Nowotwory głowy i szyi
Michał Posmykiewicz

Nowotwory głowy i szyi

Nowotwory głowy i szyi mają ze sobą kilka cech wspólnych: przede wszystkim cechuje je podobny przebieg kliniczny, jak również mają one zbliżoną etiopatogenezę oraz patomorfologię. Do tej grupy nowotworów zalicza się raki górnej części przewodu pokarmowego i układu oddechowego (nowotwory jamy ustnej, języka, wargi, gardła, krtani, jamy nosowej oraz zatok obocznych nosa), jak również nowotwory ucha, gruczołów ślinowych (ślinianek) oraz tarczycy. Zdarza się, że w obrębie głowy i szyi występują też nowotwory układu chłonnego, mięsaki, jak również nowotwory swoiste dla tej lokalizacji, do których zalicza się szkliwiaka, nerwiaka węchowego oraz przyzwojaka.

Jakie są główne cechy nowotworów głowy i szyi?

Przede wszystkim nowotwory należące do tej grupy charakteryzują się wzrostem głównie miejscowo-regionalnym i względnie małym ryzykiem wystąpienia odległych przerzutów. Niepowodzenia w leczeniu obejmują zatem najczęściej niewyleczone nowotwory lub nawrot w obrębie ogniska pierwotnego i regionalnych węzłów chłonnych. Z tego powodu o wynikach leczenia decyduje przede wszystkim radykalizm leczenia miejscowo-regionalnego. 

Czy nowotwory głowy i szyi są częste?

Złośliwe nabłonkowe nowotwory głowy i szyi stanowią ponad 6% wszystkich nowotworów występujących u człowieka i są przyczyną około 5% zgonów z powodu obecności nowotworu. Najczęstszym nowotworem w tej grupie jest rak krtani, zajmuje on wysoką pozycję w zestawieniach zapadalności i umieralności na nowotwory złośliwe u mężczyzn. Rak krtani występuje u mężczyzn zdecydowanie częściej niż u kobiet (dotyczy to zresztą wszystkich nowotorów głowy i szyi). Zdecydowanie rzadziej występują natomiast raki gardła, wargi czy też jamy ustnej. 

Polecane dla Ciebie

Jakie czynniki są odpowiedzialne za rozwój nowotworów głowy i szyi?

Do najważniejszych czynników etiologicznych rozwoju nowotworów głowy i szyi należą długotrwałe narażenie na dym tytoniowy, jak również nadużywanie alkoholu. Ponadto pewną rolę odgrywają też nieprawidłowe nawyki żywieniowe, przede wszystkim chodzi tu o brak witamin, warzyw i owoców. Dodatkową rolę w powstawaniu nowotworów głowy i szyi odgrywa też przewlekłe drażnienie, między innymi źle dopasowana proteza zębowa. Ponadto do rozwoju tej grupy nowotworów przyczyniają się również różnego rodzaju niedoobory, np, niedobór żelaza na podłożu zespołu Plummera-Vinsona. Czynnikiem etiologicznym usposabiającym do rozwoju raka nosowej części gardła jest też zakażenie wirusem Epsteina-Barr, a dla raków zatok obocznych nosa - przewklekłe stany zapalne oraz obecność polipów nosa.  

Czy nowotwory głowy i szyi rozwijają się zwykle na podłożu innych zmian?

Zazwyczaj tak. Zwykle najpierw obecne są zmiany przedrakowe, które z biegiem czasu predysponują do rozwoju nowotworów. Do zmian tych zalicza się przede wszystkim rogowacenie białe (inaczej to leukoplakia) błony śluzowej jamy ustnej, ustnej części gardła, wargi lub krtani. Kolejną zmianą przedrakową jest erytroplakia (czyli "zmiana czerwona"), która charakteryzuje się wysokim odsetkiem przemiany złośliwej. Ponadto, do zmian przedrakowych zalicza się też nadmierne rogowacenie, czyli hiperkeratozę, wargi, jak również rzadko przekształcające się w zmiany złośliwe brodawczaki krtani. Bezpośrednią zmianą przedrakową jest także dysplazja. 

Jakie są najczęstsze objawy nowotworów głowy i szyi?

