Nowotwory głowy i szyi
Michał Posmykiewicz

Nowotwory głowy i szyi

Nowotwory głowy i szyi mają ze sobą kilka cech wspólnych: przede wszystkim cechuje je podobny przebieg kliniczny, jak również mają one zbliżoną etiopatogenezę oraz patomorfologię. Do tej grupy nowotworów zalicza się raki górnej części przewodu pokarmowego i układu oddechowego (nowotwory jamy ustnej, języka, wargi, gardła, krtani, jamy nosowej oraz zatok obocznych nosa), jak również nowotwory ucha, gruczołów ślinowych (ślinianek) oraz tarczycy. Zdarza się, że w obrębie głowy i szyi występują też nowotwory układu chłonnego, mięsaki, jak również nowotwory swoiste dla tej lokalizacji, do których zalicza się szkliwiaka, nerwiaka węchowego oraz przyzwojaka.

Jakie są główne cechy nowotworów głowy i szyi?

Przede wszystkim nowotwory należące do tej grupy charakteryzują się wzrostem głównie miejscowo-regionalnym i względnie małym ryzykiem wystąpienia odległych przerzutów. Niepowodzenia w leczeniu obejmują zatem najczęściej niewyleczone nowotwory lub nawrot w obrębie ogniska pierwotnego i regionalnych węzłów chłonnych. Z tego powodu o wynikach leczenia decyduje przede wszystkim radykalizm leczenia miejscowo-regionalnego. 

Czy nowotwory głowy i szyi są częste?

Złośliwe nabłonkowe nowotwory głowy i szyi stanowią ponad 6% wszystkich nowotworów występujących u człowieka i są przyczyną około 5% zgonów z powodu obecności nowotworu. Najczęstszym nowotworem w tej grupie jest rak krtani, zajmuje on wysoką pozycję w zestawieniach zapadalności i umieralności na nowotwory złośliwe u mężczyzn. Rak krtani występuje u mężczyzn zdecydowanie częściej niż u kobiet (dotyczy to zresztą wszystkich nowotorów głowy i szyi). Zdecydowanie rzadziej występują natomiast raki gardła, wargi czy też jamy ustnej. 

Powiązane produkty

Jakie czynniki są odpowiedzialne za rozwój nowotworów głowy i szyi?

Do najważniejszych czynników etiologicznych rozwoju nowotworów głowy i szyi należą długotrwałe narażenie na dym tytoniowy, jak również nadużywanie alkoholu. Ponadto pewną rolę odgrywają też nieprawidłowe nawyki żywieniowe, przede wszystkim chodzi tu o brak witamin, warzyw i owoców. Dodatkową rolę w powstawaniu nowotworów głowy i szyi odgrywa też przewlekłe drażnienie, między innymi źle dopasowana proteza zębowa. Ponadto do rozwoju tej grupy nowotworów przyczyniają się również różnego rodzaju niedoobory, np, niedobór żelaza na podłożu zespołu Plummera-Vinsona. Czynnikiem etiologicznym usposabiającym do rozwoju raka nosowej części gardła jest też zakażenie wirusem Epsteina-Barr, a dla raków zatok obocznych nosa - przewklekłe stany zapalne oraz obecność polipów nosa.  

Czy nowotwory głowy i szyi rozwijają się zwykle na podłożu innych zmian?

Zazwyczaj tak. Zwykle najpierw obecne są zmiany przedrakowe, które z biegiem czasu predysponują do rozwoju nowotworów. Do zmian tych zalicza się przede wszystkim rogowacenie białe (inaczej to leukoplakia) błony śluzowej jamy ustnej, ustnej części gardła, wargi lub krtani. Kolejną zmianą przedrakową jest erytroplakia (czyli "zmiana czerwona"), która charakteryzuje się wysokim odsetkiem przemiany złośliwej. Ponadto, do zmian przedrakowych zalicza się też nadmierne rogowacenie, czyli hiperkeratozę, wargi, jak również rzadko przekształcające się w zmiany złośliwe brodawczaki krtani. Bezpośrednią zmianą przedrakową jest także dysplazja. 

