.