Opatrunek podciśnieniowy – jak wygląda leczenie ran?

Opatrunek podciśnieniowy to doskonały i nowoczesny środek do skutecznego leczenia niektórych przewlekłych trudno gojących się ran. W porównaniu do metod tradycyjnych wyraźnie skraca czas terapii i pozwala uzyskać lepsze efekty czynnościowe. Znacznie poprawia zatem zadowolenie pacjenta. Opatrunek wymaga zastosowania ujemnego ciśnienia, które uzyskuje się dzięki specjalnej pompie. W przypadku ran trudno gojących się warto rozważyć jego użycie. W jakich przypadkach korzystne będzie zastosowanie opatrunku podciśnieniowego?

Co to jest opatrunek podciśnieniowy?

Opatrunek podciśnieniowy to wielofunkcyjne rozwiązanie w terapii przewlekłych ran trudno gojących się. Jest to skuteczny środek leczenia działający w oparciu o podciśnieniową terapię leczenia ran, czyli z użyciem próżni. Jest on wielowarstwowym środkiem, który z powodzeniem szczelnie zamyka ranę, dopasowując się do jej łożyska. Skutecznie odprowadza wysięk z miejsca przewlekle gojącego się dzięki zastosowaniu specjalnej pompy. Wytwarza ona w sposób kontrolowany ujemne ciśnienie (czyli podciśnienie), które usuwa wszelkie zanieczyszczenia z miejsca opatrywanego. Usunięty wysięk zbierany jest do specjalnego pojemnika (kanistra). Korzystnie wpływa to na tempo oraz sam przebieg procesu gojenia się rany. Przyśpiesza też mobilizację pacjenta. Wyraźnie wspomaga również zmniejszenie ilości przypadków zakażenia miejsca operowanego.

Jak wygląda i jak działa opatrunek próżniowy?

Opatrunek podciśnieniowy od tradycyjnego wyróżnia wielowarstwowa budowa. Przede wszystkim posiada niezwykle chłonną warstwę położoną wewnątrz. Otacza ją zewnętrzna warstwa gwarantująca oddychanie rany i będąca jednocześnie czynną barierą ochronną dla wnikania drobnoustrojów. Specjalna konstrukcja (opatentowana zależnie od producenta produktu) pozwala na równomierne rozprowadzenie podciśnienia oraz utrzymuje wysięk z dala od rany. Opatrunek przytwierdza się do skóry dzięki warstwie przylepnej. Za pomocą specjalnego portu jest on łączony z urządzeniem wytwarzającym podciśnienie oraz kanistrem/zbiornikiem gromadzącym płyn dzięki sile ssącej.

Zastosowanie pompy zasilanej elektrycznie umożliwia utrzymanie ujemnego ciśnienia, co skutecznie redukuje możliwość nasycenia opatrunku wysiękiem z rany. System do terapii podciśnieniowej jest łatwy do codziennego stosowania, gdyż jest wyposażony w alarmy zarówno wizualne, jak i dźwiękowe sygnalizujące np. niski poziom naładowania baterii w pompie, przeciek powietrza czy nieodpowiedni poziom ciśnienia. Zależnie od wybranego systemu terapię jednym produktem z użyciem tej samej pompy można prowadzić do 14 dni.

Kiedy stosować – dla kogo, na jakie choroby, jakie rany?

Rana, czyli każde przerwanie ciągłości skóry, wymaga czasu, by właściwie się zagoić. Taki proces u zdrowych osób bez schorzeń towarzyszących zwykle trwa do kilku dni. Czas ulega wydłużeniu zależnie od głębokości oraz rozległości rany. Niekiedy może jednak pojawić się problem w postaci przedłużającego się etapu gojenia. Gdy rana utrzymuje się ponad miesiąc, nie zmniejszając swojej wielkości o ponad połowę, zyskuje miano trudno gojącej się rany przewlekłej. Wówczas dobrym rozwiązaniem może okazać się opatrunek próżniowy. Istnieje kilka schorzeń, które istotnie zaburzają i wydłużają proces gojenia ran nawet do kilku miesięcy czy lat.

Czy opatrunek podciśnieniowy jest refundowany?

Terapia podciśnieniowa ran jest nowoczesnym rozwiązaniem terapeutycznym. Nie została umieszczona na liście refundowanych materiałów opatrunkowych przez Ministerstwo Zdrowia. Oznacza to, iż opatrunek podciśnieniowy nie jest refundowany przez NFZ. Jego koszty pacjent ponosi samodzielnie. W niektórych przypadkach jego zastosowanie wydaje się być o wiele korzystniejsze z punktu widzenia ekonomicznego, gdy porówna się całkowity koszt długotrwałej terapii metodami tradycyjnymi (które wymagają nie tyko zakupu środków opatrunkowych, ale długofalowo nie wpływają na poprawę komfortu i zadowolenia pacjenta).

Jak stosować – informacje praktyczne

Aby uzyskać zadowalające efekty z podciśnieniowej terapii w przypadku przewlekłych trudno gojących się ran, zaleca się aplikację lub zmianę opatrunku podciśnieniowego przez wykwalifikowany personel medyczny. Pozwoli to na właściwe, atraumatyczne i jednocześnie skuteczne pokrycie łożyska rany. Niezależnie od zastosowanego rozwiązania należy zawsze stosować się do wskazówek producenta zapisanych w instrukcji użycia. Konieczna jest zmiana opatrunku na nowy zależnie do aktualnych potrzeb, jednak nie rzadziej niż co 7 dni.

W trakcie terapii można korzystać z krótko trwających natrysków, ale podczas mycia trzeba pamiętać o odłączeniu pompy (w celu jej ochrony przed znaczną wilgocią). Aby opatrunek podciśnieniowy spełnił swoje zadanie, należy go chronić przed bezpośrednim kontaktem ze strumieniem wody. W czasie leczenia zaleca się odpowiedni dobór ubrania, tak by zminimalizować dodatkowy nacisk na okolicę rany oraz zapewnić właściwe odprowadzenie wilgoci. Gdy po aplikacji opatrunku podciśnieniowego zachodzi konieczność diagnostyki z użyciem rezonansu magnetycznego, trzeba usunąć pompę na czas badania.

Czy są jakieś przeciwwskazania?

Należy pamiętać, iż opatrunek podciśnieniowy nie jest rozwiązaniem uniwersalnym o ogólnym przeznaczeniu. Jego skuteczne działanie przynosi efekty, gdy nie jest stosowany do zaopatrywania ran, w których łożysku stwierdza się ogniska suchej martwicy. Ma to związek z silnymi właściwościami chłonnymi opatrunku podciśnieniowego.

Takiego środka terapeutycznego nie zaleca się również w przypadku potwierdzonej obecności komórek nowotworowych w ranie. Przeciwwskazaniami do użycia podciśnieniowej terapii ran są ponadto: nieleczone zapalenie szpiku lub kości, kolagenopatie wrodzone czy przewlekła sterydoterapia (gdy skóra wykazuje znaczną podatność na uszkodzenia). Opatrunek z zastosowaniem specjalnej pompy jest również wykluczony w przypadku stwierdzonej alergii na klej w nim użyty.