Werbena krzaczasta — roślina miododajna i relaksująca
Ajurweda wykorzystuje werbenę krzaczastą przy skłonności do napięć fizycznych i emocjonalnych.
Spis treści
- Werbena krzaczasta – zastosowanie i wskazania
- Werbena krzaczasta – wygląd, pochodzenie, morfologia
- Werbena krzaczasta – działanie, właściwości, skład
- Werbena krzaczasta – stosowanie i dawkowanie
- Werbena krzaczasta – interakcje z lekami i ziołami
- Werbena krzaczasta – skutki uboczne, przedawkowanie
- Działanie
- Postacie i formy
- Substancje aktywne
- Surowiec
Werbena krzaczasta – zastosowanie i wskazania
Wyciągi z werbeny krzaczastej nie są zbyt popularne w Polsce. O wiele bardziej znany jest u nas inny gatunek z rodziny werbenowatych, a konkretnie werbena pospolita. Mimo to, dzięki dobremu przyjęciu się sadzonek z Ameryki Północnej, napary i nalewki z werbeny krzaczastej stopniowo zyskały uznanie i w naszym kraju.
Ekstrakty z ziela werbeny są często wykorzystywane jako środki o działaniu tonizującym oraz uspokajającym w drażliwości, bólach głowy i niepokoju. Ponadto, wyciągi z werbeny są czasem stosowane jako środki pomocnicze w leczeniu przeziębień i infekcji, przebiegających z podwyższoną temperaturą ciała oraz bóli stawów i mięśni. Szczególnie chętnie stosują je pacjenci z nawracającymi zapaleniami zatok przynosowych. Współcześnie napar z werbeny jest również wykorzystywany jako środek łagodzący zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego i jako wsparcie kuracji przeciwpasożytniczych. Napary stosuje się do płukania jamy ustnej w przypadku nadżerek i paradontozy.
Dawniej napar z werbeny był stosowany przez kobiety karmiące jako środek zwiększający laktację.
Rdzenna ludność Ameryki Północnej stosowała wyciągi alkoholowe oraz napary z ziela werbeny jako środki uśmierzające ból i obniżające gorączkę. Podawano je przy bezsenności i problemach z krążeniem. Okłady z werbeny wykorzystywano również jako środki przyspieszające gojenie. Według jednej z legend to wyciągiem z werbeny przemyte zostały rany Jezusa Chrystusa po zdjęciu jego ciała z krzyża. Biorąc pod uwagę, że pędy werbeny przez długi czas były nieodłącznym elementem obrzędów religijnych legenda ta, może wcale nie być daleka od prawdy.
Werbena krzaczasta – wygląd, pochodzenie, morfologia
Werbena krzaczasta (łac. Verbena hastata ang. American vervain) jest byliną z rodziny werbenowatych – Verbenaceae. Stanowiska naturalne werbeny krzaczastej to wilgotne brzegi rzek i strumieni oraz dobrze nasłonecznione prerie Ameryki Północnej.
Roślina bardzo łatwo przeniosła się do Europy, gdzie zadomowiła się na stałe. W naszym kraju werbena krzaczasta upodobała sobie najczęściej łąki oraz pastwiska. Ziemia przeznaczona pod uprawę werbeny powinna być w miarę żyzna, chociaż roślina poradzi sobie również na glebach z mniejszą ilością próchnicy. Jest rośliną miododajną. Nazwę rośliny należy dosłownie tłumaczyć jako roślina ołtarzowa, co można powiązać z jej zastosowaniem. Pędami werbeny dość długo zamiatano ołtarze i inne obiekty sakralne w świątyniach.
Łodygi werbeny osiągają wysokość około 120 centymetrów, a lancetowate liście są nieco postrzępione na brzegach. Kwiaty werbeny krzaczastej mają zazwyczaj kolor niebiesko-fioletowy i są zebrane w kłosowate kwiatostany. Roślina kwitnie od lipca do września, a jej kwiaty wydzielają intensywny zapach, który wabi pszczoły. Owocem werbeny jest rozłupka.
Surowcem zielarskim jest najczęściej ziele werbeny – Verbenae herba. Ziele należy zbierać po pojawieniu się kwiatów, ale przed owocowaniem.
Werbena krzaczasta – działanie, właściwości, skład
Surowiec zawiera glikozydy irydoidowe: hastatozyd oraz verbaskozyd. Poza tym zidentyfikowano w nim również flawonoidy, takie jak luteolina, apigenina. Tym co odróżnia werbenę krzaczastą od innych gatunków werbeny w naszym kraju jest występowanie frakcji olejkowej, której głównym składnikiem jest 1-okten-3-ol. Poza tym w olejku potwierdzono również obecność linalolu, p-cymenu, eugenolu oraz terpineolu.
Do głównych właściwości wyciągów z werbeny krzaczastej możemy zaliczyć działanie przeciwgorączkowe oraz przeciwzapalne, co znalazło zastosowanie w ograniczaniu objawów drobnych infekcji.
Badania wykazały również, że alkoholowe wyciągi z ziela werbeny mogą mieć właściwości przeciwmalaryczne.
Wykorzystanie rośliny w zaburzeniach ze strony przewodu pokarmowego, skłoniło niektórych naukowców do zbadania jej wpływu na czynność układu pokarmowego. Dzięki temu potwierdzono, że wyciągi z werbeny mogą ograniczać powstawanie wrzodów żołądka i jelit.
Werbena krzaczasta – stosowanie i dawkowanie
Z ziela werbeny można przygotować napar, w tym celu 1 łyżeczkę ziela należy zalać szklanką wrzątku i zaparzać 15 min pod przykryciem. Przygotowany napar można pić nawet do trzech razy dziennie, lub wykorzystywać go do przemywania oczu lub skóry.
Dawniej z ziela werbeny przygotowywano również nalewkę. W tym celu świeże ziele należało zalać około 500 ml 60% alkoholu. Czas wytrawiania surowca wynosi około dwóch tygodni, a w ich trakcie należy energicznie mieszać roztwór. Tak przygotowaną nalewkę zwykle stosuje się w odpowiednim rozcieńczeniu z wodą.
Werbena krzaczasta – interakcje z lekami i ziołami
Nie zaleca się jednoczesnego stosowania z lekami uspokajającymi i nasennymi.
Werbena krzaczasta – skutki uboczne, przedawkowanie
Wyciągi z werbeny, przyjmowane w dawkach standardowych, są bezpiecznym preparatem ziołowym. W przypadku nadużywania naparów lub nalewki z ziela werbeny może dojść do podrażnienia przewodu pokarmowego objawiającego się wymiotami oraz biegunką.
Należy pamiętać, że werbena krzaczasta jak każda roślina jest w stanie wywołać alergie. Osoby uczulone na rośliny pochodzące z rodziny werbenowatych nie powinny przyjmować preparatów zawierających werbenę krzaczastą, ze względu na ryzyko wystąpienia objawów zagrażających zdrowiu lub życiu.
Działanie
- przeciwbakteryjne
- przeciwzapalne
- sekretolityczne (pobudza produkcję rzadkiej wydzieliny w drogach oddechowych)
- immunostymulujące
Postacie i formy
- susz
Substancje aktywne
- kwas linolenowy
- linalol
- limonen
- eugenol
- karwakrol
- cymen
- tymol
- hastatozyd
Surowiec
- liść
- ziele