Strefa okazji
Nowości
Krótkie daty
Czystek okiem dietetyka
Czystek – roślina wiecznie zielona
Czystek (Cistus incanus), popularne ostatnio zioło, należy do rodziny czystkowatych (osłonkowatych). Jest on krzewem wiecznie zielonym, który rośnie dziko w krajach basenu Morza Śródziemnego. Osiąga do metra wysokości, wypuszcza delikatne, białe, czerwone i różowe kwiatki – stąd potoczna nazwa „róża skalna”. Roślina charakteryzuje się przyjemnym zapachem z żywiczną nutą. Najbardziej znany jest czystek grecki, ale na polskim rynku najczęściej spotykamy czystek pochodzenia tureckiego bądź albańskiego.
Właściwości czystka
Ze względu na to, że czystek to produkt o wysokiej zawartości polifenoli należących do silnych związków o działaniu przeciwutleniającym, do najczęściej wskazywanych przez specjalistów działań pożądanych rośliny zalicza się działanie antyoksydacyjne, jak również antybakteryjne, antygrzybiczne, wzmacniające oraz przeciwwirusowe. To właśnie za sprawą tych właściwości, czystek może okazać się przydatny w przypadku rozwijających się stanów zapalnych w organizmie, będących przyczyną m.in. chorób nowotworowych.
Ponadto, dzięki temu, że wspomniane przeciwutleniacze osłaniają także naczynia krwionośne, przeciwdziałają tym samym powstawaniu blaszek miażdżycowych. Za sprawą tych i wymienionych wyżej właściwości, czystek został zaklasyfikowany do grupy tzw. superfood.
Mianem super żywności, czyli superfood określamy produkty roślinne od wieków znane i wykorzystywane przez ludność całego świata w wielu dolegliwościach chorobowych. Na tle produktów „zwyczajnych”, superfood wyróżnia się dużą zawartością składników odżywczych w małej masie produktu (tzw. duża gęstość odżywcza) albo/i sporą koncentracją niezbędnych dla zdrowia składników, których w naszym pożywieniu często na co dzień bardzo brakuje.
Powiązane produkty
Inne zastosowanie rośliny
W medycynie ludowej możemy spotkać się też z zastosowaniem czystka jako środka do opatrywania ran i skaleczeń. Napary z niego do dziś stosowane są również w przeziębieniach, w tym m.in. przy infekcjach górnych dróg oddechowych. Wykazano, że u pacjentów przyjmujących napary z czystka objawy infekcji ustępują szybciej, a ogólny stan zdrowia polepsza się znacznie sprawniej.
Nie tylko napar – olejek z czystka
W przemyśle zastosowanie znalazł również olejek z czystka, który jest dozwolonym, dopuszczonym do stosowania w USA przez FDA (Agencja Żywności i Leków) dodatkiem do żywności, jak również substancją aromatyzującą. Ponieważ skład chemiczny olejku poszczególnych gatunków rodzaju Cistus jest zróżnicowany, ze względu na możliwości jego wykorzystania w przemyśle perfumeryjnym, często się go bada.
Jak przygotowywać napary?
Badania sugerują, że na liczbę tzw. związków czynnych w naparach, wpływ mają warunki w jakich zostały one przygotowywane – głównie temperatura oraz twardość użytej wody. Największe stężenie flawonoidów zaobserwowano w czasie parzenia naparu przez okres jednej godziny w temperaturze 95°C. W sklepach możemy kupić czystek suszony, cięty, jak również gotowe mieszanki herbat z jego zawartością.
Literatura:
- Ekiert K., Dochniak M., 2015, Superfoods – idealne uzupełnienie diety czy zbędny dodatek?, Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne, 5, 4, 401-408
- Newerli-Guz J., Erdman M., 2015, Ocena wybranych wyróżników jakościowych czystka (róży skalnej) Cistus incanus L., Problemy Higieny i Epidemiologii, 96 (3), 693-696
- Zielnik Apteczny, 2015, Napar z czystka, Farmacja praktyczna, 10 (89), 44-45
