Solifenacyna, Solifenacinum - Zastosowanie, działanie, opis

Solifenacyna jest lekiem o działaniu antycholinergicznym wykorzystywanym w leczeniu zespołu pęcherza nadreaktywnego – lek zmniejsza częstość oddawania moczu, łagodzi uczucie napierania na pęcherz moczowy, a także zwiększa jego objętość.

Schemat dawkowania solifenacyny jest zależny od masy ciała i wieku pacjenta, a także od występujących chorób współistniejących oraz nasilenia choroby podstawowej. Substancja lecznicza może być przyjmowana razem z pokarmem.

Dawka dobowa solifenacyny wynosi od 5 mg do 10 mg.

Substancja czynna może być wykorzystywana w terapii pacjentów od 2 do 18 roku życia w postaci zawiesiny doustnej. Solifenacyny w postaci zawiesiny nie należy spożywać jednocześnie z innymi płynami lub pokarmem. Lek należy popić szklanką wody.
Dawkowanie leku może wymagać dostosowania w przypadku gdy pacjent cierpi na:

• ciężką niewydolność nerek;
• ciężką lub umiarkowaną niewydolność wątroby.

Ilość stosowanej solifenacyny powinna zostać ograniczona w przypadku jednoczesnego przyjmowania silnych inhibitorów cytochromu p450 (rytonawir, ketokonazol, itrakonazol).

Przeciwwskazaniem do stosowania solifenacyny jest wystąpienie reakcji nadwrażliwości na tę substancję czynną. Innymi ograniczeniami w wykorzystaniu leku w terapii jest:

• ciężka niewydolność wątroby;
• zatrzymanie moczu;
• poważne zaburzenia żołądkowo–jelitowe;
• poważna niewydolność nerek z jednoczesnym stosowaniem inhibitorów cytochromu p450 (np. ketokonazol);
• miastenia;
• jaskra z wąskim kątem przesączania;
• umiarkowane upośledzenie czynności wątroby z równoczesnym przyjmowaniem silnych inhibitorów cytochromu p450.

Pacjenci ze współistniejącą hiperkaliemią (podwyższonym stężeniem potasu w osoczu) lub występującym wcześniej wydłużeniem odstępu QT, mogą doświadczyć zaburzeń rytmu serca podczas przyjmowania solifenacyny.

U osób z refluksem żołądkowo–przełykowym lub przepukliną przełykową istnieje ryzyko nasilenia stanu zapalnego przełyku podczas kuracji.

Pacjenci z umiarkowanym upośledzeniem czynności wątroby oraz osoby przyjmujące substancje lecznicze należące do grupy silnych inhibitorów cytochromu p450 powinny zachować szczególną ostrożność podczas leczenia solifenacyną.

Podczas wykorzystania solifenacyny w terapii zespołu pęcherza nadreaktywnego należy pamiętać, że najsilniejsze działanie substancji czynnej występuje po upłynięciu około czterech tygodni.

W trakcie leczenia solifenacyną istnieje pewne ryzyko pojawienia się reakcji anafilaktycznej  z uwzględnieniem wstrząsu anafilaktycznego. Ponadto, podczas trwania terapii zaobserwowano możliwość wystąpienia obrzęku naczynioruchowego,

Przed rozpoczęciem kuracji solfienacyną zalecane jest przeprowadzenie badań wykluczających inne przyczyny częstego oddawania moczu.

Pacjenci z prawdopodobieństwem zatrzymania moczu lub ciężkimi zaburzeniami pracy nerek powinni zachować szczególną ostrożność podczas stosowania solifenacyny.

Zalecane jest również zachowanie ostrożności podczas wykorzystania substancji czynnej w leczeniu osób ciepiących na zaburzenia czynności układu pokarmowego (spowolnienie perystaltyki jelit, niedrożność przewodu pokarmowego).

Substancja czynna może ograniczać zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn. Istnieje prawdopodobieństwo pojawienia się zaburzeń widzenia, senności i upośledzenia koordynacji podczas przyjmowania leku, co może w znacznym stopniu upośledzać zdolności manualne.

Przeprowadzone badania nie potwierdziły bezpieczeństwa stosowania solifenacyny w czasie trwania ciąży. Ryzyko wystąpienia zaburzeń rozwoju płodu nie jest znane.

Stosowanie leku w okresie ciąży nie jest zalecane, podczas terapii kobiety ciężarnej należy zachować ostrożność i rozważyć ryzyko pojawienia się działań niepożądanych u płodu.

Stosowanie solifenacyny przez matkę karmiącą nie jest zalecane. Badania przeprowadzone na zwierzętach potwierdziły możliwość przenikania substancji czynnej do pokarmu. Substancja czynna może powodować zaburzenia rozwoju płodu u zwierząt, a szkodliwego wpływu na organizm człowieka nie można wykluczyć.

Po przyjęciu zbyt dużej dawki substancji czynnej istnieje ryzyko wystąpienia ciężkich zaburzeń układu cholinergicznego. Do objawów, które mogą wystąpić po przedawkowaniu substancji leczniczej zaliczamy suchość w jamie ustnej, zaparcia, zaburzenia nastroju, zmiany stanu psychicznego.

Solifenacyna jest kompetycyjnym antagonistą receptorów muskarynowych. Acetylocholina jest neuroprzekaźnikiem, który po połączeniu z receptorami muskarynowymi wywołuje skurcz mięśni gładkich pęcherza moczowego oraz mięśnia wypieracza pęcherza moczowego.
Największe znaczenie ma antagonizm substancji czynnej wobec receptorów muskarynowych M3 – odpowiadających za skurcz mięśni gładkich wypieracza pęcherza moczowego i M2, których pobudzenie skutkuje skurczem mięśni gładkich ścian pęcherza. 

Substancja czynna jest wybiórczym antagonistą receptorów muskarynowych, bez istotnego farmakologicznie wpływu na przepływ jonów lub inne receptory.

Substancja czynna dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego. Lek nie wchłania się w górnej części przewodu pokarmowego, proces absorpcji zachodzi głównie w różnych częściach jelita cienkiego. 

Maksymalne stężenie w osoczu występuje po upłynięciu od 3 do 8 godzin, a biodostępność leku utrzymuje się na poziomie około 90%.

Solifenacyna w osoczu występuje w postaci powiązanej z białkami – głównie z kwaśną α1–glikoproteiną. Stopień połączenia substancji czynnej z białkami osocza wynosi około od 93% do 96%.

Solifenacyna ulega biotransformacji w wątrobie. W proces metabolizmu substancji czynnej zaangażowany jest cytochrom p450 – głównie jego podjednostka CYP3A4. 
Solifenacyna jest przekształcana do trzech nieaktywnych metabolitów:

• n–glukuronid solifenacyny;
• n–tlenek solifenacyny;
• 4R–hydroksy–N–tlenek solifenacyny.

Jedynym aktywnym metabolitem jest 4R–hydroksysolifenacyna.

Solifenacyna jest eliminowana z organizmu poprzez wydalenie metabolitów z moczem (około 70%), mniejszą część zastosowanej dawki odnotowano w kale (około 22.5%). Niewielka część leku została zaobserwowana w wydychanym powietrzu. 

Największą część wydalonej dawki stanowi lek w postaci N–tlenku (około 18%), następnie lek w postaci niezmienionej (11%), 4R–hydroksy–N–tlenek solifenacyny (około 9%), oraz w postaci 4R–hydroksysolifenacyny (8%).