Kwas pamidronowy, Acidum pamidronicum - Zastosowanie, działanie, opis

Kwas pamidronowy jest stosowany w leczeniu hiperkalcemii, która spowodowana jest chorobą nowotworową. Substancja czynna wskazana jest również w terapii zwiększonej aktywności osteoklastów w stadium III szpiczaka mnogiego. Kwas pamidronowy stosuje się także w leczeniu zmian osteolitycznych u pacjentek z rakiem piersi, u których stwierdzono przerzuty do kości oraz w chorobie Pageta kości.

Kwas pamidronowy podawany jest w formie infuzji dożylnej.

Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od jednostki chorobowej i początkowego stężenia wapnia w surowicy chorego.

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: od 15 mg do 90 mg. 

Przeciwwskazaniem jest nadwrażliwość na substancję czynną lub inne bifosfoniany.

Substancja czynna nie powinna być podawana chorym z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek.

Brak danych klinicznych dotyczących stosowania substancji czynnej u chorych z niewydolnością wątroby.

Brak badań klinicznych dotyczących bezpieczeństwa stosowania substancji czynnej w grupie osób poniżej 18 roku życia.

Wśród pacjentów stosujących substancję czynną, zgłaszano działania niepożądane takie jak bóle mięśniowo–kostne. Po zakończeniu leczenia objawy te zazwyczaj mijają. 

W czasie leczenia kwasem pamidronowym, przed każdym podaniem leku, należy badać stan nerek chorego. Zaleca się na przykład oznaczanie stężenia kreatyniny w surowicy krwi.

Kwas pamidronowy należy stosować ostrożnie u pacjentów z leukopenią, trombocytopenią, anemią oraz będących po operacji tarczycy. W tych grupach chorych zaleca się okresowe badania stężenia elektrolitów, fosforanów i wapnia w surowicy.

Przed rozpoczęciem terapii zaleca się, aby pacjent odbył wizytę u stomatologa. W grupie chorych stosujących kwas pamidronowy zgłaszano przypadki martwicy kości szczęki. Jeśli takie działanie niepożądane wystąpi, nie należy wykonywać zabiegów dentystycznych o inwazyjnym charakterze.

W czasie długotrwałego stosowania substancji czynnej, niektórzy pacjenci zgłaszali nietypowe złamania kości udowej. Należy poinformować chorego, że jeśli wystąpi u niego ból w obrębie uda, pachwiny lub biodra, niezwłocznie powinien zgłosić to lekarzowi prowadzącemu.

Jeśli u chorego nie stwierdza się hiperkalcemii, w czasie terapii substancją czynną zaleca się dodatkową suplementację wapniem oraz witaminą D. Zmniejsza to ryzyko wystąpienia u pacjenta hipokalcemii.

Jednoczesne stosowanie substancji czynnych może prowadzić do przyspieszenia procesu zmniejszenia stężenia wapnia w surowicy krwi.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Kalcytonina (Calcitonin)	inne leki hormonalne

Wśród chorych ze szpiczakiem mnogim jednoczesne stosowanie substancji czynnych zwiększa ryzyko wystąpienia zaburzeń czynności nerek.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Talidomid (Thalidomide)	inne leki immunosupresyjne

W związku z tym, że obie substancje czynne mają ten sam mechanizm działania, może dojść do wzmocnienia ich działania, w tym nasilenia objawów niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Klodronian (Clodronate)	bisfosfoniany

W związku z tym, że obie substancje czynne mają ten sam mechanizm działania, może dojść do wzmocnienia ich działania, w tym nasilenia objawów niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Kwas ibandronowy (Ibandronic acid)	bisfosfoniany

W związku z tym, że obie substancje czynne mają ten sam mechanizm działania, może dojść do wzmocnienia ich działania, w tym nasilenia objawów niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Alendronian sodu (Sodium alendronate, alendronic acid)	bisfosfoniany

W związku z tym, że obie substancje czynne mają ten sam mechanizm działania, może dojść do wzmocnienia ich działania, w tym nasilenia objawów niepożądanych.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Kwas zoledronowy (Zoledronic acid)	bisfosfoniany

W wyniku jednoczesnego stosowania substancji czynnych może dojść do zaburzenia pracy nerek.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Takrolimus (Tacrolimus)	inhibitory kalcyneuryny

W wyniku jednoczesnego stosowania substancji czynnych może dojść do zaburzenia pracy nerek.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Klofarabina (Clofarabine)	antymetabolity, analogi puryn

W wyniku jednoczesnego stosowania substancji czynnych może dojść do zaburzenia pracy nerek.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Amfoterycyna B (Amphotericin b)	antybiotyki przeciwgrzybicze

Jednoczesne stosowanie substancji czynnych może powodować uszkodzenia w obrębie kości żuchwy oraz szczęki.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Bewacyzumab (Bevacizumab)	przeciwciała monoklonalne - przeciwnowotworowe i immunosupresyjne

Jednoczesne stosowanie substancji czynnych może prowadzić do nadmiernego obniżenia stężenia wapnia we krwi.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Furosemid (Furosemide)	leki moczopędne, diuretyk - pętlowe

Jednoczesne stosowanie substancji czynnych może prowadzić do nadmiernego obniżenia stężenia wapnia we krwi.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Gentamycyna (Gentamicin)	aminoglikozydy

W wyniku jednoczesnego stosowania substancji czynnych może dojść do zaburzenia pracy nerek.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Metotreksat (Methotrexate)	antymetaboilty kwasu foliowego (inhibitory reduktazy kwasu dihydrofoliowego)

Jednoczesne stosowanie substancji czynnych może prowadzić do nadmiernego obniżenia stężenia wapnia we krwi.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Streptomycyna (Streptomycin)	aminoglikozydy

Jednoczesne stosowanie substancji czynnych może powodować uszkodzenia w obrębie kości żuchwy oraz szczęki.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Sunitynib (Sunitinib)	inne leki przeciwnowotworowe

Kwas pamidronowy może powodować objawy wpływające na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn takie jak zawroty głowy lub uczucie senności. Jeśli takie działania niepożądane wystąpią, należy zachować ostrożność w czasie wykonywania powyższych czynności.

W związku z tym, że substancja czynna ulega wiązaniu z tkanką kostną, może dojść do zmiany wyników badania scyntygraficznego kości.

Brak wystarczających danych klinicznych opisujących wpływ kwasu pamidronowego na ciąże. Dane związane z badaniami na zwierzętach nie wykazały działa teratogennego. Jednakże wiadomo, że substancja czynna ma wpływ na homeostazę wapniową, dlatego może stwarzać ryzyko dla płodu. Stosowanie kwasu pamidronowego w ciąży jest przeciwwskazane, chyba że istnieje ryzyko hiperkalcemii, która zagraża życiu kobiety.

Nie wiadomo czy substancja czynna obecna jest w mleku kobiecym. Dane związane z badaniami na zwierzętach potwierdzają, że związek przenika do mleka samic karmiących (na przykład samice szczurów). Nie zaleca się stosowania kwasu pamidronowego w okresie laktacji.

Brak danych klinicznych oraz związanych z badaniami na zwierzętach dotyczących wpływu substancji czynnej na płodność.

Podanie w formie infuzji dożylnej: limfopenia, niedokrwistość, leukopenia, małopłytkowość, nadwrażliwość, wstrząs anafilaktyczny, uaktywnienie zakażenia wirusem półpaśca oraz opryszczki, hipofosfatemia, hipokalcemia, hipomagnezemia, hipokaliemia, hipernatremia, hiperkaliemia, ból głowy, dezorientacja, pobudzenie, bezsenność, zawroty głowy, senność, letarg, halucynacje wzrokowe, napady drgawek, zapalenie błony naczyniowej oka, zapalenie spojówek, zapalenie nadtwardówki, zapalenie twardówki, zapalenie tkanek oczodołu, widzenie na żółto, nadciśnienie tętnicze, zaostrzenie objawów schorzeń serca z dusznością, hipotensja, obrzęk płucny wynikający z nadmiernego nawodnienia, migotanie przedsionków, nudności, wymioty, utrata apetytu, ból brzucha, biegunka, zaparcia, niestrawność, zapalenie błony śluzowej żołądka, wysypka, świąd, bóle stawów, bóle kości, bóle mięśni, martwica kości szczęki, nietypowe złamania kości udowej, nieprawidłowe wskaźniki czynności wątroby, zwiększenie stężenia kreatyniny i mocznika we krwi, gorączka, objawy grypopodobne, uderzenia gorąca, zmęczenie, sztywność mięśni, nefropatia kłębuszkowa, cewkowo–śródmiąższowe zapalenie nerek, zespół nerczycowy, zaburzenia czynności kanalików nerkowych, ogniskowe segmentowe stwardnienie kłębuszków nerkowych, krwiomocz, ostra niewydolność nerek, pogorszenie czynności nerek u pacjentów z istniejącym wcześniej zaburzeniem, w miejscu infuzji ból, stwardnienie, zaczerwienienie, obrzęk, zapalenie żył, zakrzepowe zapalenie żył.

Brak danych klinicznych dotyczących przedawkowania substancji czynnej. Jednakże w wyniku przyjęcia dawek większych niż zalecane, obserwowano u chorych objawy hipokalcemii z parestezjami, hipotonią oraz tężyczką.

Kwas pamidronowy jest pochodną kwasu bifosfoniowego. Związek jest analogiem inhibitorów mineralizacji kości, pirofosforanów, o długim okresie półtrwania. Substancja czynna szybko przenika do kości, a mechanizm jej działania polega na hamowaniu czynności osteoklastów i resorpcję kości. Innymi słowy związek wbudowuje się w strukturę kości i hamuje funkcję osteoklastów podczas prób jej resorpcji. W efekcie zmniejsza poziom wapnia we krwi oraz stężenie produktów będących elementami resorpcji kości (wapnia, fosforu, hydroksyproliny), które są wydalane z moczem.

Substancja czynna jest podawana w formie infuzji dożylnej.

Substancja czynna wiąże się z białkami osocza w około 50%. Wartość ta zwiększa się, jeśli w organizmie chorego dochodzi do patologicznego podwyższenia stężenia wapnia.

Substancja czynna nie jest metabolizowana.

W badaniach farmakokinetycznych stwierdzono, że substancja czynna nie jest eliminowana na drodze biotransformacji. Obliczono, że około od 20% do 55% dawki leku podanej w formie infuzji dożylnej jest wydalane z moczem w ciągu 3 dni. Pozostała część związku wykazuje silne powinowactwo do tkanek uwapnionych i nie jest wydalana z organizmu chorego. Miejscem tak zwanej pozornej eliminacji są zatem powyższe tkanki. Średni okres półtrwania substancji czynnej w fazie eliminacji wynosi około 28 godzin.