Odmrożenia – pierwsza pomoc
Anna Posmykiewicz

Odmrożenia – pierwsza pomoc

Odmrożenie jest to czasowe lub nieodwracalne uszkodzenie tkanek, które powstaje na skutek działania niskich temperatur. Na odmrożenia najbardziej narażone są miejsca, które są szczególnie poddawane działaniu niskiej temperatury, zalicza się zatem do nich nos, uszy, policzki, palce rąk oraz palce stóp.

W jaki sposób dochodzi do odmrożenia?

W czasie działania niskiej temperatury dochodzi do spowolnienia, a potem do zatrzymania przepływu krwi w naczyniach krwionośnych zaopatrujących w krew skórę, tkankę podskórną i mięśnie. Na skutek tego mechanizmu dochodzi do przejściowego uszkodzenia lub całkowitego obumarcia narażonych na działanie niskich temperatur części ciała.

Czy każde odmrożenie jest takie samo?

Nie. Odmrożenia są różne, można podzielić je pod względem rozległości i stopnia ciężkości. Wyróżnia się zatem: 
  • Odmrożenie I stopnia
Jest to najmniej poważny rodzaj odmrożenia. W jego przebiegu dochodzi do przejściowych zaburzeń krążenia krwi w skórze. Pacjent zaczyna odczuwać ból, który czasami jest bardzo silny, skóra staje się blada lub sinoczerwona, pojawia się też obrzęk, pieczenie i świąd skóry.
  • Odmrożenie II stopnia
W jego przebiegu pojawiają się na skórze pęcherze wypełnione surowiczym płynem.
  • Odmrożenie III stopnia
W tym rodzaju odmrożeń pojawia się już martwica powierzchownych warstw skóry.
  • Odmrożenie IV stopnia
Jest to najbardziej poważny rodzaj odmrożenia, dochodzi tu do powstania głębokiej martwicy, której ulegają odmrożone części ciała (np. nos czy palce). W tym przypadku może dojść do samoistnej amputacji odmrożonych części ciała.

Powiązane produkty

Jakie czynniki zwiększają szanse na powstanie odmrożenia?

Przede wszystkim jest to spożywanie alkoholu na mrozie. Po wypiciu alkoholu, mamy wrażenie pozornego rozgrzania organizmu, nie odczuwamy zimna. Niestety, jest to tylko pozorne uczucie. Po wypiciu dużej ilości alkoholu może zdarzyć się, że osoba uśnie na mrozie – powstają wtedy idealne warunki do powstania odmrożenia oraz wychłodzenia całego organizmu. Na odmrożenia bardziej narażone są też osoby chorujące na cukrzycę - ma to związek z tym, że u tych chorych krążenie krwi jest upośledzone i to powoduje szybszą możliwość powstania odmrożenia. Ponadto, na odmrożenia bardziej narażone są też osoby starsze, u których dochodzi do pogorszenia wydolności układu krążenia i osłabienia mechanizmów temoregulacji. Podobnie, osoby z chorobami naczyń, także zdecydowanie bardziej są narażone na ryzyko odmrożenia. Należy też pamiętać, że poza mrozem uczucie zimna wzmaga też silny wiatr oraz wilgoć w powietrzu – tego typu warunki atmosferyczne także sprzyjają odmrożeniom.

Pierwsza pomoc w przypadku odmrożenia

W pierwszej kolejności, ponieważ przyczyną odmrożenia jest działanie niskiej temperatury, należy poszkodowanego jak najszybciej przetransportować do ciepłego, ale nie gorącego pomieszczenia. Następnie, należy zdjąć z poszkodowanego wilgotne i mokre ubranie, a jeśli na palcach widoczne są pierścionki, także od razu należy je ściągnąć. W przypadku odmrożenia policzków i nosa, na odmrożone części ciała należy założyć czyste opatrunki z gazy, nie mogą być one jednak gorące. W przypadku odmrożenia placów, należy zanurzyć je w letniej wodzie (temperatura wody powinna mieć około 30 st.C), a następnie dolewać ciepłej wody do osiągnięcia temperatury około 36 st.C. Jeśli na skórze widoczne są pęcherze, nie należy ich przekłuwać, tylko położyć na nich czyste opatrunki.
Absolutnie nie wolno masować ani rozcierać odmrożonych części ciała! 
Poza tym, opatrunki należy także położyć na sinoczerwone lub blade plamy, które także mogą powstać na skórze. Jeśli poszkodowany jest przytomny, aby rozgrzać cały organizm, należy podać mu do picia ciepłe, ale nie gorące, słodkie napoje. Nie wolno podawać alkoholu! Należy go także okryć, zwracając szczególną uwagę na okrycie odmrożonych części ciała – jeśli odmrożenia są na dłoniach lub stopach należy ułożyć je nieco wyżej. Następnie, jeśli poszkodowany czuje się dobrze, należy odwieźć go do szpitala. Natomiast jeśli poszkodowany jest nieprzytomny lub czuje się źle, należy natychmiast wezwać pogotowie ratunkowe.
W szpitalu pacjent zostanie zbadany przez lekarza, wtedy też odmrożenie zostanie zakwalifikowane do odpowiedniego stopnia i w zależności od stanu pacjenta zostanie mu udzielona właściwa pomoc. W przypadku mniej groźnych odmrożeń stosuje się powolne ocieplanie pacjenta oraz kontroluje się temperaturę ciała. W przypadku poważniejszych odmrożeń oraz tych bardziej rozległych, prawdopodobnie zajdzie potrzeba kilkudniowej hospitalizacji, po której pacjent może wymagać długotrwałej rehabilitacji. W czasie hospitalizacji stosowane są leki wspomagające krążenie oraz środki przeciwbólowe. Aby zapobiec zakażeniom, stosuje się też właściwą antybiotykoterapię. Czasami zachodzi potrzeba podania szczepionki lub surowicy przeciwtężcowej.
Czasami zdarza się, w przypadku naprawdę poważnych odmrożeń, że zachodzi potrzeba leczenia operacyjnego. Kiedy już do tego dojdzie, chirurg musi usunąć martwe lub zakażone tkanki, czasami części lub nawet całe kończyny.

Jak zapobiegać odmrożeniom?

  • Przede wszystkim, w okresie jesienno-zimowym, nie można spożywać na świeżym powietrzu alkoholu.
  • Idąc na wycieczkę w góry czy nawet na zwykły zimowy spacer, należy właściwie się ubrać: trzeba mieć na sobie ciepłą kurtkę, ciepłą czapkę oraz grube rękawice i skarpetki.
  • Przed wyprawą w góry zawsze należy sprawdzić przewidywaną prognozę pogody i skontaktować się z GOPREM, aby uzyskać wiarygodne informacje dotyczące warunków pogodowych panujących w górach.
  • Przebywając w niskich temperaturach, stojąc w jednym miejscu, należy okresowo poruszać rękami i nogami, co poprawia ich ukrwienie.
  • Do twarzy i rąk należy także stosować tłuste, dobre kremy apteczne. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Kosmetyki z filtrem UV wycofane ze sprzedaży. Ograniczenia w stosowaniu homosalatu

    Unia Europejska regularnie aktualizuje przepisy dotyczące bezpieczeństwa stosowanych przez ludzi kosmetyków. Jednym z ostatnich przykładów jest Rozporządzenie Komisji (UE) 2022/2195, które wprowadziło istotne zmiany w zasadach stosowania m.in. filtrów UV, w tym homosalatu. Nowy limit stężenia substancji obowiązuje od początku lipca 2025 roku.

  • Jak nie zapomnieć o lekach? Sprawdzone porady

    Regularne przyjmowanie leków to klucz do skutecznej terapii i zapobiegania powikłaniom każdego schorzenia. Zapominanie o dawce może znacząco obniżyć skuteczność terapii, zwłaszcza w przypadku leków przyjmowanych długoterminowo lub o precyzyjnie określonych porach dnia. Jak nie zapominać o lekach?

