Trądzik u dorosłych
Czym się charakteryzuje?
Trądzik u dorosłych (Adult Acne) często jest kontynuacją trądziku młodzieńczego, ale także może pojawić się u osób, u których nigdy nie występował. Zmiany trądzikowe u dorosłych różnią się od trądziku młodzieńczego lokalizacją oraz rodzajem wykwitów skórnych. Występuje mniej zaskórników bez stanu zapalnego, przeważają natomiast krostki i grudki ze stanem zapalnym. Zmiany najczęściej występują w dolnej części twarzy – na brodzi, w okolicach żuchwy, dolnej części policzków, czasami na szyi, dekolcie oraz plecach. Mogą prowadzić do powstawania blizn oraz przebarwień.
Jak powstają zmiany trądzikowe?
Pod wpływem wzrostu hormonów płciowych – androgenów dochodzi do wzmożonej produkcji łoju przez gruczoły łojowe. Zbyt duża ilość gęstego sebum, blokuje ujścia gruczołów łojowych, przez co nie może wydostać się na powierzchnie skóry. W tym samym czasie dochodzi do nadmiernego rogowacenia się naskórka. Komórki naskórka po zlepieniu się z łojem tworzą zaskórniki zamknięte – następuje zaczopowanie gruczołów łojowych. Wówczas bakterie beztlenowe pod wpływem enzymów zaczynają rozkładać składniki łoju na kwasy tłuszczowe, które działając drażniąco na skórę sprzyjają powstawaniu stanu zapalnego. Ponadto może dochodzić do wtórnego zakażenia innymi drobnoustrojami. Na skórze mogą powstawać zmiany w postaci krost, grudek, guzków, nacieków zapalnych, a także torbieli ropnych.
Jakie są przyczyny trądziku u dorosłych?
Do głównych przyczyn powstawania zmian trądzikowych u osób po 30, 40 roku życia zalicza się przede wszystkim stres, nieodpowiednią dieta, zaburzenia gospodarki hormonalnej oraz zanieczyszczenie środowiska. Najczęściej dotyczy to kobiet w okresie największej aktywności zawodowej, jednocześnie spełniających się w roli żony oraz matki. Szybki, stresujący tryb życia powoduje nadreaktywność androgenów – hormonów, które stymulują gruczoły łojowe do produkcji łoju. Dodatkowo, nieodpowiednia dieta bogata w produkty z wysokim indeksem glikemicznym, wpływa na wzrost insuliny we krwi, co także podnosi poziom androgenów i zwiększa wydzielanie sebum. Ponadto żywność wysokoprzetworzona, duże ilości nabiału i tłuszczów zwierzęcych, produkty pszeniczne, pikantne, słone potrawy, słodkie napoje gazowane, sztuczne soki, jedzenie typu fast food, chipsy, czekolada oraz mocna herbata również sprzyjają powstawaniu zaskórników. Następną przyczyną mogą być zaburzenia hormonalne – podwyższony poziom androgenów, niski poziom estrogenów. Najczęściej zmiany skórne pojawiają się po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych lub gdy były one stosowane w młodym wieku. Do kolejnych przyczyn powstawania trądziku dorosłych zalicza się: zanieczyszczenie środowiska, palenie papierosów, pracę w klimatyzowanych pomieszczeniach, zbyt dużą ekspozycja na słońcu (nasilenie zmian jesienią), nieodpowiednią pielęgnacja – stosowanie kosmetyków zawierające barwniki, składniki zapachowe, alkohol, oleje mineralne.
Pielęgnacja domowa
Do codziennej pielęgnacji skóry wybieraj kosmetyki (dermokosmetyki) do skóry wrażliwej, przetłuszczającej się. Poszukuj produktów zawierających składniki aktywne o właściwościach przeciwłojotokowych, przeciwzapalnych, złuszczających, przeciwbakteryjnych a także przeciwzmarszczkowych. Należą do nich: kwasy owocowe (np. kwas glikolowy, kwas migdałowy, kwas salicylowy), retinol i inne pochodne witaminy A, kwas azelainowy, witamina C i E, nadtlenek benzoilu, cynk, siarka, algi, glinka zielona.
• Demakijaż – oczyszczaj skórę codziennie rano i wieczorem płynem micelarnym, żelem lub pianką przeznaczoną do skóry wrażliwej, trądzikowej. Następnie przetrzyj twarz tonikiem nie zawierającym alkoholu.
• Peeling – 1-2 razy w tygodniu zrób peeling twarzy. Najlepiej sprawdzi się peeling enzymatyczny lub zawierający kwasy owocowe. Unikaj peelingów mechanicznych – z drobinkami ścierającymi.
• Maseczki – 1-2 razy w tygodniu zastosuj maseczkę oczyszczającą/nawilżającą.
• Krem na dzień – wybieraj lekkie kremy nawilżające, łagodzące przeznaczone do skóry trądzikowej zawierające wysokie filtry UV. Oprócz nawilżenia skóry, zmniejszają wydzielanie łoju oraz zawierają składniki antybakteryjne.
• Krem na noc – stosuj kremy zawierające retinol (lub inne pochodne witaminy A) w formie miesięcznej kuracji – regulują złuszczanie się naskórka, ponadto działają przeciwzmarszczkowo – zwiększa się produkcje kolagenu i elastyny. Przy stosowaniu kosmetyków z retinolem należy pamiętać o ochronie słonecznej w ciągu dnia (minimum SPF 30).
• Zmiany skórne – stosuj preparaty do nakładania punktowego bogate w olejek z drzewa herbacianego, cynk.
• Makijaż – wybierz lekką formułę nawilżającego podkładu do skór wrażliwych, aby nie blokować wydzielania gruczołów łojowych. Można także zastosować krem tonujący lub typu BB lub CC, aby wyrównać koloryt skóry i ukryć zaczerwienienia. Na zmiany skórne można zastosować korektor o działaniu przeciwbakteryjnym. W celu zmatowienia skóry zastosuj puder sypki zawierający krzemionkę.
• Dieta – lekkostrawna, zawierająca duże ilości warzyw i owoców, bogata w witaminy: A i z grupy B oraz zawierająca tłuszcze omega-3 (olej lniany, ryby morskie, orzechy włoskie).
Zabiegi kosmetyczne
Warto co 2-3 miesiące wybrać się do gabinetu kosmetycznego/SPA/gabinetu medycyny estetycznej na zabieg oczyszczający, złuszczający oraz nawilżający skórę. Kosmetyczka/kosmetolog/dermatolog dobierze odpowiedni zabieg do potrzeb skóry. Najczęściej stosuje się mikrodermabrazję (korundową lub diamentową) i/lub peelingi medyczne (kwas migdałowy, kwas glikolowy, kwas pirogronowy, kwas trójchlorooctowy (TCA). Można zastosować także terapię laserową (laser frakcyjny) w celu usunięcia przebarwień, blizn potrądzikowych oraz wygładzania i regeneracji skóry.
Jeżeli pomimo wprowadzenia zmian w pielęgnacji oraz zabiegów kosmetycznych trądzik nadal będzie się nasilał wówczas warto skonsultować się z dermatologiem, w celu wprowadzenia antybiotykoterapii (np. izotretinoiną).