Kryzantaspaza, Crisantaspasum - Zastosowanie, działanie, opis

Kryzantaspaza stosowana jest w w skojarzonej chemioterapii ostrej białaczki limfoblastycznej u pacjentów (w szczególności pediatrycznych) z nadwrażliwością na natywną lub pegylowaną asparaginazę pochodzącą z E. coli.

Kryzantaspaza podawana jest w iniekcji dożylnej lub domięśniowej. 

Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od schorzeń współtowarzyszących, aktywność asparaginazy, masy ciała itp.

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych oraz dzieci: 25 000 j.m./m2 powierzchni ciała.

Przeciwwskazaniem do stosowania jest nadwrażliwość na kryzantaspazę, ciężkie zaburzenia funkcjonowania wątroby, zapalenie trzustki przebyte w przeszłości związane lub nie związane z leczeniem L-asparaginazą, obecne zapalenie trzustki związane lub nie związane z leczeniem L-asparaginazą. 

Terapia kryzantaspazą powinna być prowadzona wyłącznie przez lekarzy doświadczonych w leczeniu nowotworów hematologicznych.

Podawanie kryzantaspazy w formie iniekcji może wywoływać nadwrażliwość, w tym reakcje przybierające formę anafilaksji, które mogą wystąpić podczas lub zaraz po podaniu. W przypadku wystąpienia reakcji nadwrażliwości należy przerwać przyjmowanie kryzantaspazy.

Pacjenci przyjmujący kryzantaspazę powinni regularnie monitorować poziom aktywności amylazy oraz lipazy w osoczu, pod kątem objawów toksyczności trzustkowej. W przypadku wystąpienia zapalenia trzustki należy przerwać przyjmowanie kryzantaspazy.

W przypadku pacjentów przyjmujących kryzantaspazę należy przeprowadzać badania pod kątem nietolerancji glukozy oraz hiperglikemii.

Przed terapią kryzantaspazą oraz w trakcie jej trwania należy regularnie badać krzepliwość krwi (czas protrombinowy, czas częściowej tromboplastyny, poziom fibrynogenu i antytrombiny III).

Kryzantaspaza może powodować oraz wzmagać zaburzenia funkcjonowania oraz uszkodzenia wątroby. W czasie terapii substancją należy regularnie wykonywać badania czynność wątroby. 

Stosując kryzantaspazę należy monitorować czynność nerek oraz stężenie kwasu moczowego w surowicy. 

Przyjmowanie kryzantaspazy w nielicznych przypadkach może prowadzić do toksyczności OUN (depresja, encefalopatia, napady padaczkowe, depresja OUN). W przypadku pacjentów z objawami toksyczności OUN należy monitorować poziom amoniaku w osoczu. 

Kryzantaspazy nie należy przyjmować jednocześnie z metotreksatem oraz cytarabiną, jeśli poziom asparaginy jest poniżej normy. 

Kryzantaspazy nie należy przyjmować jednocześnie z alkoholem ze względu na zwiększony efekt hepatotoksyczności oraz możliwość uszkodzenia wątroby. 

Po przyjęciu kryzantaspazy mogą wystąpić objawy niepożądane takie jak senność oraz zawroty głowy, które mogą mieć nieznaczny wpływ na zdolność obsługi maszyn oraz prowadzenia pojazdów. 

Kryzantaspaza powoduje nagłe obniżenie TBG (globulina wiążąca tyroksynę) w osoczu co należy uwzględnić podczas badań czynności tarczycy. 

Badania na organizmach zwierzęcych wykazały toksyczny wpływ stosowania kryzantaspazy na płód. Ze względów bezpieczeństwa substancji nie należy stosować w czasie ciąży, chyba, że potencjalne korzyści terapeutyczne przewyższają ryzyko. 

Ze względu na brak wystarczających danych klinicznych dotyczących stosowania kryzantaspazy podczas laktacji, substancji nie należy stosować podczas karmienia piersią. 

Podanie dożylne oraz domięśniowe: posocznica lub wstrząs septyczny, zapalenie płuc, adenowirusowe zapalenie wątroby, układowe zakażenie Candida, nieprawidłowy czynnik krzepnięcia, zmniejszone stężenie antytrombiny III, białko C, białko S lub fibrynogen w krwi, stan hipokoagulacji, koagulopatia bezobjawowa, hipofibrynogenemia, gorączka neutropeniczna, leukopenia, niedokrwistość, małopłytkowość, pancytopenia, niedokrwistość hemolityczna, zahamowanie czynności szpiku kostnego, nadwrażliwość, reakcja anafilaktyczna, zwiększona aktywność amylazy lub lipazy w surowicy, hiperlipidemia, hiperglikemia, ketoacydoza cukrzycowa, hiperamonemia, wtórna niedoczynność tarczycy, zmniejszenie stężenia globuliny wiążącej tyroksynę, brak łaknienia, pobudzenie, omamy, letarg, senność, stan splątania, zawroty głowy, neurotoksyczność, napady grand mal, napady częściowe, ból głowy, porażenia, encefalopatia, obniżenie świadomości, śpiączka, dysfazja, zawał mięśnia sercowego - wtórnie do innych zdarzeń niepożądanych (np. zakrzepicy, zapalenia trzustki), zakrzepica naczyń płucnych, żył, naczyń obwodowych lub mózgowych, bladość, krwotoki, nadciśnienie, uderzenia gorąca i niedociśnienie, duszność, obrzęk krtani, zatrzymanie oddechu, hipoksja, nieżyt nosa, skurcz oskrzeli, biegunka, ostre zapalenie trzustki, nudności, wymioty, bóle brzucha, krwotoczne lub martwicze zapalenie trzustki, zaburzenia połykania, zwiększenie aktywności bilirubiny, transaminaz i fosfatazy alkalicznej, hepatotoksyczność, hipercholesterolemia, niewydolność wątroby, hepatomegalia, żółtaczka cholestatyczna, hipoproteinemia, hipoalbuminemia, zwiększenie zatrzymywania BSP, stłuszczenie wątroby, wysypka, pokrzywka, świąd, rumień, obrzęk twarzy, ust, toksyczna nekroliza naskórka, bóle mięśni, reaktywne zapalenie stawów, bóle kończyn, bóle stawów, białkomocz, ostra niewydolność nerek, nefropatia moczanowa, pogorszenie czynności nerek, niewydolność nerek, gorączka, dreszcze, obrzęk obwodowy, reakcje w miejscu, uczucie zmęczenia, złe samopoczucie.

Przedawkowanie kryzantaspazy może prowadzić do przewlekłego zatrucia organizmu, zaburzenia funkcjonowania nerek oraz wątroby. 

Kryzantaspaza jest katalizatorem reakcji przemiany asparaginy do kwasu asparginianowego oraz amoniaku. Umożliwia także konwersję glutaminy do glutaminianu i amoniaku. Kryzantaspaza działa przeciwnowotworowo w wyniku trwałego wyczerpania egzogennej asparaginy. 

Absorpcja kryzantaspazy do tkanek odbywa się głównie poprzez denaturację. Substancja ma zdolność przenikania do płynu mózgowo-rdzeniowego oraz do węzłów chłonnych w nieznacznym stopniu. 

Czas półtrwania kryzantaspazy  wynosi od 0,5 do 6 godzin po podaniu dożylnym oraz około 16 godzin po podaniu domięśniowym. Dokładny proces eliminacji substancji z organizmu nie jest znany, najprawdopodobniej dużą rolę w usuwaniu kryzantaspazy odgrywa system siateczkowo-śródbłonkowy (system fagocytarny).