Guawa czy Gujawa? Jakie wartości odżywcze i zdrowotne ma egzotyczny owoc

Obecnie w aptekach można nabyć suplementy diety zawierające wyciąg z liści lub owoców gujawy. Wstępne badania wykazały, że związki czynne zawarte w roślinie mogą pomóc w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia tętniczego krwi. Gujawa ma pewne właściwości hipolipemiczne, przez co jej suplementacja przyczynia się do normalizacji poziomu cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Spożywanie gujawy jest zatem korzystne dla osób z chorobą otyłościową, z podwyższonym ryzykiem wystąpienia chorób układu krążenia o charakterze miażdżycowym. W świetle najnowszych doniesień doustna suplementacja ekstraktu z Psidium guajava łagodzi sztywność i bóle stawowe. Co ważne, gujawa może pomagać w obniżaniu zbyt wysokiego poziomu glukozy we krwi.

Wyciąg z gujawy pospolitej Psidium guajava fruit extract jest coraz częstszym składnikiem produktów kosmetycznych (maseczki, kremy, balsamy, szampony, odżywki do włosów, żele pod prysznic, dezodoranty). Surowiec zawiera wiele cennych składników mineralnych (potas, wapń, żelazo, cynk, selen), witamin z grupy B, witaminę C, garbniki, olejki eteryczne oraz flawonoidy. Ma działanie przeciwzapalne, ściągające, antybakteryjne oraz antyrodnikowe. Dzięki zawartości kwasu askorbinowego rozjaśnia przebarwienia skórne oraz wspomaga tworzenie włókien kolagenowych. Dzięki hamowaniu enzymów: elastazy, kolagenazy i hialuronizdazy spowalnia procesy starzenia skóry, dba o jej elastyczność i nawilżenie.Kosmetyki zawierające Psidium guajava fruit extract działają przeciwtrądzikowo i hamują powstawanie zaskórników. Olej pozyskiwany z nasion gujawy jest bogaty w linolenowy kwas tłuszczowy, bisabolen oraz flawonoidy. Może być stosowany na skórę, ale także do olejowania przesuszonych włosów i paznokci. Doskonale nadaje się również do wykorzystania jako olej bazowy do masażu całego ciała. 

W medycynie ludowej Azji, Ameryki Środkowej i Południowej wykorzystywane są różne części gujawy Psidium guajava. Tradycyjne zastosowanie rośliny jest szerokie i może się różnić w poszczególnych miejscach świata. Na terenie Ameryki łacińskiej z liści gujawy sporządza się napary, które są pomocne w łagodzeniu dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego tj. niestrawności, bólu brzucha i zaparć. Napary z liści oraz suszone owoce gruszli podaje się chorym na czerwonkę wywoływaną przez bakterie Shigella, objawiającą się wodnistą biegunką, bólem brzucha, gorączką i dreszczami. Co ważne, liście gujawy zawierają eugenol i inne składniki o udowodnionym badaniami działaniu przeciwbakteryjnym i lekko znieczulającym. Z kolei owoce gruszli są bogate w błonnik pokarmowy, dlatego pomagają w razie zaparć pobudzając ruchy perystaltyczne jelit. W Meksyku do skóry przykładane są gotowane liście gujawy. Miejscowa ludność łagodzi w ten sposób miejscowe podrażnienia oraz miejsca po ugryzieniach owadów. Napary z liści gujawy są spożywane, ale można nimi również przemywać skórę z trudno gojącymi się ranami, ropnymi czyrakami i skaleczeniami. Po spożyciu napary z liści rośliny mają działanie przeciwskurczowe i przeciwzapalne, przez co pomagają w razie obfitych i bolesnych menstruacji. Kobiety stosują je również do podmywania podrażnionych i swędzących miejsc intymnych podczas infekcji. Napary z liści gujawy są wykorzystywane w Azji Południowo-Wschodniej do płukania jamy ustnej przy owrzodzeniach oraz w razie bólu gardła. Działają lekko znieczulająco, łagodzą podrażnienia dziąseł, pomagają zwalczać afty i pleśniawki, przeciwdziałają pojawieniu się płytki nazębnej. Bywa, że liście gruszli są po prostu żute aby załagodzić ból zębów. Odwar z kory drzewa stosowany jest zewnętrznie jako lek na dolegliwości skórne, grzybicę, rany i wrzody. W Indiach liście oraz korzenie Psidium guajava są używane do zwalczania przeziębienia, gorączki i towarzyszących jej dreszczy, kaszlu oraz bóli reumatycznych. Napar z pączków kwiatowych podaje się doustnie jako środek odrobaczający lub dodaje do kąpieli aby pozostawić na skórze woń odstraszającą insekty. 