Jakie są najczęstsze objawy nowotworów głowy i szyi?

Objawy kliniczne nowotworów głowy i szyi różnią się w zależności od pierwotnej lokalizacji guza, jednak do najczęstszych wspólnych dolegliwości zalicza się bóle, owrzodzenie, naciek, zaburzenia oddychania, jak również zaburzenia w przyjmowaniu pokarmów i zaburzenia mowy. Nowotwory zlokalizowane w tym rejonie mogą też doprowadzać do zaburzeń węchu, wzroku, smaku i słuchu. Należy pamiętać, że względnie często pierwszym objawem nowotworów głowy i szyi jest powiększenie okolicznych węzłow chłonnych, co spowodowane jest przerzutami. A jakie są charakterystyczne objawy poszczególnych nowotworów okolicy głowy i szyi? W przypadku jamy ustnej jest to owrzodzenie, naciek, dolegliwości bólowe przy jedzeniu oraz ograniczenie ruchomości języka. W przebiegu nowotworu wargi stwierdza się natomiast stwardnienie i owrzodzenie, zaś w przypadku raka języka obecne jest owrzodzenie, naciek oraz unieruchomienie języka. W przypadku raka policzka można zaobserwować również naciek i owrzodzenie oraz leukoplakię. W przypadku nowotworów szczęki i żuchwy stwierdza się zwykle zniekształcenia twarzy, zaburzenia widzenia, zaburzenia drożności nosa, dolegliwości bólowe oraz objawy neurologiczne. W  przypadku raka krtani najczęstsze objawy to zazwyczaj chrypka, ból, trudności w przełykaniu oraz duszność. W przypadku raka gardła obecny jest zwykle ból (samoistny i przy przełykaniu), jak również uczucie obecności ciała obcego w gardle, chrypka, krwawienie z nosa czy też ubytki neurologiczne w zakresie nerwów czaszkowych. 

Jak wygląda diagnostyka w przypadku podejrzenia nowotworów głowy i szyi?

W pierwszej kolejności lekarz musi zebrać od pacjenta szczegółowy wywiad dotyczący dolegliwości. Następnie, lekarz musi dokładnie zbadać pacjenta, musi ocenić także stan węzłów chłonnych szyjnych i nadobojczykowych. Następnie pacjent musi zostać zbadany laryngologicznie, niezbędne jest również badanie endoskopowe. W przypadku podejrzanych zmian należy też wykonać biopsję, zarówno z podejrzanej zmiany, jak i z okolicznych węzłów chłonnych. Wykonuje się też badania obrazowe: usg węzłów chłonnych, tomografię komputerową i rezonans magnetyczny, "zwykłe" zdjęcie rtg ma zwykle ograniczoną wartość diagnostyczną. Czasami zachodzi potrzeba wykonania scyntygrafii kości. Na podstawie tych wszystkich badań można określić stopień zaawansowania klinicznego nowotworu i dzięki temu wybrać właściwą dla konkretnego przypadku metodę leczenia. 

Jak wygląda leczenie nowotworów głowy i szyi?

Radykalną metodą leczenia jest oczywiście zabieg operacyjny, który łączy się zazwyczaj z radioterapią. Chorzy we wczesnym stadium rozwoju raka zwykle wymagają nawet włączenia tylko jednej z tych metod. W bardziej zaawansowanych przypadkach stosuje się zabieg operacyjny połączony z chemio i/ lub radioterapią. Rokowanie zależy oczywiście od stopnia zaawansowania nowotworu oraz jego lokalizacji, w przypadku wcześnie wykrytych zmian odsetek przeżyć 5-letnich waha się w granicach 60-80%, zaś w przypadku rozsianego procesu nowotworowego rokowanie jest niestety niepomyślne. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Tabletki antykoncepcyjne jedno- i dwuskładnikowe – które wybrać? Jaka jest różnica?

    Tabletki antykoncepcyjne to jedna z najpopularniejszych metod zapobiegania ciąży. Występują głównie w dwóch rodzajach: tabletki jednoskładnikowe, które zawierają wyłącznie progestagen, oraz tabletki dwuskładnikowe – mają w składzie estrogen i progesteron. Które są skuteczniejsze? Jakie mają zalety i wady?

  • Witamina B6 (pirydoksyna) – funkcja w organizmie, suplementacja, niedobór, nadmiar

    Witamina B6 jest związkiem, który wzmaga przyswajalność magnezu w organizmie. Bierze udział w wielu procesach metabolicznych, reguluje pracę układu nerwowego, a jej optymalny poziom wpływa na pozytywny nastrój. Pirydoksyna przyczynia się także do powstawania przeciwciał chroniących organizm przed infekcjami. Witamina B6 jest składnikiem zarówno produktów zwierzęcych, jak i roślinnych. Który suplement z wit. B6 wybrać, jaka jest jej optymalna dawka dobowa i jakie są skutki zaburzeń jej ilości w organizmie? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Omega-3 – właściwości, źródła, zapotrzebowanie na kwasy tłuszczowe omega-3

    Kwasy tłuszczowe omega-3 zaliczane są do niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Nie są wytwarzane w organizmie, dlatego muszą być dostarczane wraz z dietą. Do najważniejszych kwasów omega-3 zalicza się: EPA, DHA i ALA. Kwasy omega-3 zwykle są stosowane w celu prewencji chorób sercowo-naczyniowych.

  • Przeciwdziałanie samobójstwom – gdzie szukać pomocy?

    Samobójstwa stanowią poważny problem zdrowia publicznego na całym świecie, w tym także w Polsce. Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), co roku życie odbiera sobie około 700 tysięcy osób, co oznacza, że co 40 sekund ktoś umiera w wyniku samobójstwa.

  • Jaka jest rola żywienia medycznego w chorobie nowotworowej?

    Optymalnie zbilansowana dieta u osób z chorobą nowotworową zmniejsza ryzyko rozwoju niedożywienia, co z kolei może ograniczać dolegliwości związane z chemio- i radioterapią czy występowanie powikłań pooperacyjnych. Wsparciem dla organizmu może być specjalne żywienie medyczne. Czym jest ten rodzaj żywności? Jakie ma zalety? Kiedy zacząć je stosować?

  • Nowe wytyczne w sprawie przyjmowania witaminy B6. Jak teraz ją dawkować?

    Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności wydał opinię naukową dotyczącą nowego schematu dawkowania witaminy B6. Badania EFSA wpłynęły na decyzję Zespołu ds. Suplementów Diety, o czym poinformował Główny Inspektorat Sanitarny. Jaka jest obecnie dopuszczalna maksymalna dawka witaminy B6, która może znaleźć się w suplementach diety?

  • Probiotyki i prebiotyki – kiedy je stosować? Czy trzeba to robić cały czas?

    Zgodnie z definicją Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa oraz Światowej Organizacji Zdrowia probiotyki są żywymi mikroorganizmami, które przyjmowane w zalecanej i właściwej dawce przynoszą pozytywne rezultaty dla zdrowia gospodarza. Stosowanie probiotyków jest uznawane za bezpieczne i dobrze tolerowane.

  • Łupież w ciąży – przyczyny. Jak sobie radzić? Czym myć głowę?

    W okresie ciąży następuje szereg zmian w organizmie kobiety, np. zmiany hormonalne czy stres, które mogą prowadzić do pojawienia się łupieżu. Wówczas można rozpocząć samodzielną terapię poprzez stosowanie delikatnych dermokosmetyków o działaniu przeciwłupieżowym lub naturalnych metod, które mogą okazać się skuteczne i wystarczające. Jednak niekiedy pomimo stosowanych preparatów i kuracji przeciwłupieżowych problem nie znika. Należy wtedy skonsultować się z dermatologiem, znaleźć przyczynę choroby i dobrać właściwe leczenie.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.