Przetacznik leśny — Weronika na odporność i przemęczenie

Nazwa ziela pochodzi od świętej Weroniki. W średniowieczu wierzono, że twarz świętej można było dostrzec, jeśli wpatrzyło się dobrze w drobne kwiaty przetacznika.

Spis treści

Przetacznik leśny – wygląd, pochodzenie, morfologia

Przetacznik leśny (łac. Veronica officinalis L.) występuje w północnej części Afryki, Azji i Europie. W Polsce jest rośliną pospolitą. Rośnie przy drogach i w lasach, na obszarach zacienionych. Bylina należy do rodziny babkowatych (łac. Plantaginaceae), chociaż wcześniej klasyfikowana była do rodziny trędownikowatych (Scrophulariaceae). Łodyga jest obła, pokładająca się i owłosiona. Przetacznik osiąga długość od 5 do 60 centymetrów. Liście są zimotrwałe, odwrotnie jajowate, połyskujące i eliptyczne. W dolnej części łodygi są całobrzegie, a w górnej karbowano−piłkowane. Ulistnienie rośliny jest naprzeciwległe. Kwiaty są koloru bladoniebieskiego. Zebrane są w wydłużone grona. W gronie znajduje się od 15 do 26 kwiatów. Kielich jest 4−działkowy, z dwukrotnym słupkiem i dwoma pręcikami. Przetacznik kwitnie od maja do sierpnia. Owocem jest torebka, sercowata, ucięta na szczycie. Ziele przetacznika (Herba Veronicae) zbiera się na początku kwitnienia, suszy, a następnie przechowuje w zacienionym i suchym miejscu.

Przetacznik leśny – zastosowanie i wskazania

Ziele przetacznika stosowane jest przede wszystkim w lecznictwie tradycyjnym. Napar oraz sok z surowca podawany jest pacjentom w leczeniu chorób układu oddechowego takich jak grypa oraz zapalenie krtani i gardła. Pomaga w wykrztuszeniu zalegającej wydzieliny i łagodzi chrypkę. Roślina wskazana jest także w chorobach układu pokarmowego, w szczególności w zaparciach i dysfunkcji wątroby. Przetacznik znalazł również zastosowanie w terapii schorzeń układu moczowego (zapalenie pęcherza, nerek czy dróg moczowych), a także bólach reumatycznych. Sprawdza się także u osób przemęczonych pracą umysłową i wzmacnia odporność. Odwary z kolei używa się w stanach zapalnych błon śluzowych jamy ustnej i gardła, ale również w nadmiernym poceniu się stóp, trudno gojących się ranach i innych chorobach skóry (liszaj, wysypka, owrzodzenia, oparzenia I i II stopnia). Roślina wskazana jest również w pobudzeniu nerwowym. Kąpiele z przetacznika działają odprężająco i relaksująco. Tonizują i delikatnie łagodzą podrażnienia skóry. W kosmetyce odwar stosuje się do cery trądzikowej i tłustej. Dodatkowo odwar nawilża skórę i koi zmęczone oczy. Dawniej stosowano ziele przetacznika w celu obniżenia gorączki lub u pacjentów ze szkorbutem. Surowiec podawano także w biegunkach, zaparciach i braku apetytu, a naparami przemywano rany i odciski. Nazwa ziela pochodzi od świętej Weroniki. W średniowieczu wierzono, że twarz świętej można było dostrzec, jeśli wpatrzyło się dobrze w drobne kwiaty przetacznika.

Przetacznik leśny – działanie, właściwości, skład

Ziele przetacznika bogate jest w glikozydy irydoidowe takie jak akubina, katapol, weronikozyd czy katalpozyd. Ponadto do substancji czynnych obecnych w surowcu należą flawonoidy, kwasy fenolowe (kwas chlorogenowy, cynamonowy, kawowy), garbniki oraz saponiny trójterpenowe. Obecne w roślinie związki odpowiadają za działanie antyoksydacyjnie, żółciopędne, obniżające poziom cholesterolu i triglicerydów we krwi. Dzięki obecności saponin surowiec wykazuje właściwości wykrztuśne. Ziele reguluje perystaltykę przewodu pokarmowego, wzmacnia odporność, wspomaga pamięć i koncentrację. Usprawnia takie przemianę materii, działa oczyszczająco na organizm i usuwa z niego toksyny. Odwary z przetacznika używane do okładów działają przeciwzapalnie i ściągająco.

Przetacznik leśny – stosowanie i dawkowanie

Ziele przetacznika leśnego można stosować zewnętrznie jak i wewnętrznie. Napary sporządzone z 1 do 2 łyżeczek suchego ziela i zalane wrzątkiem na 15 minut, spożywa się w ilości 3 szklanek dziennie. Z kolei 50 gram surowca zalane 1,5 litrem wody, gotowane powoli przez 30 minut i pozostawione na 30 minut pod przykryciem, można dodać po przecedzeniu do wanny. Tak przygotowana kąpiel powinna trwać około 20 minut i mieć temperaturę 370C. Napary i zimne wyciągi można również stosować do przemywania skóry lub w formie okładów na oczy.

Przetacznik leśny – interakcje z lekami i ziołami

Brak danych klinicznych dotyczących interakcji pomiędzy zielem przetacznika, a innymi ziołami lub lekami.

Przetacznik leśny – skutki uboczne, przedawkowanie

Brak szczegółowych danych dotyczących skutków ubocznych związanych z przyjmowaniem przetacznika leśnego. Wiadomo, że stosowanie w zalecanych dawkach leczniczych, nie wywiera szkodliwego wpływu na organizm pacjenta. Nie ma informacji klinicznych na temat jego przedawkowania. Przeciwskazaniem jest nadwrażliwość na substancje czynne zawarte w surowcu.

Kosmetyki zawierające przetacznik leśny

Działanie

  • hipocholesterolemiczne (obniża stężenie cholesterolu)
  • moczopędne (diuretyczne) (zwiększa objętość wydalanego moczu)
  • przeciwutleniające (antyoksydacyjne)
  • przeciwzapalne
  • ściągające
  • uspokajające
  • wykrztuśne
  • żółciopędne
  • zmniejsza stężenie triglicerydów
  • napotne
  • przyspiesza gojenie ran
  • detoksykujące
  • ułatwia trawienie
  • łagodzące zaparcia

Postacie i formy

  • susz
  • napar
  • odwar
  • nalewka
  • wyciąg
  • sok
  • krople

Substancje aktywne

  • flawonoidy
  • garbniki
  • saponiny
  • fenyloetanoidy
  • węglowodany
  • kwasy fenolowe
  • irydoidy glikozydowe

Surowiec

  • ziele
Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij