Zabiegi rozgrzewające
Jak ciepło oddziałuje na nasz organizm?
Podstawową reakcją organizmu na działanie ciepła jest, odbywający się zgodnie z prawem Dastre'a-Morata miejscowy odczyn naczyniowy polegający na rozszerzeniu naczyń skórnych ze zwiększeniem przepływu krwi. Ciepło powoduje także rozluźnienie napięcia mięśni gładkich i poprzecznie prążkowanych, oraz działa bezpośrednio przeciwbólowo. Zabiegi ciepłolecznicze działające na całe ciało, oprócz lokalnego wpływu na naczynia skóry, wywierają również działanie ogólnoustrojowe. Przegrzanie powoduje uruchomienie mechanizmów termoregulacji, związanych z nadmiernym oddawaniem potu, co doprowadza do odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych. Podwyższenie temperatury ciała o 1 °C powoduje zwiększenie przemiany materii o 3,6%. Przegrzanie powoduje też stymulację części współczulnej układu autonomicznego, co skutkuje przyspieszeniem akcji serca oraz zwiększeniem pojemności minutowej
Ciepło zmniejsza bóle, poprawia krążenie, wpływa na lepsze odżywienie tkanek, poprawia ich metabolizm. Efektami towarzyszącymi jest rozluźnienie mięśni i działanie relaksujące.
Jaki zabieg wybrać?
Zabiegi, w których wykorzystuje się bodźce cieplne są dość rozpowszechnione i znajdują swe zastosowanie zarówno w specjalistycznym leczeniu fizykoterapeutycznym jak i w kosmetyce.
Do najprostszych źródeł przekazujących organizmowi ciepło w wyniku przewodzenia należą termofory, poduszki elektryczne czy woreczki z rozgrzanym piaskiem. Ciepło z tych urządzeń przenika do organizmu stosunkowo płytko i raczej nie daje efektów głębokiego przegrzania. Zabiegi te są powszechnie stosowane w warunkach domowych. W warunkach gabinetów fizykoterapeutycznych i gabinetach kosmetycznych wykonuje się podobne zabiegi ciepłolecznicze. Z tymże inny jest ich przebieg i efekt, jaki chcemy uzyskać.
Borowina
Zabiegi borowinowe kojarzone są z leczeniem głównie dolegliwości związanych, z narządami ruchu czy przemianą materii. Prozdrowotne właściwości borowiny znane są od dawna, stąd gości ona w polskich uzdrowiskach już od połowy XIX wieku, służąc do ciepłych okładów, zawijań i kąpieli. Niedawno zaczęto wykorzystywać ją także w kosmetyce i ośrodkach odnowy biologicznej.
Borowina jest rodzajem leczniczego torfu, naturalnym surowcem powstającym z roślin w wyniku rozkładu substancji organicznych przez mikroorganizmy (m.in. grzyby i bakterie). Torfy powstające w naszym kraju są bardzo dobrej jakości, nieskażone zanieczyszczeniami środowiska. Za najlepsze złoża uznaje się te występujące na Mazurach, w dolinie Dunajca, Polesiu i na Pojezierzu Pomorskim. Borowina zawiera wiele cennych składników, m.in. brom, potas, żelazo, magnez i mangan, fitoestrogeny, enzymy, cynk, aminokwasy, wapń oraz kwasy huminowe. Dzięki nim wykazuje ona działanie bakteriobójcze, przeciwzapalne, nawilżające, łagodzące podrażnienia, odchudzające oraz odtruwające skórę. Przez te ostatnie właściwości może być alternatywą dla zabiegów z wykorzystaniem alg, czy morskiego błota. Dobroczynne działanie borowiny zarówno na zdrowie jak i urodę potwierdza coraz więcej badań naukowych. W salonach kosmetycznych stosowana jest coraz częściej ze względu na odmładzające działanie fitohormonów, a także działanie odtruwające i pomagające spalić nadmiar tkanki tłuszczowej.
Borowina w celach kosmetycznych może być stosowana zarówno na całe ciało, jak i twarz. Podczas zabiegu kosmetyczka smaruje ciało klientki borowinową papką i zawija w folię, na tym jednak zabieg się nie kończy, klientka musi leżeć około pół godziny w nagrzanej kapsule ok. 39°C. Ciepło przyspiesza metabolizm i poprawia krążenie krwi i limfy, ułatwia odtruwanie skóry i całego organizmu.
Toksyny zgromadzone w organizmie wydostają się na zewnątrz wraz z potem. Tak oczyszczona skóra łatwiej przyjmuje zawarte w borowinowym błocie dobroczynne składniki. Zabieg czyni skórę gładką, miękką i miłą w dotyku. Jeśli celem borowinowych okładów mają być efekty odchudzające konieczna jest seria zabiegów od 5 do 10, ponieważ zabiegi borowinowe odchudzają dość wolno, ale za to efekt jest bardziej długotrwały niż np. po zabiegach z wykorzystaniem alg.
Parafina
Parafina jako węglowodór nienasycony jest otrzymywana w procesie destylacji ropy naftowej. W celach leczniczych stosuje się parafinę stałą chemicznie czystą, dla której temperatura topnienia wynosi 42-45°C. Parafina zastygając przechodzi w stan stały. Jej cechą charakterystyczną jest duża pojemność cieplna i małe przewodnictwo, co pozwala jej długo utrzymywać ciepło. W trakcie stosowania okładów parafinowych, ciepło przenika głęboko do tkanek, podwyższając w znacznym stopniu ich temperaturę. Parafina jest białą, przezroczystą masą bez zapachu i smaku.
Pomimo że sama parafina nie nawilża, to po nałożeniu na skórę tworzy film, który zatrzymuje w skórze wilgoć. Parafina długo utrzymuje ciepło i powoli przekazuje je ciału. Okład z parafiny powoduje otwarcie porów skóry i stymuluje krążenie krwi, a w efekcie poprawia wchłanianie substancji aktywnych zawartych w preparatach pielęgnacyjnych.
Po zabiegu parafinowym skóra staje się miękka i elastyczna stan taki utrzymuje się przynajmniej przez kilka dni. Parafina pomaga również na szorstką skórę na łokciach i kolanach. Dodatkowo ciepła parafinowa kąpiel rozgrzewa dłonie, stopy poprawi krążenie, ogrzewa i rozluźnia mięśnie oraz koi bolące stawy.
Maskę parafinową można stosować na wszystkie rodzaje skóry z wyjątkiem skóry z rozszerzonymi naczynkami. Przy skórach suchych dodaje się więcej składników odżywczych, a przy skórach tłustych więcej składników mineralnych. Jest to maska o działaniu silnie pobudzającym, może spełniać też rolę odchudzającej, dzięki temu że powoduje silne przegrzane i pocenie się skóry. Maskę tę nakładamy pędzlem po uprzednim rozgrzaniu, najlepiej nakładać ją na gazę. Maski parafinowe sporządza się z topionej parafiny, alkoholu cetylowego, wosku, olbortu itp.
Masaż gorącymi kamieniami
Ten popularny zabieg jest unikatowym połączeniem elementów akupresury, aromaterapii i termoterapii. Opierając się na teorii przepływu energii życiowej, zaczerpniętej ze starożytnej filozofii hinduskiej, masażysta aktywuje rozmieszczone na twoim ciele ośrodki energii. Używa w tym celu rozgrzanych kamieni bazaltowych. Część z nich rozkłada na twoim ciele (natartym wcześniej rozgrzanym olejkiem), aby oddały ciepło skórze i mięśniom, a część wykorzystuje do masowania całego ciała. Powolne, harmonijne przesuwanie ciepłych kamieni po naoliwionym ciele sprawia, że mięśnie się rozluźniają i poprawia się krążenie krwi. W końcowym etapie zabiegu masażysta uwalnia w pomieszczeniu aromat ziół. Odprężające efekty zabiegu są odczuwalne natychmiast i utrzymują się naprawdę długo.
Zabieg czekoladowy
Na całe ciało lub na wybrany jego fragment kosmetyczka nakłada czekoladę podgrzaną do temperatury 40°C. Jest to oczywiście specjalna czekolada kosmetyczna, a nie popularna spożywcza. Taka czekolada zawiera zwykle 50% miazgi kakaowej zmieszanej z oliwą z oliwek, olejem migdałowym lub z pestek winogron. Do tego dochodzą aromatyczne przyprawy, np. goździki, chilli, pieprz oraz miód. Przez cały zabieg skóra chłonie organiczne związki zawarte w czekoladowym musie. Są to oleje roślinne, które doskonale natłuszczają skórę i wspomagają odbudowę płaszcza lipidowego, antyoksydanty, które spowalniają procesy starzenia się skóry oraz inne składniki aktywne, które poprawiają krążenie. Oprócz ujędrnienia skóry zabieg czekoladowy wspomaga walkę z tkanką tłuszczową.
Istotnym elementem tego jest odprężenie. Podczas zabiegu nastrój polepsza się już pod wpływem samego zapachu Związki zawarte w kakao pobudzają produkcję hormonów szczęścia - endorfin. To im zawdzięczamy poprawę samopoczucia po zjedzeniu kawałka czekolady. Zabieg na twarz trwa 45–60 minut a na całe ciało 2 godziny.
Ogień pustyni
Już od starożytnych czasów miedź była stosowana w leczeniu zapaleń stawów i mięśni. Zabieg o nazwie ogień pustyni polega na wykorzystaniu okładu mocno rozgrzewającego. Ciało zostaje pokryte samoogrzewającym okładem bogatym w miedź, cynk, wapń i magnez. Do tego czerwone wodorosty i błoto z pustyni w Arizonie, które relaksują, przywracają elastyczność i łagodzą podrażnienia skóry. Powierzchnia naszego ciła zostaje zmineralizowana, odżywiona i nawilżona, a dostarczone ciepło przywraca energię i zdrowy wygląd. Zabieg trwa w podstawowej wersji ok. 60 minut.
Sauna
Jest to jeden najbardziej efektywnych sposobów na oczyszczenie ciała z toksyn, które się w nim nagromadziły. Co więcej, jak dowodzą badania naukowe, osoby regularnie korzystające z sauny 10-krotnie rzadziej chorują na grypę i przeziębienia. Dzieje się tak dlatego, że naprzemienne ogrzewanie i schładzanie organizmu stymuluje nasz układ odpornościowy, czyniąc go mniej wrażliwym na nagle zmiany temperatury.
To samo działanie poprawia nasze krążenie: naczynia rozszerzają się i zwężają, a krew lepiej krąży. Sauna powoduje też oczyszczenie skóry ze złuszczonego nabłonka i pobudza gruczoły potowe, a poza tym ćwiczy serce i układ krążenia.
Sauna jest zabiegiem ciepłoleczniczym, polegającym na kąpieli w gorącym powietrzu o nieznacznej wilgotności. Ogrzane powietrze oddziałuje na skórę i drogi oddechowe. W czasie kąpieli w saunie dochodzi do zmian w regulacji cieplnej ustroju oraz do wzmożonego wydzielania potu. Sauna jest zaliczana raczej do zabiegów profilaktyczno-higienicznych, stąd coraz częściej we współczesnym świecie jest doskonałą alternatywą dla zadymionych, głośnych pubów czy zatłoczonych sal siłowni lub fitness klubów. Najczęściej stosuje się ją w celu przyspieszenia usuwania zmęczenia, zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Nie mniej jednak sauna, ze względu na swe wartości bodźcowe, może być również traktowana jako typowy zabieg leczniczy.
W zależności od upodobań możemy korzystać z różnego rodzaju sauny. I tak, sauna fińska, zwana jest również suchą. Temperatura powietrza wynosi 80-110°C, a wilgotność nie przekracza 10%. W takich warunkach skóra bardzo szybko zaczyna się intensywnie pocić.
Sauna mokra może być propozycją dla osób, które nie lubią takich wysokich temperatur. Kąpiel rozpoczynamy od 50°C, a kończymy na 90°C. Rozgrzane kamienie należy co jakiś czas polewać wodą, dzięki czemu wilgotność powietrza wzrasta do 35%.
I wreszcie w saunie parowej, zwanej również łaźnią rzymską, temperatura nie przekracza 70°C. Wilgotność jest tutaj z kolei bardzo duża, bo dochodzi aż do 95%.
Artykuł jest pracą przeglądową. Literatura źródłowa, na podstawie, której opracowano powyższą publikację dostępna jest u autora.