Objawy kliniczne nowotworów głowy i szyi różnią się w zależności od pierwotnej lokalizacji guza, jednak do najczęstszych wspólnych dolegliwości zalicza się bóle, owrzodzenie, naciek, zaburzenia oddychania, jak również zaburzenia w przyjmowaniu pokarmów i zaburzenia mowy. Nowotwory zlokalizowane w tym rejonie mogą też doprowadzać do zaburzeń węchu, wzroku, smaku i słuchu. Należy pamiętać, że względnie często pierwszym objawem nowotworów głowy i szyi jest powiększenie okolicznych węzłow chłonnych, co spowodowane jest przerzutami. A jakie są charakterystyczne objawy poszczególnych nowotworów okolicy głowy i szyi? W przypadku jamy ustnej jest to owrzodzenie, naciek, dolegliwości bólowe przy jedzeniu oraz ograniczenie ruchomości języka. W przebiegu nowotworu wargi stwierdza się natomiast stwardnienie i owrzodzenie, zaś w przypadku raka języka obecne jest owrzodzenie, naciek oraz unieruchomienie języka. W przypadku raka policzka można zaobserwować również naciek i owrzodzenie oraz leukoplakię. W przypadku nowotworów szczęki i żuchwy stwierdza się zwykle zniekształcenia twarzy, zaburzenia widzenia, zaburzenia drożności nosa, dolegliwości bólowe oraz objawy neurologiczne. W  przypadku raka krtani najczęstsze objawy to zazwyczaj chrypka, ból, trudności w przełykaniu oraz duszność. W przypadku raka gardła obecny jest zwykle ból (samoistny i przy przełykaniu), jak również uczucie obecności ciała obcego w gardle, chrypka, krwawienie z nosa czy też ubytki neurologiczne w zakresie nerwów czaszkowych. 

Jak wygląda diagnostyka w przypadku podejrzenia nowotworów głowy i szyi?

W pierwszej kolejności lekarz musi zebrać od pacjenta szczegółowy wywiad dotyczący dolegliwości. Następnie, lekarz musi dokładnie zbadać pacjenta, musi ocenić także stan węzłów chłonnych szyjnych i nadobojczykowych. Następnie pacjent musi zostać zbadany laryngologicznie, niezbędne jest również badanie endoskopowe. W przypadku podejrzanych zmian należy też wykonać biopsję, zarówno z podejrzanej zmiany, jak i z okolicznych węzłów chłonnych. Wykonuje się też badania obrazowe: usg węzłów chłonnych, tomografię komputerową i rezonans magnetyczny, "zwykłe" zdjęcie rtg ma zwykle ograniczoną wartość diagnostyczną. Czasami zachodzi potrzeba wykonania scyntygrafii kości. Na podstawie tych wszystkich badań można określić stopień zaawansowania klinicznego nowotworu i dzięki temu wybrać właściwą dla konkretnego przypadku metodę leczenia. 

Jak wygląda leczenie nowotworów głowy i szyi?

Radykalną metodą leczenia jest oczywiście zabieg operacyjny, który łączy się zazwyczaj z radioterapią. Chorzy we wczesnym stadium rozwoju raka zwykle wymagają nawet włączenia tylko jednej z tych metod. W bardziej zaawansowanych przypadkach stosuje się zabieg operacyjny połączony z chemio i/ lub radioterapią. Rokowanie zależy oczywiście od stopnia zaawansowania nowotworu oraz jego lokalizacji, w przypadku wcześnie wykrytych zmian odsetek przeżyć 5-letnich waha się w granicach 60-80%, zaś w przypadku rozsianego procesu nowotworowego rokowanie jest niestety niepomyślne. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Witamina B2 (ryboflawina) – funkcja w organizmie, suplementacja, niedobór, nadmiar

    Pękające kąciki ust, chroniczne zmęczenie, pogorszony wzrok – to tylko kilka przykładów objawów, które niesie za sobą niedobór witaminy B2. Ryboflawina bierze udział w wielu procesach metabolicznych organizmu i jest rozpuszczalna w wodzie. Zażywana wraz z innymi witaminami aktywuje ich działanie w organizmie. Jakie produkty zawierają w sobie ryboflawinę? Kiedy i jak zażywać witaminę B2 w formie suplementów diety? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Czym jest i jak działa żeń-szeń? Zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania Panax ginseng

    Żeń-szeń, nazywany również ginsengiem lub wszechlekiem, jest jednym z najlepiej opisanych adaptogenów. Według medycyny chińskiej powinno się go stosować jedynie w miesiącach zimowych. Żeń-szeń wpływa na poprawę funkcji kognitywnych (poznawczych), poprawia samopoczucie i pamięć, łagodzi stres oraz działa korzystnie na skórę i potencję seksualną. Na rynku można kupić wiele preparatów z żeń-szeniem, zarówno w formie tabletek czy kapsułek, jak i płynnych ekstraktów. Który preparat z żeń-szeniem wybrać, jaka jest dzienna zalecana dawka tego adaptogenu oraz w jakiej porze dnia należy zażywać ten suplement? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Gotu kola (wąkrotka azjatycka) – czym jest i jak działa? Właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania

    Sproszkowane ziele wąkrotki azjatyckiej, czyli adaptogenu nazywanego także gotu kola lub brahmi, zaleca się stosować u osób mających problemy z koncentracją i pamięcią. Wąkrotkę można przyjmować zarówno w formie kapsułek, czyli dojelitowo, jak i bezpośrednio na skórę w przypadku wystąpienia problemów dermatologicznych. Gotu kola działa także przeciwlękowo, łagodzi napięcie i niepokój. Jak dawkować gotu kola, ile kosztuje ten adaptogen i czy kobiety w ciąży mogą przyjmować wąkrotkę azjatycką? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Bacopa monnieri – działanie ekstraktu roślinnego eliksiru życia. Czy suplementowanie pomaga szybciej się uczyć?

    Bacopa monnieri, czyli bakopa drobnolistna, jest suplementem diety polecanym przed istotnymi egzaminami, jak matura czy sesja, ponieważ wspomaga pamięć i koncentrację. Korzystnie wpływa na kondycję skóry i włosów. Suplementowanie Bacopa zalecane jest także w trakcie terapii chorób neurodegradacyjnych, takich jak Alzhaimer lub Parkinson. Przez niektórych roślina nazywana jest „eliksirem życia”, ponieważ poprawia samopoczucie, łagodzi stres i napięcie. Dodatkowo ma także działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Jak suplementować Bacopa monnieri? Czy kobiety w ciąży mogą zażywać ten preparat? Na jaki procent standaryzacji suplementu zwrócić uwagę, kupując brahmi? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Tetracykliny na trądzik pospolity – jak zwiększyć skuteczność antybiotyków?

    Tetracykliny stosowane są zazwyczaj w leczeniu trądziku pospolitego (łac. acne vulgaris) o średnim i dużym nasileniu, ze zmianami zapalnymi w postaci grudek, krost, guzków, cyst, nacieków, a także trądziku różowatego (łac. acne rosacea). Podawane są w formie tabletek doustnych lub maści zewnętrznej. Zazwyczaj terapię przeciwtrądzikową z wykorzystaniem tetracyklin ordynuje dermatolog. Dzieje się tak wówczas, kiedy dotychczas zażywane produkty do stosowania zewnętrznego były nieskuteczne.

  • Zastrzyki antykoncepcyjne – czy są skuteczne? Na jak długo wystarcza i jakie są skutki uboczne?

    Według badań skuteczność zastrzyków antykoncepcyjnych wynosi około 99% w przypadku stosowania ich zgodnie z zaleceniami. Jednakże skuteczność ta może być niższa w przypadku nieregularnego stosowania lub gdy nastąpi opóźnienie w podaniu kolejnej dawki. Ważne jest, aby pamiętać, że zastrzyki antykoncepcyjne nie chronią przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, więc w przypadku ryzyka infekcji należy stosować dodatkową ochronę, taką jak na przykład prezerwatywy.

  • Jakie właściwości ma olejek z drzewa herbacianego? Jak go stosować na skórę?

    Olejek z drzewa herbacianego pozyskuje się na drodze destylacji z parą wodną surowca z rośliny łac. Melaleuca alternifolia. Kolonizatorzy australijscy odkryli tę roślinę w 1770 r. i, naśladując zamieszkujących tamte tereny Aborygenów, zaczęli wykorzystywać jej liście do zaparzania esencjonalnego napoju na wzór herbaty. Stąd też wzięła się nazwa rośliny. Kiedy, jak i na co stosować olejek z drzewa herbacianego? Czy olejek z drzewa herbacianego powinna stosować osoba, która ma trądzik?

  • Na co stosować szafran? Właściwości lecznicze, dawkowanie

    Już w starożytności wykorzystywano szafran do poprawiania smaku jedzenia, do barwienia tkanin, a także w lecznictwie. Szafran stanowi najdroższą przyprawę świata. Posiada charakterystyczny smak oraz barwę. Jego walory smakowe doceniane są w kuchni, a ostatnimi czasy zainteresowanie wzbudzają jego właściwości lecznicze. Warto jednak podkreślić, że szafran można przyjmować doustnie jedynie w niewielkich ilościach, ponieważ jego nadmiar może być szkodliwy dla zdrowia.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij