Doksycyklina, Doxycyclinum - Zastosowanie, działanie, opis

Podstawowe informacje o doksycyklinie

Substancje aktywne
doksycyklina, hyklan doksycykliny
Działanie doksycykliny
przeciwbakteryjne, przeciwmalaryczne (przeciwzimnicze)
Postacie doksycykliny
ampułki, kapsułki, tabletki do przygotowywania zawiesiny doustnej
Układy narządowe
powłoka wspólna (skóra i błony śluzowe), układ moczowy, układ oddechowy, układ płciowy męski, układ płciowy żeński, układ pokarmowy (trawienny), układ połączeń kości (stawy i jego elementy)
Specjalności medyczne
Choroby zakaźne i pasożytnicze
Rys historyczny doksycykliny

Antybiotyki z grupy tetracyklin zostały odkryte przez Benjamina Minga Duggara. Jako pierwsza został odkryta i opisana aureomycyna (chlorotetracyklina) 1945r. następnie oksytetracyklina 1950r. na ich podstawie opracowano następnie półsyntetyczną doksycyklinę.

Wzór sumaryczny doksycykliny

C22H24N2O8

Spis treści

Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające doksycykliny

Wskazania do stosowania doksycykliny

Doksycyklinę stosuję się w leczeniu infekcji spowodowanych przez bakteria wrażliwe na działanie tej substancji.

Doksycyklina jest stosowana w leczeniu następujących infekcji:

  • układ oddechowy - zapalenie zatok, zapalenie oskrzeli, płuc spowodowane bakteriami z rodzaju Mycoplasma pneumoniae, Rikettsia spp. i Chlamydia spp.;
  • układ moczowy - zapalenie prostaty, rzeżączka, kiła, chlamydioza;
  • układ pokarmowy - biegunka podróżnych, cholera, choroba Whipple'a (bakteryjna infekcja wieloukładowa);
  • narząd wzroku - jaglica - zapalenie spojówek spowodowane przez Chlamydia spp.
  • infekcje skóry - trądzik różowaty, trądzik pospolity;
  • inne infekcje - dżuma, papuzica, tularemia, borelioza, listerioza;
  • doksycyklinę można również stosować aby zapobiec zakażeniem zarodźcem malarii.

Dawkowanie doksycykliny

W zależności od rozpoznania klinicznego i gatunku bakterii powodującej infekcję doksycyklinę stosuje się w dawce 50-200mg na dobę przez okres od siedmiu do dwudziestu ośmiu dni. W leczeniu kiły stosuje się dawkę 300mg na dobę.

Lek należy popić dużą ilością wody (jedna szklanka wody) najlepiej w pozycji stojącej w celu uniknięcia ewentualnych podrażnień przełyku.

Przeciwskazania do stosowania doksycykliny

Przeciwskazaniem do stosowania doksycykliny jest nadwrażliwość na antybiotyki tetracyklinowe, ciężka niewydolność wątroby, ciąża (szczególnie po czwartym miesiącu). Leku nie należy też stosować u dzieci poniżej 12 roku życia

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania doksycykliny

Podczas stosowania doksycykliny należy unikać bezpośredniego wystawiania ciała na światło słoneczne (opalanie, solarium) ponieważ ma ona działanie fotouczulające. Podobnie jak w przypadku innych antybiotyków o szerokim spektrum działania może dojść do niekontrolowanego rozwoju innych drobnoustrojów np. infekcje grzybicze. Lek nie należy przyjmować w pozycji leżącej popijając dużą ilością wody gdyż może dojąć do podrażnienia przełyku. Pojawienie się biegunki może być objawem rzekomobłoniastego zapalenia jelit, dlatego ten objaw należy skonsultować z lekarzem. w przypadku stosowania u małych dzieci a także w trzecim trymestrze ciąży może dojść do uszkodzenia lub przebarwienia zębów. Doksycyklina może powodować wystąpienie porfirii (zaburzenie metabolizmu hemoglobiny) a także nasilać objawy takich chorób jak: miastenia (szybkie męczenie i osłabienie mięśni szkieletowych, toczeń (choroba autoimmunologiczna).

Przeciwwskazania doksycykliny do łączenia z innymi substancjami czynnymi

Doksycyklina może osłabiać działanie tabletek antykoncepcyjnych, podczas jej stosowania należy stosować inne metody zapobiegania ciąży.

Leki suplementy diety oraz pokarmy zawierające magnez, glin, wapń, żelazo, bizmut należy stosować trzy godziny przed lub po podaniu doksycykliny.

Interakcje doksycykliny z innymi substancjami czynnymi

zmniejszenie wchłaniania doksycykliny, osłabienie siły działania, preparaty zawierające sole glinu, wapnia, magnezu należy przyjmować w odstępie co najmniej 2-3 godzin
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Węglan dihydroksyglinowo-sodowy (Dihydroxyaluminum sodium carbonate) związki glinu
Wodorotlenek glinu (Aluminium hydroxide) substancje zobojętniające
Węglan magnezu (Magnesium carbonate) związki magnezu
Węglan wapnia (Calcium carbonate) związki wapnia
Wodorotlenek magnezu (Magnesium hydroxide) substancje zobojętniające
osłabienie działania antybiotyków o działaniu bakteriobójczym
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Amoksycylina (Amoxicillin) penicyliny wrażliwe na beta-laktamazę
Benzylopenicylina benzatynowa (Benzathine benzylpenicillin) penicyliny wrażliwe na beta-laktamazę
Benzylopenicylina prokainowa (Procaine benzylpenicillin) penicyliny wrażliwe na beta-laktamazę
Fenoksymetylopenicylina (penicylina fenoksymetylowa) (Phenoxymethylpenicillin) penicyliny wrażliwe na beta-laktamazę
nasilenie działania przeciwzakrzepowego acenokumarolu
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Acenokumarol (Acenocoumarol) leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K
nasilenie działania obniżającego poziom glukozy we krwi
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Gliklazyd (Gliclazide) doustne leki przeciwcukrzycowe - pochodne sulfonylomocznika
nasilenie działania obniżającego poziom glukozy we krwi
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Glimepiryd (Glimepiride) doustne leki przeciwcukrzycowe - pochodne sulfonylomocznika
nasilenie toksyczności cyklosporyny
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Cyklosporyna (Cyclosporine) inhibitory kalcyneuryny
osłabienie terapeutycznego działania doksycykliny
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Fenobarbital (Luminal) (Phenobarbital) inne leki przeciwpadaczkowe
osłabienie terapeutycznego działania doksycykliny
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Karbamazepina (Carbamazepine) leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe
osłabienie terapeutycznego działania doksycykliny
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Fenytoina (Phenytoin) leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe i stabilizujące błony neuronów
osłabienie terapeutycznego działania doksycykliny
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Paracetamol (Paracetamol (acetaminophen)) NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol
obniżenie stężenia etynyloestradiolu we krwi, osłabienie działania środków antykoncepcyjnych
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Etynyloestradiol (Ethinylestradiol) estrogeny naturalne i syntetyczne
obniżenie stężenia gestodenu we krwi, osłabienie działania środków antykoncepcyjnych
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Gestoden (Gestodene) progestageny
wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Acytretyna (Acitretine) retinoidy i pochodne
wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Izotretynoina (Izotretinoina) (Isotretinoin) retinoidy i pochodne
obniżenie stężenia cyproteronu we krwi, osłabienie działania środków antykoncepcyjnych
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Cyproteron (Cyproterone acetate) inne leki hormonalne
nasilenie działania obniżającego poziom glukozy we krwi
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Glimepiryd (Glimepiride) doustne leki przeciwcukrzycowe - pochodne sulfonylomocznika

Interakcje doksycykliny z pożywieniem

Produkty nabiałowe takie jak mleko, sery, jogurty, kefir zmniejszają wchłanianie doksycykliny z przewodu pokarmowego, dlatego należy zachować co najmniej dwu godzinny odstęp pomiędzy przyjęciem laku a spożywaniem produktów nabiałowych

Interakcje doksycykliny z alkoholem

Alkohol osłabia efekt terapeutyczny doksycykliny, należy unikać jednoczesnego stosowania.

Wpływ doksycykliny na prowadzenie pojazdów

Doksycyklina może powodować zaburzenia widzenia co z kolei może wpływać na zdolność do prowadzenia pojazdów.

Inne rodzaje interakcji

Stosowanie doksycykliny może zaburzać wyniki testów wykrywających stężeniae glukozy, białka urobilinogenu oraz katecholamin w moczu, 

Wpływ doksycykliny na ciążę

Doksycyklina przenika barierę łożyskową, jest odkładana w tkankach płodu. Może powodować przebarwienia zębów jako że odkłada się w zawiązkach zębowych. Doksycyklina stosowana w czasie ciąży zwiększa ryzyko uszkodzenia wątroby.

Wpływ doksycykliny na laktację

Doksycyklina przenika do mleka matki. Ze względu na wpływ na rozwój zębów i kości należy unikać jej stosowania w czasie karmienia piersią.

Skutki uboczne

zaburzenia rozwoju zębów i kości
bóle stawowo-mięśniowe
nieodwracalne przebarwienia zębów
łamliwość kości
biegunka
wymioty
ból brzucha
niestrawność
fotodermatozy
wysypka plamkowo-grudkowa
brak łaknienia
rumień
ból głowy
Nadkażenia spowodowane opornymi bakteriami
eozynofilia
wzrost ciśnienia śródczaszkowego
trombocytopenia
czarny język
wypukłe ciemiączko u niemowląt
zaburzenia czynności wątroby
zapalenie wątroby
złuszczające zapalenie skóry
zwiększenie stężenia mocznika we krwi
niedokrwistość hemolityczna
neutropenia
zakażenia grzybicze
trudności z połykaniem
duszność
niedociśnienie tętnicze
nudności
porfiria
wstrząs anafilaktyczny
niewydolność wątroby
zapalenie jelita cienkiego i okrężnicy
martwica toksyczno-rozpływna naskórka
podwójne widzenie
hipokaliemia
żółtaczka (przejściowa)
obrzęk
wydłużony czas protrombinowy
zawroty głowy
choroba posurowicza
rzekomobłoniaste zapalenie jelit
ubytek widzenia
hipofosfatemia
zapalenie języka
zespół Stevensa–Johnsona
niewyraźne widzenie
szum w uszach
reakcje nadwrażliwości
zapalenie osierdzia
zapalenie przełyku
owrzodzenie przełyku

Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)

Bardzo często
(≥1/10)
Często
(≥1/100 do <1/10)
Niezbyt często
(≥1/1000 do <1/100)
Rzadko
(≥1/10 000 do < 1/1000)
Bardzo rzadko
(<1/10 000)
Częstość nieznana
Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych

Objawy przedawkowania doksycykliny

Objawy przedawkowania doksycykliny to: wymioty, gorączka, żółtaczka, smoliste stolce, zawroty głowy, zapaść.

Mechanizm działania doksycykliny

Doksycyklina wiąże się z podjednostką 30S rybosomu bakteryjnego powodując zahamowanie syntezy białka co skutkuje zahamowaniem rozwoju bakterii. Doksycyklina wykazuje szerokie spektrum terapeutyczne zarówno przeciw bakteriom gram-ujemnym (Neisseria gonorrhoeae, Haemophillus influenzae, Brucella spp., Escherichia coli ,Enterobacter spp., Klebsiella spp., Salmonella spp., Shigella spp., Bacteroides spp., Pseudomonas spp., Proteus spp., Serratia spp., Providencia spp), gram-dodatnim (Streptococcus haemolyticus (α, β), Streptococcus pneumoniae, Staphylococcus aureus, Bacillus anthracis, Listeria monocytogenes, Enterococcus spp, Staphylococcus epidermidis, Propionibacterium acnes) oraz Rickettsia spp., Chlamydia spp., Mycoplasma spp., Ureaplasma spp.

Wchłanianie doksycykliny

Po podaniu doustnym doksycyklina dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego. Jony metali (magnez, glin, wapń, żelazo, bizmut) oraz produkty mleczne mogą hamować ten proces. Doksycyklina ulega efektowi pierwszego przejścia - metabolizm leku w ścianie jelit i w wątrobie. Po podaniu dawki 200mg stężenie w surowicy krwi osiąga poziom 2,6 mcg/ml po ok. dwóch godzinach.

Dystrybucja doksycykliny

W organizmie doksycyklina odwracalnie łączy się w 80-90% z białkami krwi, łatwo przenika do płynów ustrojowych i tkanek. Wysokie stężenia osiąga w jajnikach, gruczole krokowym, mięśniach, wątrobie, pęcherzu moczowym, kościach, migdałkach, zatokach, oskrzelach i płucach. Słabo przenika do płynu mózgowo-rdzeniowego.

Metabolizm doksycykliny

Doksycyklina jest metabolizowana w niewielkim stopniu.

Wydalanie doksycykliny

Około 40% doksycykliny jest wydalana z moczem w postaci niezmienionej, 20-40% jest wydalana z kałem jako nieaktywny chelat.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij