Morszczyn — na odchudzanie i urodę

Morszczyn pęcherzykowaty (Fucus vesiculosus) zaliczany jest do brunatnic, które można spotkać w rejonach Morza Północnego, zachodniego Bałtyku, Oceanu Atlantyckiego i Pacyfiku. Morszczyn posiada krzaczasto rozgałęzioną plechę, która osiąga około 1 metr wysokości i zaopatrzona jest w pęcherzyki pławne, dzięki którym unosi się na powierzchni wody. Nazwa gatunkowa morszczynu nawiązuje do wspomnianych pęcherzyków. W skład zewnętrznej warstwy plechy wchodzi chlorofil i fukoksantyna, która nadaje plesze brązowawy kolor. Morszczyn złożony jest z trzech części: ryzoidu (odpowiednik korzeni), kauloidu (odpowiednik łodygi) i fylloidu (odpowiednik liści). Zewnętrzna i wewnętrzna strona ściany komórkowej składa się z warstwy celulozowej i pektynowej.

Medycyna tradycyjna wskazuje na możliwość wykorzystania morszczynu pęcherzykowatego w celu redukcji masy ciała, w stanach zapalnych stawów, w niedoborach minerałów, w zapobieganiu miażdżycy i w przeciwdziałaniu hipercholesterolemii oraz nadciśnieniu. Zastosowanie glonu obejmuje również zaburzenia przemiany materii, zaparcia i brak apetytu. Morszczyn może być wykorzystany jako środek wzmacniający, w leczeniu wrzodów i w problemach reumatycznych. W kosmetyce jest składnikiem kremów przeciwdziałających starzeniu, wyszczuplających i ujędrniających, znajduje się także w preparatach poprawiających kondycję włosów. Wchodzi w skład opatrunków przyspieszających gojenie ran.

Morszczyn pęcherzykowaty dzięki dużej zawartości cennych składników odżywczych zajmuje ważne miejsce w kuchni, zwłaszcza azjatyckiej. Ze względu na zawartość alginianów zdolnych do pęcznienia jest stosowany w przemyśle spożywczym jako naturalna substancja zagęszczająca. Pierwsze wzmianki o leczniczym wykorzystaniu morszczynu pochodzą z 1750 roku. O zwęglonych plechach i galaretowatym odwarze pisał Russel w rozprawie „De tahe glandulari”. Zwęglone plechy otrzymywane przez długotrwałe prażenie glonów w zamkniętym naczyniu stosowano wewnętrznie w chorobach płuc. Od 1811 roku w morszczynie zidentyfikowano jod i zaczęto wykorzystywać glon do leczenia wola i obrzęku tarczycy, wynikających z niedoboru tego pierwiastka.

Z morszczynu pęcherzykowatego pozyskuje się polisacharydy, wśród których najliczniej występują fukoidany, laminaryna i alginiany o działaniu przeciwnowotworowym, immunostymulującym, przeciwwirusowym, przeciwzapalnym, antyoksydacyjnym i przeciwzakrzepowym. Laminaryna wywiera korzystny wpływ na metabolizm jelitowy poprzez oddziaływanie na strukturę śluzu, pH jelit i produkcję krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych. Ponadto obniża poziom cholesterolu i lipidów w surowicy i w wątrobie, a także wspiera układ odpornościowy dzięki zwiększeniu liczby limfocytów B i pomocniczych limfocytów T.

Fukoidany są pomocne w obniżaniu hiperglikemii poprzez zmniejszenie wchłaniania glukozy w jelitach na skutek hamowania aktywności α-amylazy i α-glukozydazy oraz na skutek zwiększenia wychwytu glukozy. Związki te nasilają lipolizę i w konsekwencji zmniejszają akumulację lipidów. Fukoidany przeciwdziałają nadciśnieniu w wyniku hamowania aktywności enzymu konwertującego angiotensynę i aktywności szlaków zależnych od śródbłonkowej syntazy tlenku azotu.

Alginiany opóźniają opróżnianie żołądka i skutkują spożyciem mniejszej ilości kalorii. W wyniku hamowania aktywności enzymów lipazy trzustkowej i pepsyny przyczyniają się do zmniejszenia wchłaniania w jelitach triacylogliceroli, cholesterolu i glukozy.

Surowiec jest ponadto cennym źródłem florotanin o potencjale przeciwutleniającym, przeciwzapalnym i przeciwnowotworowym. Morszczyn pęcherzykowaty dostarcza jod, który jest składnikiem hormonów tarczycy – tyroksyny i trójjodotyroniny, wpływających m.in. na funkcje układu sercowo-naczyniowego, nerwowego i płodność. Cechuje go również wysoka zawartość potasu, sodu, magnezu, fosforu, selenu, cynku, wapnia i witamin (A, B, C, D, E). Obecność substancji barwnikowych (fikoerytryna, fikocyjanina, chlorofil, wiolaksantyna, fukoksantyna i zeaksantyna) zapewnia ochronę przed promieniowaniem UV. Morszczyn działa moczopędnie, zmniejsza obrzęk i przyspiesza regenerację tkanek. W preparatach kosmetycznych zapewnia nawilżenie, wygładzenie skóry i łagodzenie dyskomfortu, np. świądu, a także nawilża i nabłyszcza włosy.

W celu przygotowania naparu do stosowania wewnętrznego należy 1 łyżkę morszczynu zalać szklanką wrzącej wody i pozostawić na 10 minut do zaparzenia. Gotowy napar zaleca się spożywać 2-3 razy dziennie po 1 szklance. Na rynku dostępne są również gotowe preparaty w postaci kapsułek i tabletek, które należy stosować zgodnie z zaleceniem producenta, aby nie przekroczyć dawek jodu.

Przyjmowanie dużych ilości suplementów morszczynu pęcherzykowatego może mieć szkodliwy wpływ na zdrowie ze względu na zawartość jodu i zanieczyszczenie metalami ciężkimi. Przedawkowanie może skutkować objawami nadczynności tarczycy, takimi jak: nadciśnienie tętnicze, nadmierna potliwość, przyspieszenie tętna, bezsenność, trudności w skupieniu uwagi, duszność.