Pregabalina, Pregabalinum - Zastosowanie, działanie, opis

Pregabalina jest lekiem przeciwpadaczkowym, który stosuje się w terapii wspomagającej do leczenia napadów częściowych (z wtórnym bądź bez wtórnego uogólnienia). Substancja wykorzystywana jest także w leczeniu objawów lęku uogólnionego u osób dorosłych.

Pregabalinę stosuje się w terapii bólu neuropatycznego pochodzenia ośrodkowego lub obwodowego,  w przypadkach występowania:

• neuropatii cukrzycowej;
• neuropatii pooperacyjnej;
• neuropatii powstałej w wyniku uszkodzenia rdzenia kręgowego;
• fibromialgii i neuralgii.

Stosowana dawka pregabaliny jest zależna od jednostki chorobowej oraz od wieku i stanu zdrowia pacjentów.

Leczenie pregabaliną należy zaczynać od podawania niskich dawek, stopniowo ją zwiększając do uzyskania optymalnego efektu klinicznego. Zaleca się, aby przerwanie terapii odbywało się stopniowo, zmniejszanie dawki powinno trwać przynajmniej przez okres tygodnia.

Zwykle stosowane dawki dobowe u osób dorosłych to od 150 mg do 600 mg . U dzieci poniżej 16 roku życia zwykle stosuje się od 2,5 mg/kg do 3,5 mg/kg na dobę.

Osoby z zaburzoną funkcją nerek powinny mieć dawkowanie ustalone indywidualne, w oparciu o wartości klirensu kreatyniny, ponieważ u tych osób może dojść do kumulowania pregabaliny w organizmie.

Przeciwwskazaniem do stosowania substancji jest występowanie reakcji nadwrażliwości na pregabalinę.

Podczas leczenia pregabaliną istnieje możliwość wystąpienia reakcji nadwrażliwości, w tym obrzęku naczynioworuchowego. Jeśli podczas terapii pojawi się obrzęk w obrębie górnych dróg oddechowych lub twarzy albo inne objawy nadwrażliwości leczenie substancją należy przerwać.

W trakcie terapii lekiem mogą wystąpić zawroty głowy, senność,  splątanie, omdlenia, a nawet utrata przytomności. Działania te zwiększają ryzyko upadków szczególnie u osób starszych oraz pacjentów zażywających inne leki działające depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy. Ta grupa osób powinna być szczególnie monitorowana pod kątem wystąpienia objawów nadmiernego hamowania układu nerwowego.

Opioidy w istotny sposób zwiększają ryzyko wystąpienia śpiączki i depresji oddechowej. Pacjenci przyjmujący jednocześnie narkotyczne leki przeciwbólowe powinni zachować ostrożność podczas leczenia pregabaliną.

Istnieją doniesienia o nadużywaniu pregabaliny i uzależnienia od leku. Obserwowano także zjawisko rozwoju tolerancji podczas terapii substancją. Przy czym osoby będące w przeszłości uzależnione są bardziej narażone na występowanie powyższych zjawisk.

Po przerwaniu leczenia pregabaliną mogą wystąpić objawy odstawienne takie jak: zawroty głowy, bezsenność, lęk, bóle głowy, depresja, nerwowość, ból, nudności, biegunka, nadmierne pocenie, stan grypopodobny oraz napady padaczkowe. Uważa się, że ryzyko pojawienia się powyższych działań wzrasta proporcjonalnie do stosowanej dawki pregabaliny, symptomy te mogą wystąpić po zakończeniu długotrwałego lub krótkotrwałego leczenia substancją.

Osoby z urazem rdzenia kręgowego leczone pregabalina są w większym stopniu narażone na wystąpienie działań niepożądanych, w szczególności nadmiernej senności. Uważa się, że stan ten może mieć związek z jednoczesnym przyjmowaniem leków (np. narkotycznych leków przeciwbólowych) działających depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy.

Podczas stosowania leków przeciwpadaczkowych, w tym również pregabaliny obserwowano wzrost liczby myśli oraz zachować samobójczych. Osoby z obniżonym nastrojem lub chorujący na depresję powinni być monitorowani pod kątem wystąpienia powyższego zjawiska.

W trakcie leczenie pregabaliną (szczególnie na początku leczenia) istnieje ryzyko pogorszenia ostrości wzroku i zawężenie pola widzenia, jeśli podczas terapii takie objawy wystąpią należy zgłosić się do lekarza okulisty.

Pregabalina może osłabiać czynność dolnego odcinka pokarmowego (występuje ryzyko pojawienia się zaparć czy niedrożności jelit). Zaleca się unikanie stosowania jednoczesnych środków zapierających podczas terapii lekiem.

Substancję należy stosować ostrożnie u pacjentów w starszym wieku lub osób z chorobami sercowo-naczyniowymi. Podczas leczenia pregabaliną istnieje możliwość wystąpienia niewydolności serca.

Terapia substancją może doprowadzić do niewydolności nerek, która ustępuje po przerwaniu leczenia.

Podczas stosowania pregabaliny istnieje ryzyko rozwoju encefalopatii, należy monitorować pacjentów, którzy są szczególnie narażeni na wystąpienie tego schorzenia.

Alkohol nasila hamujące działanie pregabaliny na ośrodkowych układ nerwowy. Łączenie substancji z alkoholem może nasilić się takie działania niepożądane leku jak: zmęczenie, senność, zawroty głowy, zaburzenia psychomotoryczne. Podczas terapii pregabaliną należy unikać spożywania alkoholu.

Pregabalina działa hamująco na ośrodkowy układ nerwowy. Podczas terapii istnieje możliwość pojawienia się zawrotów głowy oraz senności, które mogą upośledzać zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Pacjenci powinni być poinformowani o wpływie pregabaliny na ich zdolności psychomotoryczne oraz o tym aby, zachowali szczególną ostrożność podczas prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.

Pregabalina może być stosowana u kobiet w ciąży jeśli korzyści dla matki są większe niż ryzyko dla zdrowia zarodka/płodu oraz gdy nie ma bezpieczniejszej alternatywy. Eksperymenty na zwierzętach pokazują związek między występowaniem wad wrodzonych, a przyjmowaniem substancji w okresie ciąży. Badania na ludziach nie potwierdziły zwiększonej częstości występowania poważnych malformacji u dzieci kobiet stosujących pregabalinę w I trymestrze ciąży, natomiast obserwacje te nie są rozstrzygające i nie dotyczą całego okresu ciąży. Nie można zatem wykluczyć toksycznego działania pregabaliny na płód czy zarodek.

Decyzję o stosowaniu pregabaliny w okresie ciąży podejmuje lekarz.

Pregabalina w niewielkim stopniu przenika do mleka matki, nie zaobserwowano również działań niepożądanych u dzieci matek przyjmujących substancję. Jednak bezpieczeństwo ekspozycji oseska na małe ilości pregabaliny nie zostało zbadane, ponadto doświadczenia na zwierzętach wskazują na potencjalne rakotwórcze właściwości substancji przyjmowanej wraz z mlekiem samic. 

W trakcie przyjmowania pregabaliny przez matkę karmiącą dziecko powinno być obserwowane pod kątem wystąpienia działań niepożądanych. 

Decyzję o przyjmowaniu pregabaliny podczas laktacji podejmuje lekarz.

W badaniach na zwierzętach, u samców, którym podawano wyższe dawki pregabaliny niż te stosowane w terapii u ludzi, zaobserwowano negatywny wpływ substancji na męskie narządy rozrodcze oraz na parametry nasienia. Działanie to było przemijające, a jego znaczenie kliniczne niezdefiniowane. Istnieje również ryzyko wystąpienia zmniejszonej liczby plemników w spermie mężczyzn leczonych pregabaliną i tym samym pojawienia się negatywnego wpływu na płodność podczas stosowania leku.

Objawy przedawkowania pregabaliny mają związek z nasileniem hamującego wpływu substancji na ośrodkowy układ nerwowy.

Podczas stosowania leku w nadmiernych ilościach mogą wystąpić:

• zmęczenie i senność;
• zawroty głowy oraz splątanie;
• zaburzenia koordynacji i koncentracji, drżenia, ataksja, nieostre widzenie, niepokój, a czasem nawet euforia.

Przy przedawkowaniu pregabaliny może pojawić się napad padaczkowy, stanowiący zagrożenie dla życia pacjentów.

Pregabalina jest analogiem kwasu gamma-aminomasłowego, należącym do leków przeciwpadaczkowych.

Mechanizm działania pregabaliny nie jest do końca poznany. Substancja mimo, że jest strukturalnie podobna do GABA, (kwas gamma-aminomasłowy) nie łączy się z jej receptorami ani z receptorami benzodiazepinowymi, Jednakże substancja nasila przekaźnictwo GABAergiczne w układzie nerwowym. Związek działa hamująco na ośrodkowy układ nerwowy przez blokowanie potencjałozależnych kanałów wapniowych typu L. Inhibicja powyższych kanałów jonowych zmniejsza wydzielanie kwasu glutaminowego, noradrenaliny, serotoniny, dopaminy jak również neuropeptydu P w rdzeniu kręgowym. Właściwości te pozwalają na wykorzystanie pregabaliny nie tylko wleczeniu padaczki, ale także w terapii lęku uogólnionego oraz bólu neuropatycznego.

Po podaniu doustnym substancja jest szybko wchłaniana z przewodu pokarmowego, jej biodostępność wynosi ponad 90%. Stężenie maksymalne pregabaliny osiągane jest po około 1 godzinie od zażycia leku. Pokarm zmniejsza wchłanianie cząsteczki oraz wydłuża czas potrzebny do osiągnięcia stężenia maksymalnego we krwi. Jednakże podawanie substancji z posiłkiem nie wpływa w istotny sposób na skuteczność terapii pregabaliną.

Substancja we krwi jest w stanie wolnym (nie jest wiązana przez białka osoczowe). Pomimo niskiej lipofilności przedostaje przez barierę krew-mózg, a także do mleka kobiecego. Badania na zwierzętach pokazują, że związek przenika również przez łożysko.

Dawka pregabaliny podlegająca metabolizmowi wynosi mniej niż 2%, jej głównym metabolitem jest pochodna N-metylowa. W przemiany związku nie są zaangażowane żadne izoformy enzymu cytochromu p-450. Ponadto pregabalina nie jest inhibitorem lub induktorem powyższych enzymów, co ma kliniczne znaczenie w doborze elementów terapii przeciwpadaczkowej.

Pregabalina jest wydalana wraz z moczem praktycznie w niezmienionej postaci. Okres półtrwania substancji wynosi około 6 godzin. U osób z niewydolnością nerek klirens leku jest wydłużony, dlatego pacjenci ci powinni mieć dostosowanie dawki leku proporcjonalnie do klirensu kreatyniny.