  • Jakie są rodzaje plastrów na rany? Który wybrać do różnych uszkodzeń skóry?

    W celu odpowiedniego zabezpieczenia rany przed zabrudzeniem potrzebny jest plaster lub opatrunek. Ale który wybrać spośród wielu dostępnych opcji? Podpowiadamy, jakie są różne rodzaje plastrów na rany i kiedy należy je stosować, by uszkodzenia skóry dobrze się goiły.

  • Naukowcy pracują nad szczepionką na Alzheimera. Na czym polega przełomowy pomysł?

    Naukowcy opracowali eksperymentalną szczepionkę przeciwko białku tau – kluczowemu czynnikowi neurodegeneracji w chorobie Alzheimera. Pierwsze badania z udziałem ludzi ruszą już w 2026 roku. Na czym będą polegać?

  • Zastrzyk z adrenaliny. Kto powinien mieć przy sobie EpiPen i jak prawidłowo podać lek?

    Adrenalina, znana również jako epinefryna, odgrywa kluczową rolę w ratowaniu życia w sytuacjach nagłego zagrożenia zdrowia – szczególnie podczas reakcji anafilaktycznych. Współczesna medycyna oferuje wygodne i bezpieczne formy podania tego leku, z których najpopularniejszą jest automatyczny wstrzykiwacz, powszechnie określany jako EpiPen. Wiedza na temat wskazań do stosowania adrenaliny oraz umiejętność jej prawidłowego podania mogą okazać się bezcenne w krytycznych momentach.

  • Co na wzdęcia i gazy? Ranking preparatów wspomagających przy wzdęciach brzucha 2025

    Wzdęcia i gazy to nieprzyjemne dolegliwości trawienne, które mogą znacznie uprzykrzyć życie. Po jakie środki sięgnąć, by się ich pozbyć? Sprawdź ranking preparatów na wzdęcia i gazy i wybierz produkt dla siebie.

  • Furagina i alkohol. Dlaczego to groźne połączenie i jakie są jego skutki uboczne?

    Zakażenia układu moczowego to częsta dolegliwość, która dotyczy szczególnie kobiet. Infekcje mogą pojawiać się o każdej porze roku, jednak latem ich ryzyko rośnie. Sprzyjają im m.in. kąpiele w basenie lub jeziorze, noszenie wilgotnych strojów kąpielowych, a także częstsze podróże i zmiany klimatu. Lato i wakacje to nie tylko czas większego narażenia na infekcje, ale też okres, w którym chętniej sięgamy po alkohol – lampkę wina do kolacji, orzeźwiające piwo czy kolorowego drinka na plaży. Jeśli w tym samym czasie pojawi się zakażenie dróg moczowych, lekarz często zaleca furaginę (furazydynę) jako skuteczny lek przeciwbakteryjny, który jest również dostępny bez recepty. Niestety, łączenie furaginy z alkoholem jest niebezpieczne i może prowadzić do poważnych działań niepożądanych, w tym reakcji disulfiramowej.

  • Czym jest glutaminian sodu i gdzie występuje? Czy E621 jest szkodliwy dla zdrowia?

    Glutaminian sodu to dodatek do żywności, który od lat wzbudza sporo emocji. Choć kojarzy się głównie z przemysłem spożywczym, występuje również w naturze – znajdziemy go m.in. w pomidorach, serach czy grzybach. Wielu kucharzy, zarówno zawodowych, jak i amatorów gotowania, nie wyobraża sobie kuchni bez tego składnika. W krajach Azji Wschodniej glutaminian sodu, znany także jako MSG (od ang. monosodium glutamate), jest tak powszechny jak sos sojowy czy sól i stanowi ważny element lokalnej tradycji kulinarnej. W artykule przedstawiamy aktualny stan wiedzy, poparty badaniami naukowymi, na temat glutaminianu sodu.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl