Amisulpryd, Amisulpridum - Zastosowanie, działanie, opis

Amisulpryd stosuje się w ostrym epizodzie i leczeniu przewlekłym schizofrenii. Działa głównie na objawy negatywne (np. wycofanie społeczne, apatia, zubożenie mowy i afektu), zmniejsza również objawy pozytywne (np. urojenia, halucynacje).

Maksymalna dawka dobowa  leku wynosi 1200 mg.
Leczenie może być rozpoczęte od mniejszej ilości substancji (od 400 do 800 mg na dobę). Dawkę leku zaleca się podzielić jeśli przekracza 400 mg.

W dużych dawkach lek działa silnie przeciwpsychotycznie.

Niższe dawki leku (od 50 mg do 300 mg) stosuje się przy leczeniu objawów negatywnych. Wówczas pacjenci mogą przyjmować jedną dawkę na dobę. W przypadku objawów depresyjnych należy stosować niskie dawki.

Ze względu na możliwość wystąpienia senności zaleca się większą część dawki dobowej podawać wieczorem. Lek zaleca się przyjmować o stałych porach. 

Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od jednostki chorobowej, wieku, masy ciała, chorób towarzyszących oraz indywidualnych potrzeb pacjenta.

Przeciwwskazaniem do stosowania amisulprydu jest guz chromochłonny nadnerczy, guzy zależne od prolaktyny, np. prolactinoma czy rak piersi. Innymi przeciwwskazaniami są:

• dodatni wywiad w kierunku wydlużenia QTc, zaburzeń rytmu serca, ostrego zawału serca, niewyrównanej niewydolności serca;
• dzieci przed okresem pokwitania;
• okres karmienia piersią.

Nie badano bezpieczeństwa u dzieci i młodzieży poniżej 18 roku życia.

Stosowanie amisulprydu, jak i innych neuroleptyków, niesie  ryzyko wystąpienia złośliwego zespołu neuroleptycznego, który objawia się hipertermią, sztywnością mięśni, zaburzeniami autonomicznego układu nerwowego oraz zwiększeniem aktywności kinazy kreatynowej w surowicy. W przypadku wystąpienia zespołu objawów należy przerwać podawanie amisulprydu.

U pacjentów z cukrzycą lub z ryzykiem rozwoju tej choroby należy kontrolować poziom glikemii z uwagi na ryzyko hiperglikemii po stosowaniu amisulprydu.  

Amisulpryd, w przeciwieństwie do innych atypowych leków przeciwpsychotycznych, nie prowadzi do wzrostu masy ciała u pacjentów.

W przypadku niewydolności nerek należy rozważyć redukcję dawki leku lub stosować leczenie przerywane.

Ze względu na możliwość obniżenia progu drgawkowego przez amisulpryd, należy zachować ostrożność u pacjentów z zaburzeniami drgawkowymi oraz w okresie odstawiennym od alkoholu.

Amisulpryd może potęgować działanie leków przeciwnadciśnieniowych.

Stosując amisulpryd u osób w podeszłym wieku należy zachować szczególną ostrożność z powodu ryzyka wystąpienia ortostatycznych spadków ciśnienia oraz nadmiernego uspokojenia.

U osób z chorobą Parkinsona należy bardzo ostrożnie włączać  leczenia amisulprydem, który ze względu na działanie antydopaminergiczne może nasilać objawy choroby.

Zespół odstawienny po amisulprydzie występuje niezmiernie rzadko, jednak podczas nagłego ostawienia dużych dawek może wystąpić, czemu towarzyszą nudności, wymioty oraz problemy ze snem. Może dojść do nawrotu choroby, nasilenia objawów wytwórczych (urojenia, halucynacje) lub wystąpienia zaburzeń ruchowych (akatyzja, dystonia, dyskineza).

Szczególną ostrożność należy zachować u pacjentów z zaburzeniami rytmu serca, wydłużeniem QTc lub dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku wydłużenia QTc. Należy unikać jednoczesnego stosowania amisulprydu z innymi lekami wydłużającymi odcinek QTc.

Amisulpryd należy ostrożne stosować u osób  z podwyższonym ryzykiem incydentów naczyniowo-mózgowych ze względu na niekorzystne działanie atypowych leków przeciwpsychotycznych.

Amisulpryd należy stosować ostrożnie u osób z demencją ze względu na wzrost ryzyka zgonu oraz u osób z czynnikami ryzyka  żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej.

Nie należy stosować wraz z lekami wydłużającymi odcinek QTc, np. pimozyd, tiorydazyna, chinidyna, amiodaron, sotalol, moksifloksacyna, sparfloksacyna oraz z lekami takimi jak cizapryd, dożylna erytromycyna, pentamidyna.

Amisulprydu nie należy łączyć z lewodopą ze względu ich antagonistyczne oddziaływanie.

Amisulpryd osłabia działanie Lewodopy i innych antagonistów dopaminy, co ma znaczenie w terapii choroby Parkinsona oraz otępienia z ciałkami Lewiego.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Lewodopa (Levodopa)	DOPA i pochodne

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować nasilenie objawów niepożądanych (senność, zaburzenia koncentracji, niezborność ruchów, zaburzenia rytmu serca).

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Asenapina (Asenapine)	neuroleptyki atypowe

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować nasilenie objawów niepożądanych (senność, zaburzenia koncentracji, niezborność ruchów, zaburzenia rytmu serca).

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Atomoksetyna (Atomoxetine)	substancje psychostymulujące i nootropowe

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować zaburzenia rytmu serca.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Bedakilina (Bedaquiline)	substancje stosowane w leczeniu gruźlicy

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować zaburzenia rytmu serca.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Cerytynib (Ceritinib)	inhibitory kinazy białkowej

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować nasilenie objawów niepożądanych (senność, zaburzenia koncentracji, niezborność ruchów, zaburzenia rytmu serca).

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Citalopram (Citalopram)	SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować nasilenie objawów niepożądanych (senność, zaburzenia koncentracji, niezborność ruchów, zaburzenia rytmu serca).

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Escitalopram (Escitalopram)	SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować nasilenie objawów niepożądanych (senność, zaburzenia koncentracji, niezborność ruchów, zaburzenia rytmu serca).

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Fluoksetyna (Fluoxetine)	SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować nasilenie objawów niepożądanych (senność, zaburzenia koncentracji, niezborność ruchów, zaburzenia rytmu serca).

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Hydroksyzyna (Hydroxyzine)	antagoniści receptorów histaminowych H1 z działaniem ośrodkowym

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować nasilenie objawów niepożądanych (senność, zaburzenia koncentracji, niezborność ruchów, zaburzenia rytmu serca).

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Kwetiapina (Quetiapine)	neuroleptyki atypowe

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować nasilenie objawów niepożądanych (senność, zaburzenia koncentracji, niezborność ruchów, zaburzenia rytmu serca).

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Maprotylina (Maprotiline)	substancje przeciwdepresyjne o innym mechanizmie działania

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować nasilenie objawów niepożądanych (senność, zaburzenia koncentracji, niezborność ruchów, zaburzenia rytmu serca).

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Mirtazapina (Mirtazapine)	substancje przeciwdepresyjne o innym mechanizmie działania

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować nasilenie objawów niepożądanych (senność, zaburzenia koncentracji, niezborność ruchów, zaburzenia rytmu serca).

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Prochlorperazyna (Prochlorperazine)	neuroleptyki klasyczne - pochodne fenotiazyny

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować nasilenie objawów niepożądanych (senność, zaburzenia koncentracji, niezborność ruchów, zaburzenia rytmu serca).

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Promazyna (Promazine)	neuroleptyki klasyczne - pochodne fenotiazyny

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować nasilenie objawów niepożądanych (senność, zaburzenia koncentracji, niezborność ruchów, zaburzenia rytmu serca).

