Przywrotnik pospolity — cenny składnik dermokosmetyków

W średniowieczu ziele przywrotnika było częstym elementem wystroju chat chłopskich, a samej roślinie przypisywano magiczne właściwości.

Spis treści

Przywrotnik pospolity – zastosowanie i wskazania

Przywrotnik pospolity współcześnie jest wykorzystywany jako składnik kremów i maseczek poprawiających kondycję skóry twarzy. Wyciągi z ziela przywrotnika są wykorzystywane również w kuracji przeciwtrądzikowej.

Dawniej wyciągi z przywrotnika były stosowane jako środki łagodzące bolesne miesiączkowanie u kobiet. Ponadto ze względu na zawartość garbników oraz flawonoidów herbatki z ziela przywrotnika zmniejszały dolegliwości trawienne, w tym intensywność biegunek.

Okłady z ziela przywrotnika stosowano zewnętrznie w celu przyspieszenia gojenia ran. W pewnym momencie popularne były również nasiadówki z przywrotnika, wykorzystywane w łagodzeniu bólu i krwawień u pacjentów z hemoroidami.

Ziele przywrotnika było bardzo popularne na wsiach pod nazwą ziela Matki Boskiej. Służyło miejscowym zielarkom do uśmierzania bólu lub napięcia miesiączkowego. Znane były również jego właściwości przeciwkrwotoczne. W średniowieczu ziele przywrotnika było częstym elementem wystroju chat chłopskich, a samej roślinie przypisywano magiczne właściwości.

Przywrotnik pospolity – wygląd, pochodzenie, morfologia

Przywrotnik pospolity (łac. Alchemilla vulgaris, ang. Lady's Mantle) jest niewielką byliną występującą na terenie Europy. Przywrotnik porasta łąki, pastwiska, rzadziej obrzeża lasów. Roślina jest w niektórych rejonach Polski nazywana również gojnikiem lub lwią łapą. Bylina należy do rodziny różowatych – Rosaceae.

Przywrotnik ma ciemnozielone omszone, płożące i silnie rozgałęzione pędy. Roślina wykształciła rozwinięty system korzeniowy. Odziomkowe liście przywrotnika są większe, najczęściej nerkowate lub półkoliste. Natomiast pięcioklapowe liście łodygowe są mniejsze i niekiedy nie posiadają ogonków liściowych. Zarówno liście łodygowe, jak i odziomkowe są gęsto omszone. Żółtozielone kwiaty są zebrane w szczytowe wiechy. Owocem przywrotnika jest niewielka niełupka.

Surowcem farmaceutycznym jest ziele przywrotnika – Alchemillae herba – zawierające nie mniej niż 6% garbników w przeliczeniu na pirogalol.

Przywrotnik pospolity – działanie, właściwości, skład

W składzie wyciągów występują garbniki, do których zaliczamy pochodne kwasu elagowego i galusowego. Ponadto wyciągi z przywrotnika zawierają również kwasy fenolowe – kwas kumarowy oraz kwas chinowy, a także niewielkie ilości kwasu askorbowego, związków goryczowych, saponin oraz flawonoidów – głównie kwercetynę.

Wyciągi z przywrotnika pospolitego wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne oraz przeciwbiegunkowe – co znalazło zastosowanie w łagodzeniu zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego. Właściwości ściągające oraz przeciwwysiękowe były wykorzystywane podczas leczenia niewielkich oparzeń lub urazów. Preparaty z ziela przywrotnika działają również wazoprotekcyjnie – chronią kruche naczynia krwionośne przed uszkodzeniami.

Przywrotnik pospolity – stosowanie i dawkowanie

Podczas stosowania ziela przywrotnika pospolitego zalecane jest sporządzenie odwaru. Rzadziej z ziela przywrotnika przygotowuje się nalewkę lub napar.

Przygotowując odwar, niewielką część surowca roślinnego należy zalać około 200 ml letniej wody. Po doprowadzeniu płynu do wrzenia wskazane jest gotowanie wyciągu przez następne 5 minut. Następnie odwar należy przecedzić i odstawić do ostygnięcia do temperatury pokojowej.

W celu przygotowania naparu niewielką ilość surowca należy zalać gorącą wodą i naparzać pod przykryciem około 15 minut. Napar można stosować w przypadku zaburzeń ze strony układu pokarmowego kilka razy dziennie w niewielkich ilościach.

Przyrządzony świeży odwar można stosować również zewnętrznie. Nasiadówki z przywrotnika są wykorzystywane w łagodzeniu przebiegu hemoroidów, a także przyspieszają gojenie się ran.

Większość kremów i preparatów kosmetycznych zawierających wyciągi z ziela przywrotnika należy przyjmować kilka razy dziennie.

Przywrotnik pospolity – skutki uboczne, przedawkowanie

Wyciąg z przywrotnika pospolitego, jak każdy lek pochodzenia roślinnego, może doprowadzić do zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego, a u niektórych pacjentów może spowodować wystąpienie reakcji alergicznych.

W niektórych przypadkach przyjmowanie naparu z przywrotnika podczas trwania ciąży może przynieść korzyści dla kobiety podczas akcji porodowej. Należy jednak pamiętać, że o wszystkich preparatach przyjmowanych przez kobiety ciężarne powinien wiedzieć lekarz prowadzący ciążę.

Leki zawierające przywrotnik pospolity

Działanie

  • moczopędne (diuretyczne) (zwiększa objętość wydalanego moczu)
  • przeciwbakteryjne
  • przeciwkrwotoczne
  • przeciwzapalne
  • ściągające

Postacie i formy

  • susz
  • krem

Substancje aktywne

  • flawonoidy
  • żywice
  • saponiny
  • kwas elagowy
  • kwas galusowy
  • krzemionka
  • kwas taninowy
  • kwas chinowy
  • kwas kumarowy

Surowiec

  • ziele
Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.