Linezolid, Linezolidum - Zastosowanie, działanie, opis

Stosowanie linezolidu jest zalecane w ciężkich zakażeniach opornych na inne schematy leczenia.

Wykorzystuje się go w lecznictwie szpitalnym i ambulatoryjnym w terapii: zapalenia płuc powodowanego przez penicylinowrażliwe szczepy S. pneumoniae i S. aureus również oporne na metycylinę; zakażeń skóry i tkanek miękkich wywołanych przez S. aureus (również MRSA), S. pyogenes, S. agalactiae; zakażeń (również ogólnoustrojowych) enterokokami wykazującymi oporność na wankomycynę.

Dawki linezolidu zwykle stosowane mieszczą się w zakresie 400 – 600 mg na dobę podzielone na podania co 12 godzin. doustnie lub dożylnie. Terapię prowadzi się w czasie od 10 do 28 dni. Czas leczenia jest uzależniony od wrażliwości szczepu bakteryjnego, jednostki chorobowej, obszaru zakażenia i odpowiedzi klinicznej pacjenta.

Przeciwwskazaniem do stosowania linezolidu są reakcje nadwrażliwości.

Nie wdraża się leczenia linezolidem u pacjentów z nieleczonym nadciśnieniem, guzem chromochłonnym, nadczynnością tarczycy, schizofrenią, chorobą afektywną dwubiegunową, rakowiakiem o ile nie ma możliwości monitorowania ciśnienia krwi.

Ze względu na brak wystarczających danych klinicznych linezolidu nie stosuje się osób niepełnoletnich.

Linezolid należy stosować ostrożnie u pacjentów z zaburzeniami w obrębie układu krwiotwórczego ze względu na możliwość hamowania czynności szpiku i pogłębiania deficytów w zakresie układów morfotycznych (niedokrwistość, leukopenia, trombocytopenia, pancytopenia).

Jeśli podczas leczenia linezolidem wystąpi biegunka należy rozważyć wdrożenie diagnostyki w kierunku rzekomobłoniastego zapalenia jelit.

Konieczne jest informowanie pacjentów leczonych linezolidem aby zgłaszali wystąpienie następujących dolegliwości: nudności, wymioty, ból brzucha, pogorszenie widzenia. Objawy te mogą świadczyć o powikłaniach w postaci:

• kwasicy metabolicznej;
• niedokrwistości;
• neuropatii w obrębie nerwu wzrokowego i nerwów obwodowych.

Nie określono bezpieczeństwa terapii linezolidem trwających dłużej niż 28 dni.

Nie wdraża się leczenia linezolidem u pacjentów: leczonych lub w czasie dwóch tygodni od odstawienia IMAO; leczonych SSRI (fluoksetyna, citalopram, sertralina, escitalopram, paroksetyna) oraz trójpierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi (doxepina, amitryptylina) i pseudoefedryną, adrenaliną, noradrenaliną, buspironem o ile nie ma możliwości monitorowania ciśnienia krwi.

Ze względu na ryzyku wzrostu ciśnienia w trakcie terapii linezolidem celowe jest ograniczenie spożywania produktów bogatych w tyraminę (dojrzałe sery, sos sojowy, wyciągi z drożdży).

Ze względu na zawartość tyraminy w okresie stosowania linezolidu nie zaleca się spożywania niedestylowanych napojów alkoholowych.

Ze względu na ryzyko wystąpienia zawrotów głowy i zaburzeń widzenia należy powstrzymać się od prowadzenia i obsługiwania maszyn i pojazdów w ruchu.

Obecnie nie dysponujemy wystarczającymi danymi o bezpieczeństwie stosowania linezoidu w ciąży. Badania na zwierzętach wykazały toksyczność.

Na podstawie badań na zwierzętach ustalono, że linezolid przenika do mleka matki. Nie zaleca się stosowania w okresie laktacji.

Z badań na zwierzętach wynika, że linezolid zmniejsza płodność.

W pojedynczych przypadkach odnotowano przemijające napady niedokrwienne, zapalenie trzustki, niewydolność nerek, drgawki, reakcje anafilaktyczne, obrzęk naczynioruchowy.

Brak jest danych informujących o przedawkowaniu linezolidu u ludzi. W badaniach na zwierzętach obserwowano drżenia, wymioty, zmniejszenie aktywności i ataksję.

Linezolid jest chemioterapeutykiem przeciwbakteryjnym zaliczanym do stosunkowo nowej grupy antybiotyków oksazolidynowych. Mechanizm działania polega na wybiórczym hamowaniu syntezy białka bakteryjnego. Poprzez wiązanie się z miejscem 23S podjednostki 50S uniemożliwia wytworzenie kompleksu 70S, niezbędnego do translacji bakterii.

Po podaniu doustnym linezolid jest bardzo dobrze wchłaniany, osiągając w ciągu dwóch godzin stężenie 100%.

Linezolid wiąże się z białkami osocza w 31%. Objętość dystrybucji szacuje się na poziomie 40 – 50 litrów.

Linezolid jest metabolizowany bez udziału cytochromu P-450 w wątrobie w ilości 50 – 70%. Powstają w ten sposób nieaktywne metabolity: hydroksyetyloglicyna i kwas aminoetoksyoctowy.

Główną drogą wydalania linezolidu w postaci nieaktywnych metabolitów są nerki. Szacuje się, że tą drogą wydalane jest ok. 30% podanej dawki. Około 7–12% jest wydalane z kałem.