Pankreatyna, Pancreatinum - Zastosowanie, działanie, opis

Wskazaniem do stosowania pankreatyny jest niedostateczne wydzielanie lub działanie enzymów trawiennych trzustki (zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki) u dzieci, młodzieży i dorosłych, również w podeszłym wieku, między innymi w przebiegu takich schorzeń jak: przewlekłe zapalenie trzustki, mukowiscydoza, niedrożność i zwężenie przewodów trzustkowych bądź żółciowych, stany po resekcji trzustki lub części żołądka.

Dawkowanie preparatu ustala się indywidualnie w zależności od wieku pacjenta, rodzaju schorzenia oraz stopnia niewydolności trzustki pod względem wydzielniczym. Zalecane dawki wahają się od 20.000–80.000 jednostek Ph.Eur do każdego głównego posiłku, a do przekąsek połowę tej dawki. Dla dzieci i osób dorosłych cierpiących na zwłóknienie wielotorbielowate trzustki zaleca się dawki: dla dzieci w przedziale 500–1000 jednostek Ph.Eur/kg masy ciała/posiłek, dla dorosłych nie więcej niż 6.000 jednostek Ph.Eur/kg masy ciała/posiłek (ogólnie nie więcej niż 10.000 jednostek Ph.Eur./kg masy ciała/dobę bądź ub 4.000 jednostek/g spożytego tłuszczu).

Zazwyczaj nie należy przekraczać  15.000–20.000 jednostek Ph.Eur./kg masy ciała/dobę.

Pankreatyna przeciwwskazana jest u pacjentów z nadwrażliwością na tą substancję czynną oraz nadwrażliwością bądź alergią na mięso wieprzowe (jest ona otrzymywana z trzustek wieprzowych). Przeciwwskazana jest również przy ostrym zapaleniu trzustki i zaostrzeniach przewlekłego zapalenia trzustki, 

Kapsułki z pankreatyną są skonstruowane tak, aby w niezmienionej formie dotarła do miejsca działania - dwunastnicy. Dlatego też kapsułek nie należy rozgryzać, kruszyć ani żuć. Ich uwolnienie w jamie ustnej może spowodować podrażnienia, a uwolnienie w żołądku zmniejsza skuteczność terapeutyczną. Niektóre preparaty z pankreatyną, w razie problemów z połykaniem, można rozpuścić w kwaśnym płynie bądź zmieszać z kwaśnym pokarmem (o pH poniżej 5,5), jednak zawsze należy sprawdzić w ulotce, czy producent danego preparatu dopuszcza taką możliwość. 

Wysokie dawki pankreatyny (powyżej 10 000 jednostek Ph.Eur./kg masy ciałą/dobę) mogą powodować zwężenie odcinka krętniczo-kątniczego jelita lub jelita grubego (tzw. kolonopatia włókniejąca). Należy zwrócić szczególną uwagę, jeśli u pacjenta leczonego dużymi dawkami tego preparatu pojawią się nietypowe objawy ze strony przewodu pokarmowego - należy wówczas wdrożyć diagnostykę w kierunku potencjalnego zwężenia jelita.

Pankreatynę należy przyjmować podczas posiłku, przepijąjac dużą ilością płynu, przy czym pokarm ani płyn nie powinny mieć pH większego niz 5,5 (zwiększenie pH grozi uwolnieniem preparatu w żołądku zamiast w dwunastnicy i obniżeniem skuteczności terapeutycznej).

Substancja nie ma wpływu na prowadzenie pojazdów i obsługiwanie maszyn.

Nie przeprowadzono badań pankreatyny na grupie kobiet ciężarnych. Nie wydaje się, aby lek miał negatywne działanie na płód, jednak nie zaleca się przyjmowania go podczas ciąży, chyba, że lekarz zaleci inaczej po oszacowaniu korzyści i ryzyka dla matki i płodu.

Nie przewiduje się negatywnego wpływu pankreatyny, stosowanej podczas karmienia piersią, jednak należy skonsultować ten fakt z lekarzem.

Podczas przedawkowania kreatyny może dojść do wystąpienia nasilonych objawów niepożądanych. Zgłaszano również zwiększone stężenie kwasu moczowego we krwi i moczu.

Pankreatyna jest otrzymywanym z trzustek wieprzowych organopreparatem, który zawiera enzymy trawienne: lipazę trawiącą tłuszcze, amylazę trawiącą wielocukry oraz trypsynę i chymotrypsynę, które trawią białka. Pankreatynę produkuje się w postaciach dojelitowych, które umożliwiają przejście enzymów przez kwasową treść żołądkową bez ich dezaktywacji i uwolnienie ich dopiero w zasadowym środowisku dwunastnicy. Tam pełnią one funkcje trawienne - rozkładają substancje pokarmowe pochodzące z pożywienia, wspomagając lub całkowicie zastępując enzymy trzustkowe chorego.

Pankreatyna, jako mieszanina enzymów, działa w świetle przewodu pokarmowego, nie ulegając wchłanianiu.

Ponieważ pankreatyna działa w świetle przewodu pokarmowego i nie wchłania się do krwioobiegu, nie podlega metabolizmowi wątrobowemu. Enzymy wchodzące w skład pankreatyny są białkami, ulegają więc trawieniu pod wpływem soków trawiennych oraz flory bakteryjnej, podobnie jak zwykłe białka pokarmowe.

Enzymy, wchodzące w skład pankreatyny, są trawione pod wpływem soków trawiennych i wydalane z kałem.