Operacja pod znieczuleniem w ciąży może mieć negatywny wpływ na dziecko

Badanie na szczurach przeprowadzone przez lekarzy z Rush University Medical Center potwierdza wcześniej stawiane tezy o szkodliwości znieczulenia dla mózgów nienarodzonych dzieci. Do tej pory sądzono, że prowadzi ono do śmierci komórek mózgowych, lecz najnowsze badanie dostarcza nowych informacji na temat źródła jego potencjalnej szkodliwości.

Zgodnie z wynikami badań naukowców znieczulenie prenatalne u szczurów ma zakłócać „precyzyjną choreografię” i czasową migrację neuronów do obszaru w mózgu odpowiedzialnego za pamięć, język i logiczne myślenie. Te informacje mają kluczowe znaczenie dla tych kobiet w ciąży, które są zmuszone przejść taki zabieg.

Operacja pod znieczuleniem zagrożeniem dla kory mózgowej

W serii eksperymentów z udziałem ciężarnych szczurów naukowcy pokazali, w jaki sposób wystawianie zwierząt na działanie znieczulenia wpływa na migrację neuronów, czyli zachodzący u ssaków proces, podczas którego przemieszczają się z ich oryginalnych pozycji we wnętrzu mózgu na jego obrzeża, czyli do kory mózgowej. 

Znieczulenie zaburza drogę neuronów

Aby sprawdzić hipotezę o zaburzaniu drogi neuronów, badacze oznaczali je migrujące w szczurzych płodach barwnikiem, a następnie poddali znieczuleniu część z ciężarnych gryzoni w okresie, w którym występuje ich przemieszczanie się. Ten okres u szczurów odpowiada trzeciemu trymestrowi u ludzi, gdy motoryczne sfery w mózgu są już dobrze ukształtowane, a kora somatosensoryczna i wzrokowa wciąż się rozwijają. Badania przeprowadzone na zwierzętach poddanych znieczuleniu pokazały, że znacząca liczba neuronów została niewłaściwe rozprzestrzeniona po głębszych warstwach kory mózgowej, a im dłuższy był okres pozostawania w znieczuleniu, tym większa liczba neuronów była rozsiana. 

Drugi etap eksperymentu polegał na badaniu narodzonych szczurów i pokazał, że te, których matki nie zostały poddane znieczuleniu miały dobrze rozwinięte zdolności motoryczne w przeciwieństwie do „znieczulanej” grupy, u jakiej stwierdzono poważne deficyty behawioralne oraz związane z uczeniem się. 

Wbrew tym potencjalnie szkodliwym zmianom autorzy badania twierdzą, że są pierwszymi, którzy przeanalizowali oddziaływanie znieczulenia na migrację neuronów oraz rozwój kory mózgowej. 

Ostrzeżenie o negatywnym wpływie operacji pod znieczuleniem w ciąży na dziecko

Autorzy analizy podkreślają, że wyniki badań na szczurach nie mogą w sposób bezpośredni być przekładane na sytuację kobiet w ciąży i skłaniać je do odwoływania koniecznych operacji. Jednakże wskazane jest potraktowanie ich jako powód do dyskusji obejmującej planowanie takich procedur w okresie ciąży, które bywają groźne także z innych względów. 

Naukowcy nie chcą wywoływać paniki i odradzać kobietom rezygnację z zabiegów operacyjnych niezbędnych dla zachowania przez nie zdrowia. Jeśli operacja nie jest nieuchronna, warto ją przesunąć na okres po porodzie, gdy ewentualne zagrożenie nie będzie już istnieć. Zabiegi na kobietach w ciąży zazwyczaj są wykonywane w jej drugim trymestrze po organogenezie, czyli zakończeniu procesu tworzenia i rozwoju narządów u dziecka, a także w czasie, gdy przedporodowe skurcze oraz spontaniczna aborcja są mniej prawdopodobne niż w trymestrze pierwszym oraz trzecim. Bazując na znanych informacjach prawdopodobieństwo, że znieczulenie mogłoby wpłynąć na rozwój płodowy mózgu powinno być poważnie brane pod uwagę i ujęte w momencie decyzji o przeprowadzeniu operacji pod pełnym znieczuleniem. W drugim trymestrze może wpłynąć na rozwój mózgu dziecka, który najbardziej intensywnie następuje właśnie między dwunastym a dwudziestym czwartym tygodniem ciąży.