Kwas borowy, Acidum boricum - Zastosowanie, działanie, opis

Kwas borowy stosowany jest w powierzchniowych zakażeniach skóry o podłożu grzybiczym i bakteryjnym, również zewnętrznie na stany zapalne narządów moczowopłciowych. Preparat może być stosowany przy oparzeniach, stłuczeniach, obrzękach zapalnych tkanek miękkich, niewielkich uszkodzeniach skóry i naskórka.

Substancja czynna jest też wykorzystywana w leczeniu stanów zapalnych błony śluzowej pochwy, nosa, gardła i jamy ustnej.

Miejsce zmienione chorobowo należy smarować lub pędzlować do 3 razy na dobę. Terapia nie powinna przekraczać 7 dni. W zależności od miejsca stosowania kwas borowy stosowany jest w różnych stężeniach, w zakresie 1 - 10%.

Dawka maksymalna w jednej globulce to 60mg kwasu borowego.

Kwas borowy nie powinien być stosowany w przypadku nadwrażliwości na substancję leczniczą oraz u niemowląt i dzieci do 4 lat.

Substancji leczniczej nie należy stosować na uszkodzoną skórę, min.  pozbawioną naskórka czy ze zmianami zapalnymi, ze względu na łatwość przenikania kwasu borowego do krwioobiegu i ryzyko wywoływania uogólnionych działań niepożądanych.

Preparaty z kwasem borowym służą wyłącznie do użytku zewnętrznego. Omyłkowe podanie doustne wymaga niezwłocznej konsultacji lekarskiej.

Substancja, kumuluje się w organizmie co może prowadzić do zatruć z tego względu, nie powinna być stosowane na duże powierzchnie skóry, a leczenie powinno trwać maksymalnie 7 dni.

Przeciwwskazane jest łączenie z substancjami zwiększającymi przekrwienie skóry ze względu na nasilone wchłanianie kwasu bornego i ryzyko działań niepożądanych.

Kwas borowy nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwanie maszyn w ruchu.

Nie są dostępne wystarczające dane dotyczące bezpieczeństwa miejscowego podania kwasu borowego u kobiet w ciąży, tym samym stosowanie prepartu powinno być rozważone pod względem korzyści i ryzyka dla pacjentki.

Bezpieczeństwo stosowania kwasu borowego w okresie laktacji nie zostało określone.

Wpływ kwasu borowego na płodność nie został określony.

Miejscowe podanie kwasu borowego może prowadzić do podrażnienia skóry. Przy podaniu na uszkodzoną powierzchnię prawdopodobne jest wystąpienie:

• lokalnie - zaczerwienienie skóry, wysypka, łuszczenie się naskórka
• uogólnione - brak apetytu, wymioty, biegunka, gorączka, zapaść, uszkodzenie nerek, skąpomocz, senność, śpiączka.

Przewlekłe stosowanie preparatu może powodować zatrucia kwasem borowym z objawami takimi jak zaburzenia żołądkowo-jelitowe, stany zapale skóry, problemy z miesiączkowaniem, niedokrwistość, osłabienie, drgawki i wyłysienie. 

Kwas borowy stosowany długotrwale, powyżej 7 dni i na dużej powierzchni ciała, szczególnie jeśli skóra jest uszkodzona może prowadzić do uogólnionych działań niepożądanych.

Przypadkowe spożycie roztworu substancji czynnej lub nieprzestrzeganie rygorystycznych zaleceń dotyczących stosowania może prowadzi do zatrucia kwasem borowym, którego objawami są: wymioty, biegunka, brak apetytu, krew w stolcu, uszkodzenie w obrębie wątroby i nerek, splątanie czy drgawki.

Kwas borowy, stosowany miejscowo w postaci roztworu wodnego wykazuje słabe działanie bakteriostatyczne i grzybostatyczne i ściągające.

Ograniczone doniesienia na temat mechanizmu działania informują, że kwas borowy ogranicza zakaźność Candida poprzez hamowanie w komórce grzyba tworzenia biofilmu i transformację strzępek.

Kwas borowy łatwo wchłania się z otwartych ran i z przewodu pokarmowego. Wchłanianie z nienaruszonej skóry jest ograniczone.

Przy wysokich stężeniach kwasu borowego w mózgu, wątrobie i nerkach, objętość dystrybucji mieści się w zakresie 0,17-0,5 l/kg masy ciała.

Kwas borny nie ulega metabolizmowi.

90% całkowitej podanej dawki kwasu borowego jest wydalana w postaci niezmienionej przez nerki.

Niewielkie ilości są eliminowane z potem, śliną i kałem.