Podagrycznik pospolity — na podagrę i drogi moczowe

W medycynie ludowej podagrycznik określany był jako kurza stopka, gier, śnitka czy barszcznica. Nasiona dodawane do herbaty oraz stosowane w okładach miały służyć poprawie urody.

Spis treści

Podagrycznik pospolity – wygląd, pochodzenie, morfologia

Podagrycznik pospolity (łac. Aegopodium podagraria L.) należy do rodziny selerowatych (łac. Apiaceae). Nazwy Aegopodium po raz pierwszy użył Tabernemontanus, który był szesnastowiecznym lekarzem, botanikiem i farmaceutą. Zastosowana przez niego nazwa nawiązywała do kształtu liścia rośliny, który przypominał kozie kopyto. W medycynie ludowej podagrycznik określany był natomiast jako kurza stopka, gier, śnitka czy barszcznica. Podagrycznik pospolity rośnie w całej Europie i Azji. Do Ameryki Północnej gatunek ten został zawleczony. W Polsce można go spotkać powszechnie w zaroślach, na wysypiskach śmieci, w wilgotnych lasach czy też w niższych partiach gór. Podagrycznik preferuje gleby zasobne w azot, wilgotne i gliniaste. W przydomowych ogródkach jest trudnym do wypielenia chwastem, ponieważ potrafi bardzo szybko się rozrastać.

Podagrycznik pospolity jest byliną okrywową. Łodyga rośliny jest bruzdowana, naga i rozgałęzia się w części szczytowej. Liście górne są trójlistkowe, a dolne podwójnie trójlistkowe. U nasady mają kształt jajowaty, jajowato-podłużny lub sercowaty, a na szczycie są nierówno piłkowane, zaostrzone i mają kolor ciemnozielony. Podagrycznik pospolity osiąga wysokość od 60 do 90 centymetrów. Baldachy złożone są z małych, białych kwiatków. Kwiaty złożone są z jednego słupka, pięciu pręcików oraz pięciu płatków korony, które są odwrotnie sercowate. Roślina kwitnie od maja do września w zależności od położenia geograficznego. Owocem jest rozłupnia, która rozpada się na dwie rozłupki. Surowiec stanowią przede wszystkim liście i ziele podagrycznika.

Podagrycznik pospolity – zastosowanie i wskazania

Napar z suszonych liści zalecany jest pomocniczo w leczeniu dny moczanowej, hemoroidów, stanów zapalnych pęcherza moczowego i nerek oraz w kamicy nerkowej. Surowiec wskazany jest także w przypadku problemów trawiennych. Świeże liście przyłożone do rany przyspieszają jej gojenie. Z kolei wyciśnięty z nich sok może być stosowany zewnętrznie na bolące stawy, oparzenia oraz jako środek łagodzący zaczerwienione miejsca po ukąszeniach przez owady.

Lecznicze i kulinarne właściwości podagrycznika pospolitego znane były już w średniowieczu, a przypuszcza się, że nawet jeszcze wcześniej. Wierzono, że już samo noszenie ziela podagrycznika przy sobie koi ból oraz chroni przed chorobą reumatyczną i rwą kulszową. Nasiona dodawane do herbaty oraz stosowane w okładach miały służyć poprawie urody. Istnieją również źródła, które podają, że już neandertalczycy mogli używać podagrycznika w terapii bólu. Z kolei jego walory smakowe były doceniane przez starożytnych Greków i Rzymian. W Polsce podagrycznik pospolity sprzedawany był na targach w Krakowie jako warzywo bogate w liczne związki odżywcze. Nadziemne części były wykorzystywane do przygotowywania zup, stąd ludowa nazwa barszcznica. Obecnie młode listki stosuje się do przygotowywania sałatek. W Rosji i Białorusi liście kisi się natomiast jak kapustę. Wysuszone kwiatostany podagrycznika dawniej wykorzystywano także do farbowania tkanin na kolor cytrynowy.

Podagrycznik pospolity – działanie, właściwości, skład

Podagrycznik pospolity jest rośliną, która wciąż podlega licznym badaniom dotyczącym jej składu chemicznego. Wiadomo, że zawiera poliacetyleny, takie jak falkarinol, falkarindiol, falkarinon, falkarinolon. Wykazują one działanie przeciwzapalne i przeciwagregacyjne, a także potencjalne działanie przeciwnowotworowe (najsilniej wobec gruczolakoraka przewodu pokarmowego). Dodatkowo substancje te wykazują właściwości przeciwdrobnoustrojowe. Drugą bardzo ważną frakcją związków jest olejek eteryczny, który zawiera przede wszystkim monoterpeny i seskwiterpeny. W zielu podagrycznika odnajdziemy również związki fenolowe z grupy flawonoidów, kwasów fenolowych oraz kumaryn. Stwierdza się także obecność węglowodanów (glukoza, fruktoza), amin (cholina), białek (lektyna), kwasu palmitynowego, beta-sitosterolu, karotenoidów i chlorofilu. Podagrycznik bogaty jest również w związki mineralne. W zielu występuje: żelazo, miedź, mangan, tytan, bor, potas, magnez, cynk, miedź, chrom. Surowiec zawiera też kwas askorbinowy, czyli witaminę C, i alfa-tokoferol, czyli witaminę E. Napar z ziela wykazuje dodatkowo słabe właściwości moczopędne, uspokajające oraz regulujące przemianę materii. Z kolei świeże liście przyłożone do rany przyspieszają jej gojenie.

Podagrycznik pospolity – stosowanie i dawkowanie

Z liści lub ziela podagrycznika można przygotować napar. Przyrządza się go z około 1 g suszu zalanego filiżanką wrzącej wody. Zaparza się go pod przykryciem od 10 do 15 minut i wypija bezpośrednio po przygotowaniu. Tak przygotowany napar powinien stanowić dzienną porcję do spożycia. Ciepły napar może również posłużyć jako okład na bolące stawy, z kolei wystudzony – do przemywania drobnych ran, cery trądzikowej czy też podrażnionej skóry. Ze świeżego ziela podagrycznika można również przyrządzić sok. Zalecana dawka dzienna wynosi od 15 ml do 30 ml. W preparatach złożonych ilość podagrycznika najczęściej wynosi 0,33-0,39 g.

Podagrycznik pospolity – interakcje z lekami i ziołami

Brak danych klinicznych dotyczących interakcji pomiędzy składnikami podagrycznika a innymi ziołami lub lekami. Zaleca się jednak zachować odstęp czasowy między przyjmowanymi substancjami czynnymi i surowcem.

Podagrycznik pospolity – skutki uboczne, przedawkowanie

Brak danych, pochodzących z badań klinicznych, dotyczących zagrożenia dla zdrowia i życia pacjentów, którzy stosują zwykle zalecane dawki surowca. Niewskazane jest jednak przyjmowanie podagrycznika przez dzieci, kobiety w ciąży oraz karmiące piersią, a także przez osoby, które są uczulone na rośliny z rodziny selerowatych. Przedawkowanie może spowodować zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego (biegunka, nudności, wymioty) oraz wysypkę na skórze.

Suplementy i wyroby medyczne zawierające podagrycznik pospolity

Działanie

  • hamuje powstawanie kamieni nerkowych (moczanowych)
  • łagodzi atak dny moczanowej (podagry, skazy moczanowej, artretyzmu)
  • moczopędne (diuretyczne) (zwiększa objętość wydalanego moczu)
  • przeciwagregacyjne (przeciwpłytkowe, zmniejsza agregację płytek krwi)
  • przeciwutleniające (antyoksydacyjne)
  • przeciwzapalne
  • uspokajające
  • wspomaga trawienie tłuszczów, białek i cukrów
  • przeciwnowotworowe
  • przeciwdrobnoustrojowe
  • przyspiesza gojenie ran
  • reguluje przemianę materii
  • ułatwia trawienie

Postacie i formy

  • susz
  • napar
  • sok
  • kapsułka

Substancje aktywne

  • kwas askorbinowy
  • tokoferol
  • flawonoidy
  • olejki eteryczne
  • związki mineralne
  • karotenoidy
  • węglowodany
  • kwasy fenolowe
  • cholina
  • chlorofil
  • beta-sitosterol
  • kumaryna
  • kwas palmitynowy
  • związki poliacetylenowe

Surowiec

  • liść
  • korzeń
  • ziele
Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij