Kwas mefenamowy, Acidum mefenamicum - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o kwasie mefenamowym
- Rok wprowadzenia na rynek
-
lata 60. XX w.
- Substancje aktywne
-
kwas mefenamowy
- Działanie kwasu mefenamowego
-
przeciwbólowe (bez opioidów), przeciwgorączkowe, przeciwzapalne
- Postacie kwasu mefenamowego
-
tabletki
- Układy narządowe
-
układ mięśniowy, układ połączeń kości (stawy i jego elementy)
- Specjalności medyczne
-
Ginekologia i położnictwo, Neurologia, Reumatologia, Stomatologia ogólna
- Rys historyczny kwasu mefenamowego
-
Kwas mefenamowy został zsyntetyzowany w 1961 roku w firmie Parke-Davis (obecnie część koncernu Pfizer). Do używania w lecznictwie został zaaprobowany po raz pierwszy w 1963 w Wielkiej Brytanii. Wkrótce potem jego stosowanie zostało rozpowszechnione w innych krajach.
- Wzór sumaryczny kwasu mefenamowego
-
C15H15NO2
Spis treści
- Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające kwas mefenamowy
- Wskazania do stosowania kwasu mefenamowego
- Dawkowanie kwasu mefenamowego
- Przeciwskazania do stosowania kwasu mefenamowego
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania kwasu mefenamowego
- Przeciwwskazania kwasu mefenamowego do łączenia z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje kwasu mefenamowego z innymi substancjami czynnymi
- Interakcje kwasu mefenamowego z pożywieniem
- Interakcje kwasu mefenamowego z alkoholem
- Wpływ kwasu mefenamowego na prowadzenie pojazdów
- Wpływ kwasu mefenamowego na ciążę
- Wpływ kwasu mefenamowego na laktację
- Wpływ kwasu mefenamowego na płodność
- Skutki uboczne
- Objawy przedawkowania kwasu mefenamowego
- Mechanizm działania kwasu mefenamowego
- Wchłanianie kwasu mefenamowego
- Dystrybucja kwasu mefenamowego
- Metabolizm kwasu mefenamowego
- Wydalanie kwasu mefenamowego
Wskazania do stosowania kwasu mefenamowego
Kwas mefenamowy wskazany jest w leczeniu bólu o łagodnym lub umiarkowanym nasileniu różnego pochodzenia, to jest: bólu głowy, zębów, bóli mięśniowych, pourazowych, nerwobóli, reumatoidalnego zapalenia stawów kręgosłupa, choroby zwyrodnieniowej stawów i bolesnego miesiączkowania u pacjentów powyżej 14. roku życia.
Dawkowanie kwasu mefenamowego
Przyjmowany jest doustnie, w trakcie lub po posiłku. O dawkowaniu decyduje lekarz. Zazwyczaj leczenie rozpoczyna się od dawki 500 mg, która następnie zostaje obniżona. Leczenie nie powinno trwać dłużej niż tydzień.
Przeciwskazania do stosowania kwasu mefenamowego
Przeciwwskazaniami do stosowania są nadwrażliwość na kwas mefenamowy, reakcje nadwrażliwości na NLPZ, choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy i przewlekłe stany zapalne przewodu pokarmowego, krwawienie lub perforacja występujące po zastosowaniu NLPZ, ciężka niewydolność nerek, wątroby i serca, trzeci trymestr ciąży.
Nie zaleca się terapii długotrwałych i u pacjentów odwodnionych.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania kwasu mefenamowego
Zaleca się przyjmowanie najmniejszej skutecznej dawki przez możliwie najkrótszy czas w celu ograniczenia ryzyka wystąpienia działań niepożądanych. U osób starszych, ze schorzeniami układu pokarmowego w wywiadzie, przyjmujących leki przeciwzakrzepowe lub NLPZ należy zachować szczególną ostrożność podczas stosowania produktu. O wszelkich nietypowych objawach ze strony układu pokarmowego należy poinformować lekarza.
Ze szczególną ostrożnością należy wdrażać terapię kwasem mefenamowym u pacjentów z niewydolnością wątroby i nerek oraz chorujących na astmę, toczeń i nadciśnienie.
Kwas mefenamowy może zwiększać siłę działania związków litu oraz działań niepożądanych metotreksatu. Zmniejsza działanie niektórych leków moczopędnych oraz leków przeciwnadciśnieniowych. Jednoczesne podawanie z fluorochinolonami może wywołać drgawki, natomiast z glikozydami naparstnicy może zwiększyć niewydolność serca, z acenokumarolem podnieść ryzyko krwawienia z układu pokarmowego. Wodorotlenek magnezu może zwiększyć wchłanianie kwasu mefenamowego. Może nasilać toksyczne działanie na nerki takrolimusu i cyklosporyny oraz wydłużyć czas protrombinowy. Pacjenci przyjmujący leki przeciwzakrzepowe powinni częściej kontrolować czas krzepnięcia krwi. Możliwe jest zwiększenie ryzyka zawału serca lub udaru.
Przeciwwskazania kwasu mefenamowego do łączenia z innymi substancjami czynnymi
Kwasu mefenamowego nie powinno się używać jednocześnie z innymi NLPZ gdyż może to doprowadzić do rozwinięcia się działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego takich jak krwawienie, perforacja, owrzodzenie, nadżerka.
Interakcje kwasu mefenamowego z innymi substancjami czynnymi
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Metotreksat (Methotrexate) | antymetaboilty kwasu foliowego (inhibitory reduktazy kwasu dihydrofoliowego) |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Celekoksyb (Celecoxibum) | NLPZ hamujące wybiórczo COX-2 - koksyby |
Deksibuprofen (Dexibuprofen) | NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol |
Deksketoprofen (Dexketoprofen) | NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol |
Etorykoksyb (Etoricoxib) | NLPZ hamujące wybiórczo COX-2 - koksyby |
Ibuprofen (Ibuprofen) | NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol |
Ketoprofen (Ketoprofen) | NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol |
Kwas acetylosalicylowy (Acetylsalicylic acid) | leki przeciwzakrzepowe - inhibitory agregacji płytek |
Lornoksykam (Lornoxicam) | NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol |
Naproksen (Naproxen) | NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol |
Piroksykam (Piroxicam) | NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Węglan litu (Lithium carbonate) | neuroleptyki atypowe |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Furosemid (Furosemide) | leki moczopędne, diuretyk - pętlowe |
Hydrochlorotiazyd (Hydrochlorothiazide) | leki moczopędne, diuretyk - tiazydy i tiazydopodobne |
Torasemid (Torasemide) | leki moczopędne, diuretyk - pętlowe |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Chinapryl (Quinapril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Cilazapryl (Cilazapril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Enalapril (Enalapril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Kaptopril (Captopril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Lizynopryl (Lisinopril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Peryndopryl (Perindopril) | inhibitory konwertazy angiotensyny - ACEI |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Furosemid (Furosemide) | leki moczopędne, diuretyk - pętlowe |
Hydrochlorotiazyd (Hydrochlorothiazide) | leki moczopędne, diuretyk - tiazydy i tiazydopodobne |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Acenokumarol (Acenocoumarol) | leki przeciwzakrzepowe - antagoniści witaminy K |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Digoksyna (Digoxin) | glikozydy nasercowe |
Metylodigoksyna (Metildigoxin) | glikozydy nasercowe |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Hydrokortyzon (Hydrocortisone) | glikokortykosteroidy |
Metyloprednizolon (Methylprednisolone) | glikokortykosteroidy |
Prednizolon (Prednisolone) | glikokortykosteroidy |
Prednizon (Prednisone) | glikokortykosteroidy |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Cyklosporyna (Cyclosporine) | inhibitory kalcyneuryny |
Takrolimus (Tacrolimus) | inhibitory kalcyneuryny |
Substancja czynna: | Grupa farmakoterapeutyczna: |
---|---|
Ciprofloksacyna (Ciprofloxacin) | fluorochinolony |
Lewofloksacyna (Levofloxacin) | fluorochinolony |
Moksyfloksacyna (Moxifloxacin) | fluorochinolony |
Norfloksacyna (Norfloxacin) | fluorochinolony |
Ofloksacyna (Ofloxacin) | fluorochinolony |
Pefloksacyna (Pefloxacin) | fluorochinolony |
Interakcje kwasu mefenamowego z pożywieniem
Kwas mefenamowy należy przyjmować w trakcie lub po posiłku.
Interakcje kwasu mefenamowego z alkoholem
Spożywanie alkoholu w czasie przyjmowania kwasu mefenamowego zwiększa ryzyko wystąpienia krwawienia z przewodu pokarmowego, dlatego nie powinno się pic napojów alkoholowych podczas terapii.
Wpływ kwasu mefenamowego na prowadzenie pojazdów
Niektóre działania niepożądane, takie jak zawroty głowy lub senność, mogą ograniczać zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn. Stosując kwas mefenamowy, należy zachować ostrożność podczas wykonywania czynności wymagających pełni koncentracji i sprawności psychoruchowej.
Wpływ kwasu mefenamowego na ciążę
Jeśli jest to konieczne, kwas mefenamowy może być stosowany u kobiet ciężarnych, ale tylko w I i II trymestrze ciąży. W III trymestrze ciąży podawanie produktu jest niewskazane, ponieważ może prowadzić do przedwczesnego zamknięcia u płodu przewodu tętniczego i wywołać zaburzenia przebiegu porodu.
Wpływ kwasu mefenamowego na laktację
Kwas mefenamowy przenika do mleka kobiecego, choć osiąga niewielkie stężenie. Ze względu na możliwe niekorzystne oddziaływanie na dziecko, nie należy stosować produktu u kobiet karmiących piersią.
Wpływ kwasu mefenamowego na płodność
Kwas mefenamowy może niekorzystnie wpływać na płodność u kobiet i jego stosowanie jest niewskazane u kobiet planujących zajście w ciążę.
Skutki uboczne
- odbijanie
- zastoinowa niewydolność serca
- śródmiąższowe zapalenie nerek
- kłębuszkowe zapalenie nerek
- nasilenie objawów wrzodziejącego zapalenia okrężnicy i choroby Crohna
- krwawe wymioty
- zaburzenia słuchu
- wydłużenie czasu protrombinowego
- niewydolność nerek
- plamica
- szumy uszne
- śpiączka
- zapalenie płuc
- smoliste stolce
- wypadanie włosów
- gorączka
- ból brzucha
- zaburzenia czynności nerek
- astma
- zawał serca
- nadwrażliwość na światło
- zaburzenia rytmu serca
- niedokrwistość aplastyczna
- reakcja rzekomoanafilaktyczna
- zmiana masy ciała
- zmiana apetytu
- nasilenie astmy
- limfadenopatia
- świąd skóry
- wstrząs
- zapalenie błony śluzowej przewodu pokarmowego
- dyzuria
- nadpobudliwość
- wylewy podskórne
- osłabienie
- niedokrwistość hemolityczna
- niewydolność oddechowa
- zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych
- skąpomocz
- perforacja przewodu pokarmowego
- wrzodziejące zapalenie jamy ustnej
- niewydolność wątroby
- niedokrwistość
- choroba wrzodowa dwunastnicy
- choroba wrzodowa żołądka
- krwawienie z przewodu pokarmowego
- małopłytkowość
- pokrzywka
- parestezje
- omdlenia
- omamy
- obrzęki
- obrzęk naczynioruchowy
- nudności
- niestrawność
- niepokój
- nadwrażliwość
- nadciśnienie tętnicze
- rumień wielopostaciowy
- krwiomocz
- kołatanie serca
- hiperglikemia
- duszność
- drżenie
- drgawki
- dezorientacja
- depresja
- biegunka
- białkomocz
- zapalenie naczyń
- bóle głowy
- żółtaczka
- złuszczające zapalenie skóry
- złe samopoczucie
- zgaga
- zespół Stevensa-Johnsona
- zawroty głowy
- zaparcia
- zapalenie trzustki
- zapalenie spojówek
- zapalenie nerwu wzrokowego
- bezsenność
- zaburzenia widzenia
- zaburzenia snu
- wzmożona potliwość
- wzdęcia
- wysypki skórne
- wymioty
- wybroczyny
- wielomocz
- suchość błony śluzowej jamy ustnej
- senność
Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)
- Bardzo często
- (≥1/10)
- Często
- (≥1/100 do <1/10)
- Niezbyt często
- (≥1/1000 do <1/100)
- Rzadko
- (≥1/10 000 do < 1/1000)
- Bardzo rzadko
- (<1/10 000)
- Częstość nieznana
- Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych
Objawy przedawkowania kwasu mefenamowego
Objawy przedawkowania są typowe dla NLPZ: bóle głowy, nudności, wymioty, ból w nadbrzuszu, krwawienie z przewodu pokarmowego. Znaczne przedawkowanie może prowadzić do niewydolności nerek i wątroby.
Mechanizm działania kwasu mefenamowego
Kwas mefenamowy należy do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Ze względu na działanie w większym stopniu przeciwbólowe niż przeciwzapalne, znajduje zastosowanie raczej w chorobie zwyrodnieniowej stawów niż zapalnych chorobach stawów. Działa przez nieselektywne hamowanie cyklooksygenazy, a przez to zmniejszenie syntezy prostaglandyn.
Wchłanianie kwasu mefenamowego
Kwas mefenamowy podany doustnie wchłania się szybko z przewodu pokarmowego i osiąga najwyższe stężenie we krwi po 2-4 godzinach.
Dystrybucja kwasu mefenamowego
Kwas mefenamowy silnie wiąże się z białkami krwi (ponad 90%).
Metabolizm kwasu mefenamowego
Ulega metabolizmowi w wątrobie z udziałem cytochromu P-450 (podtyp CYP2C9) do kwasu 3-hydroksymetylomefenamowego, który ulega dalszym przemianom (oksydacja do kwasu 3-karboksymefenamowego).
Wydalanie kwasu mefenamowego
Około 50% kwasu mefenamowego jest wydalane z moczem w ciągu 48 godzin w postaci niezmienionej lub w formie metabolitów (po sprzężeniu z kwasem glukuronowym). Do 20% ulega eliminacji z kałem w postaci niesprzężonego kwasu 3-karboksymefenamowego. U pacjentów z niewydolnością nerek może wydalanie może być wydłużone.