Gujawa Psidium guajava to tropikalna roślina należąca do rodziny mirtowatych Myrtaceae. Nazywana bywa również  gruszlą właściwą, gruszlą jabłkową, psydią pospolitą, gujawą pospolitą, guawą, guajawą, gwajawą i gojawą. Ten wiecznie zielony krzew lub niewielkie drzewo wywodzi się z terenów Ameryki Środkowej i Południowej (obszary Meksyku, Peru, Kolumbii) oraz Karaibów. Obecnie jest uprawiana w wielu państwach świata o klimacie tropikalnym i subtropikalnym (kraje śródziemnomorskie, Afryka, Australia, USA, Indie, Chiny, Tajlandia).

Gujawa należy do roślin wytrzymałych, dostosowujących się dobrze do zaistniałych warunków atmosferycznych. Drzewo kwitnie i wydaje owoce już przy średniej dziennej temperaturze wynoszącej 16°C, jednak optymalny zakres temperatur dla rośliny mieści się w zakresie 23-28°C. Drzewo jest w stanie przetrwać lekkie przymrozki, jest również wytrzymałe na suszę, jednak wytworzone wówczas owoce mogą pękać i tracić walory smakowe. Średnie roczne opady pod uprawę gruszli właściwej powinny być nie mniejsze niż 1000-2000 mm. Roślinę spotyka się do wysokości 1500-2000 m n.p.m. Nie ma szczególnych wymagań glebowych i może rosnąć również na ziemiach silnie kwaśnych i zasolonych. Podłoże powinno jednak charakteryzować się odpowiednią przepuszczalnością. Naturalnie gujawa występuje na terenach otwartych, sawannach, miejscach wzdłuż linii brzegowej. Bywa zgłaszana również jako gatunek inwazyjny, chwast tworzący gęste zarośla i prowadzący do degradacji gleby.

Ze względu na jadalne owoce jest często uprawiana w ogrodach przydomowych i sadach. Gujawa to roślina zimozielona przyjmująca postać dużego krzewu lub małego drzewa (zwykle 3-10 metrów wysokości) o płytkim systemie korzeniowym. Posiada smukły pień pokryty gładką, łuszczącą się płatami korą. Kora ma kolor czerwonobrązowy i przypomina nieco korę cynamonowca cejlońskiego. Na młodych gałązkach pojawia się delikatne owłosienie. Liście gujawy są ułożone naprzeciwlegle. Długość blaszki liściowej wynosi 5- 15 cm, a jej szerokość 3-7 cm. Liść ma eliptyczny kształt. Jego powierzchnia górna jest gładka, natomiast dolna owłosiona i z wyraźnym żyłkowaniem. Kwiaty gujawy wyrastają z kątów pędów bocznych. Pojawiają się pojedynczo lub wyrastają zebrane po  2-3 sztuki. Pojedynczy kwiat o średnicy ok. 3 cm posiada 4 5 białych płatków tworzących koronę kwiatową oraz liczne pręciki.
Owocem Psidium guajava jest gruszkowata lub owalna jagoda o zielonożółtej skórce i soczystym miąższu w kolorze białym, żółtym, różowym lub czerwonym. Owoce mają długość od 3 do 10 cm. Smak owoców jest określany jako słodki, lekko kwaśny i pikantny, soczysty i przyjemnie aromatyczny. Owoce gujawy zawierają różną ilość niewielkich (3- 5 mm) nasion.

W składzie Psidium guajava można odnaleźć wiele aktywnych biologicznie substancji chemicznych m.in. garbniki, fenole, flawonoidy, saponiny, węglowodany, alkaloidy, sterole i terpenoidy. Liście i owoce są bogate w składniki mineralne: wapń, potas, sód, magnez, żelazo, fosfor, siarkę oraz witaminy z grupy B, foliany i witaminę C i A. Z ekstraktu roślinnego wyizolowano związki fenolowe: katechinę, kwercetynę, kwas galusowy, kwas elagowy, guajawerynę, seskwiterpeny: humulen, nerolidol, beta-kariofilen, α-kadinol, bisabolol, terpeny: eukaliptol, alfa-pinen, limonen. Zawiera betakaroten i  likopen. Jest dobrym źródłem błonnika - 100 g owoców to około 6 g.

Ekstrakty wodne, acetonowo wodne, metanolowe, suszone rozpyłowo oraz olejek eteryczny z liści Psidium guajava w przeprowadzonych do tej pory badaniach wykazały wyraźne działanie przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne rośliny wobec wielu gatunków testowanych drobnoustrojów m.in. szczepów Staphylococcus aureus, Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Proteus spp. i Shigella spp. Część z nich jest odpowiedzialna za wywoływanie biegunek, co uzasadnia stosowanie naparów z liści rośliny jako środka pomocnego w przypadku rewolucji jelitowych. Dzięki zawartości witaminy A gujawa będzie doskonałym wsparciem wzroku. Witamina C zaś wzmocni odporność.

Psidium guajava to roślina o właściwościach przeciwzapalnych i antyalergicznych. Posiada również właściwości hipoglikemiczne i obniża poziom "złego" cholesterolu. Napar z liści gujawy może być rekomendowany diabetykom. Ze względu na wysoki potencjał antyoksydacyjny gujawa bywa nazywana owocem młodości. Jako składnik diety może wspierać leczenie choroby zwyrodnieniowej stawów, miażdżycy i chorób serca.

Gruszla ma niewiele kalorii. Mogą ją zatem włączać do diety osoby na dietach redukcyjnych.

Cały owoc razem ze skórką jest jadalny. Można go spożywać na surowo lub przygotowywać z niego przetwory: galaretki, kompoty, konfitury i soki. Lepsze przechowywanie zapewni chłód, a zatem po zakupie owoce gujawy warto włożyć do lodówki.

Gujawa posiada właściwości obniżające poziom cukru. Jest zaliczana do żywności funkcjonalnej i z jej właściwości mogą skorzystać diabetycy oraz osoby z insulinoopornością.

Koniecznie należy podkreślić znaczenie guawy w pielęgnacji. Owoc "młodości" przyniesie korzyści stosowany wewnętrznie w postaci suplementów diety oraz jako składnik diety, ale również jako kosmetyk przeciwstarzeniowy oraz na problemy z trądzikiem i zaskórnikami. Można sięgnąć po gotowe specyfiki z ekstraktami z guawy lub przygotować je w domu.

Maseczka z gujawy

Owoc ugnieść na papkę, dodać odrobinę jogurtu i nałożyć na twarz, szyję i dekolt. Po 15 minutach zmyć letnią wodą i zastosować stałą pielęgnację.

	KOLAGEN DLA PIEKNEJ SKÓRY, WŁOSÓW I PAZNOKCI
	ANTYOKSYDACYJNE WSPARCIE
	KOSMETYKI ANTI AGING

Gujawa może obniżać poziom glukozy we krwi. Z tego względu należy zachować ostrożność stosując suplementy diety z gujawą oraz leki obniżające poziom cukru. Takie połączenie może wymagać częstszej kontroli poziomu cukru we krwi.

Brakuje danych na temat stosowania suplementów diety z gujawą przez kobiety ciężarne i karmiące piersią. Z tego względu należy zachować ostrożność. Owoce i ich przetwory mogą być natomiast spożywane. Są wysoce odżywcze. Zawierają błonnik, który korzystnie wpływa na pracę jelit i witaminę C wzmacniającą odporność. Warto pamiętać, że suplementy diety z rośliną powinny być odstawione na co najmniej dwa tygodnie przed planowaną operacjami chirurgicznymi i usuwaniem zębów.

Ekstrakty z liści gujawy mogą wywołać u niektórych osób przejściowe nudności oraz bóle brzucha. Owoce są uznane za bezpieczne do spożywania, ale jak każdy produkt roślinny mogą wywołać reakcję alergiczną. Ekstrakt z liści Psidium guajava stosowany w formie płukanek na skórę i błony śluzowe może stać się przyczyną podrażnienia i wysypki.