Kwas azelainowy, Acidum azelaicum - Zastosowanie, działanie, opis

Kwas azelainowy posiada działanie przeciwbakteryjne, przeciwzaskórnikowe i wybielające skórę.

Substancja stosowana jest w miejscowym leczeniu trądziku pospolitego i przebarwień. 

Kwas azelainowy stosuje się zewnętrznie na skórę.

Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od wrażliwości skóry.

Dawka zwykle stosowana (dobowa) u osób powyżej 12 roku życia: maksymalnie do dwóch razy na dobę na zmienioną chorobowo skórę.

Czas leczenia trądziku pospolitego wynosi minimum 4 tygodnie. Trwała poprawa występuje po kilku miesiącach regularnego stosowania. Efekt rozjaśnienia przebarwień uzyskuje się po co najmniej 3 miesiącach stosowania leku.

Nie należy stosować kwasu azelainowego w przypadku nadwrażliwości na substancję.

Stosując kwas azelainowy należy używać jednocześnie kremów z filtrami UVA i UVB, ponieważ promieniowanie ultrafioletowe może powodować nasilenie zmian chorobowych i ponowną pigmentację skóry. 

Należy unikać kontaktu substancji z ustami, oczami i błonami śluzowymi.

Podczas stosowania kwasu azelainowego w leczeniu trądziku różowatego należy unikać kosmetyków do oczyszczania skóry na bazie alkoholu, środków ściągających, złuszczających i ścierających skórę, nalewek oraz  preparatów zawierających substancje drażniące.

Należy zachować ostrożność stosując kwas azelainowy u kobiet w ciąży ze względu na brak odpowiednich badań dotyczących wpływu substancji na przebieg ciąży i rozwój płodu.

Kwas azelainowy może przenikać do mleka matki, dlatego należy zachować ostrożność stosując substancję u kobiet karmiących piersią.

Podanie zewnętrzne kwasu azelainowego może powodować  (szczególnie na początku leczenia) miejscowe podrażnienie skóry, uczucie pieczenia, świąd, suchość, pęcherze, łuszczenie i zaczerwienienie skóry. Ponadto może wystąpić trądzik, kontaktowe zapalenie skóry, zapalenie mieszków włosowych oraz rozjaśnienie skóry w miejscu aplikacji. Bardzo rzadko substancja może powodować reakcje nadwrażliwości, w tym: obrzęk naczyniowy, obrzęk oka, obrzęk twarzy i pogorszenie objawów astmy.

Kwas azelainowy posiada działanie przeciwbakteryjne w stosunku do bakterii Propionibacterium acnes i Staphylococcus epidermidis, spowodowane hamowaniem syntezy białek komórkowych drobnoustrojów. Substancja zmniejsza nadmierne rogowacenie naskórka poprzez hamowanie rozrostu keratynocytów i normalizację ich różnicowania. Zmniejsza również ilość wolnych kwasów tłuszczowych na powierzchni skóry. Działanie rozjaśniające przebarwienia kwasu azelainowego wynika z hamowania wzrostu i nadmiernej aktywności nieprawidłowych melanocytów.

Kwas azelainowy podany miejscowo przenika do wszystkich warstw skóry. Wchłanianiu ulega około 3,6% zastosowanej dawki.

Część wchłoniętej dawki kwasu azelainowego ulega β-oksydacji do kwasów dwukarboksylowych o krótszym łańcuchu węglowym.

Wchłonięty kwas azelainowy i jego metabolit wydalane są z moczem.