Siarczan cynku, Zinci sulfas - Zastosowanie, działanie, opis

Siarczan cynku jest stosowany doustnie w celach profilaktycznych lub aby uzupełnić niedobór tego minerału w organizmie. Brak substancji czynnej może być spowodowany nieprawidłowym wchłanianiem związku lub niewłaściwym sposobem odżywienia.

Wskazaniem do stosowania substancji czynnej są zatem stany, które zaburzają przyswajanie siarczanu cynku albo prowadzą do jego zwiększonej utraty (na przykład cukrzyca, alkoholizm, oparzenia, anoreksja, bulimia, marskość wątroby, niewydolność trzustki, choroby genetyczne, choroby skóry, stres, choroby nerek, choroby jelit, przewlekłe infekcje, hemodializa). Substancję stosuje się również wspomagająco w chorobie Wilsona.

Siarczan cynku stosowany jest również w kroplach do oczu, które mają wskazania w leczeniu stanów zapalnych oraz w nasilonym łzawieniu.

Ze względu na właściwości przeciwzapalne, ściągające i słabo odkażające substancja czynna wskazana jest również w leczeniu oparzeń, odleżyn, potówek, owrzodzeń i w celu przyspieszenia gojenia ran. W postaci 0,5% roztworów stosuje się ją w leczeniu łupieżu tłustego, a ze względu na właściwości ściągające w leczeniu hemoroidów.

Siarczan cynku stosuje się doustnie 1 godzinę przed lub 2 godziny po posiłku, a także miejscowo na skórę i do oczu.

Dawka stosowana w leczeniu zależna od jednostki chorobowej, wieku, masy ciała i chorób towarzyszących.

Podanie doustne

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: od 45 mg jonów cynku do 50 mg jonów cynku.

Podanie zewnętrzne na skórę

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: miejsce zmienione chorobowe smarować do 3 razy na dobę.

Podanie do oczu

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: od 3 do 4 razy na dobę po 1 kropli do worka spojówkowego.

Przeciwwskazaniem jest nadwrażliwość na siarczan cynku.

Długotrwałe przyjmowanie siarczanu cynku może prowadzić do zmniejszenia stężenia miedzi w surowicy. Zaleca się kontrolę poziomu miedzi w organizmie.

Wchłanianie cynku może ulec zaburzeniu w wyniku spożywania produktów spożywczych, które zawierają kwas fitynowy (na przykład pieczywo pełnoziarniste). Ponadto zaleca się, aby produkty bogate w błonnik (na przykład otręby) i fosforany (na przykład produkty mleczne), spożywać minimum 2 godziny od przyjęcia siarczanu cynku. Przyczyną tego jest tworzenie niewchłanialnych kompleksów cynku.

Siarczan cynku nie powoduje objawów wpływających na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.

Siarczan cynku może przenikać do łożyska. Brak danych klinicznych oraz badań na zwierzętach, dotyczących stosowania substancji czynnej w ciąży. Zaleca się, aby stosować związek tylko wtedy, jeśli lekarz uzna, że korzyść dla matki jest większa, aniżeli potencjalne ryzyko dla dziecka.

Siarczan cynku jest obecny w mleku kobiecym. Ze względu na brak badań, dotyczących wpływu substancji czynnej na laktację, nie zaleca się stosowania związku w tym okresie.

Brak danych klinicznych oraz związanych z badaniami na zwierzętach dotyczących wpływu na płodność.

W zależności od przyjętej, doustnej dawki siarczanu cynku mogą wystąpić takie objawy jak: krwawe lub wodniste biegunki, niedociśnienie, zawroty głowy, bolesne parcie na stolec, obrzęk płuc, żółtaczka, krwiomocz, bezmocz, ból w jamie ustnej i gardle. Wśród objawów przedawkowania siarczanu cynku można wyróżnić również wymioty, odbijanie, hemoliza, drgawki, zmęczenie i zapaść.

Mechanizm działania siarczanu cynku jest wielokierunkowy. Substancja bierze udział w przemianach komórkowych oraz jest jednym z ważniejszych czynników, które stabilizują błony komórkowe. Jest także elementem licznych układów enzymatycznych, które regulują procesy przemiany materii. Siarczan cynku warunkuje prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego. Dodatkowo jest potrzebny do działania wielu enzymów (karboksypeptydaza A, dehydrogenaza alkoholowa, anhydraza węglanowa, fosfataza zasadowa, polimeraza RNA i inne). Substancja czynna bierze udział w procesach wzrostu, rozmnażania i widzenia o zmierzchu. Przyspiesza także procesy gojenia ran oraz regeneracji tkanek.

Siarczan cynku jest wchłaniany w dwunastnicy i jelicie krętym (20%–30%).

Siarczan cynku wiąże się w 60% z albuminami, w 30%–40% z transferyną albo α2–makroglobuliną, a z aminokwasami – przede wszystkim histydyną i cysteina – w 1%.

Wydalanie siarczanu cynku odbywa się głównie z kałem, bo aż w 90%. W drugiej kolejności drogą eliminacji związku jest mocz i pot.