Stokrotka — dla pięknej i zdrowej skóry

Stokrotka pospolita (łac. Bellis perennis, ang. Bruisewort) jest niewielką, wieloletnią rośliną pochodzącą z rodziny astrowatych – Asteraceae. Stokrotka pospolita występuje powszechnie w Azji, Północnej Afryce oraz Europie. Stokrotki rosną w Polsce głównie na łąkach i pastwiskach, ale są też popularnymi roślinami ozdobnymi. Pochodzenie nazwy tej rośliny nie jest do końca jasne. Łacińska nazwa Bellis może pochodzić zarówno od słowa bellus oznaczającego ładny, jak i od bellum tłumaczonego jako wojna, co może być powiązane z występowaniem stokrotek na polach bitewnych.

Stokrotka pospolita osiąga niewielkie rozmiary. Zwykle bezlistna łodyga jest lekko wzniesiona. Liście występują w formie niewielkiej rozety zlokalizowanej u podstawy łodygi. Kwiaty rosną w postaci koszyczka kwiatowego, na który składają się drobne żółte kwiaty rurkowate oraz występujące na obwodzie białe kwiaty języczkowate. Owocem stokrotki jest drobna niełupka.

Surowcem zielarskim jest kwiat stokrotki – Flos (anthodium) bellidis oraz w mniejszym stopniu ziele stokrotki – Herba bellidis.

Kwiaty stokrotki znajdują obecnie zastosowanie w kosmetyce. Wyciągi z kwiatów są wykorzystywane jako składnik kremów i maseczek do pielęgnacji skóry trądzikowej. Mniej popularną formą jest odwar lub napar z kwiatów stokrotki, które są czasem stosowane jako lekkie środki wykrztuśne i moczopędne. Działanie wykrztuśne jest niekiedy wykorzystywane w łagodzeniu objawów występujących podczas przebiegu lekkich przeziębień. Moczopędne właściwości kwiatów stokrotki znalazły zastosowanie w leczeniu zaburzeń układu moczowego i są przydatne przy oczyszczaniu organizmu z toksyn. Wyciągi z kwiatów stokrotki mogą być również wykorzystywane w łagodzeniu stanu zapalnego stawów. Okłady z naparu ze stokrotki mogą przyspieszać gojenie ran i zapobiegać wystąpieniu obrzęków i siniaków.

Ze względu na swoje piękno kwiaty stokrotek są często łączone z boginiami płodności i piękna różnych kultur. Kwiat stokrotki jest utożsamiany z niewinnym uczuciem, jakim jest pierwsze zakochanie. Celtyckie legendy wspominają o pochodzeniu stokrotek. Według nich stokrotki były siane w lasach i na łąkach przez opiekuńcze duchy. W średniowieczu kwiaty stokrotki stanowiły swego rodzaju medalion chroniący przed złem i magicznymi istotami.

W wyciągach z kwiatów stokrotki główną frakcją czynną są flawonoidy, a wśród nich wyróżniamy glikozydy luteoliny, apigeniny oraz kemferolu. Ponadto kwiat stokrotki jest również źródłem garbników i antocyjanów, do których należy chryzantemina. W wyciągach zidentyfikowano także saponazydy triterpenowe oraz wolne cząsteczki triterpenów. W kwiatach występują również kwasy fenolowe, takie jak kwas ferulowy, kawowy oraz synapinowy. Ziele stokrotki zawiera również śladowe ilości olejku eterycznego oraz kwas jabłkowy i winowy.

Wyciągi z kwiatów stokrotki wykazują działanie przeciwbakteryjne, które jest najprawdopodobniej związane z obecnością kwasów fenolowych. Flawonoidy występujące w surowcu działają moczopędnie i zapobiegają powstawaniu obrzęków. Ponadto kwiaty stokrotki mogą wywierać również słabe działanie przeciwgrzybicze. Okłady i opatrunki zawierające wyciągi ze stokrotki przyspieszają procesy gojenia skóry oraz ograniczają występowanie przebarwień. Preparaty ze stokrotki mogą łagodzić stany zapalne stawów.

Z kwiatów stokrotki można przygotować napar lub odwar. W celu przygotowania naparu należy niewielką ilość surowca zalać 200 ml wrzątku i zaparzać pod przykryciem przez 15 minut. Po zaparzeniu napar należy przecedzić i pić trzy lub cztery razy dziennie.

W celu przygotowania odwaru należy zalać niewielką ilość kwiatów stokrotki letnią wodą i po doprowadzeniu do wrzenia gotować przez 5 minut. Następnie odwar należy przecedzić i pić kilka razy dziennie.

W przypadku większości suplementów w tabletkach zawierających wyciągi z kwiatów stokrotki zaleca się przyjmowanie jednej tabletki na dobę. Kremy i inne preparaty kosmetyczne należy stosować zwykle kilka razy dziennie.

Napar z kwiatów stokrotki przyjmowany długotrwale może spowodować zaburzenia ze strony układu pokarmowego. Podczas stosowania zewnętrznego istnieje ryzyko pojawienia się skórnej reakcji alergicznej związanej z przynależnością stokrotki pospolitej do rodziny astrowatych.