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować nasilenie objawów niepożądanych (senność, zaburzenia koncentracji, niezborność ruchów, zaburzenia rytmu serca).

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Rysperydon (Risperidone)	neuroleptyki atypowe

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować nasilenie objawów niepożądanych (senność, zaburzenia koncentracji, niezborność ruchów, zaburzenia rytmu serca).

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Sertralina (Sertraline)	SSRI - selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować nasilenie objawów niepożądanych (senność, zaburzenia koncentracji, niezborność ruchów, zaburzenia rytmu serca).

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Trazodon (Trazodone)	SARI - selektyne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, dodatkowo blokujące receptor dla serotoniny

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować nasilenie objawów niepożądanych (senność, zaburzenia koncentracji, niezborność ruchów, zaburzenia rytmu serca).

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Wenlafaksyna (Venlafaxine)	SNRI - inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny, bez działania na receptory

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować zaburzenia rytmu serca.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Lapatynib (Lapatinib)	inne leki przeciwnowotworowe

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować zaburzenia rytmu serca.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Rylpiwiryna (Rilpivirine)	nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować osłabienie działania amisulprydu oraz wystąpienie objawów takich jak: majaczenie, suchość w ustach, trudności z oddawaniem moczu, zaparcia, zaburzenia widzenia, zaburzenia rytmu serca.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Solifenacyna (Solifenacin)	leki stosowane w częstomoczu i w nietrzymaniu moczu

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować zaburzenia rytmu serca.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Abirateron (Abiraterone)	inne leki przeciwnowotworowe

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować zaburzenia rytmu serca.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Alfuzosyna (Alfuzosin)	antagoniści receptorów alfa-1 adrenergicznych

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować zaburzenia rytmu serca.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Amiodaron (Amiodarone)	leki przeciwarytmiczne - klasa III

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować nasilenie objawów niepożądanych (senność, nadmierne uspokojenie, zawroty głowy, zaburzenia koncentracji i myślenia, zaburzenia rytmu serca).

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Amitryptylina (Amitriptyline)	TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne

Jednoczesne stosowanie tych leków osłabia ich działania a przez to zmniejszenia skuteczności.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Bromokryptyna (Bromocriptine)	agoniści receptorów dopaminowych

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować nasilenie objawów niepożądanych (senność, nadmierne uspokojenie, zawroty głowy, zaburzenia koncentracji i myślenia, zaburzenia rytmu serca).

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Buprenorfina (Buprenorphine)	substancje o działaniu agonistyczno-antagonistycznym na receptory opioidowe

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować zaburzenia rytmu serca.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Chlorochina (Chloroquine)	substancje przeciwpierwotniakowe

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować nasilenie objawów niepożądanych (senność, nadmierne uspokojenie, zawroty głowy, zaburzenia koncentracji i myślenia, zaburzenia rytmu serca).

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Doksepina (Doxepin)	TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować zaburzenia rytmu serca.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Erytromycyna (Erythromycin)	antybiotyki makrolidowe - makrolidy

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować nasilenie objawów niepożądanych (senność, nadmierne uspokojenie, zawroty głowy, zaburzenia koncentracji i myślenia, zaburzenia rytmu serca).

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Haloperidol (Haloperidol)	neuroleptyki klasyczne - pochodne butyrofenonu

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować zaburzenia rytmu serca.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Lenwatynib (Lenvatinib)	inne leki przeciwnowotworowe

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować nasilenie objawów niepożądanych (senność, nadmierne uspokojenie, zaburzenia świadomości, zaburzenia oddychania, zaburzenia rytmu serca).

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Lewometadon (Levomethadone)	agoniści receptora opioidowego

Jednoczesne stosowanie tych leków może powodować nasilenie objawów niepożądanych (senność, nadmierne uspokojenie, zawroty głowy, zaburzenia koncentracji i myślenia, zaburzenia rytmu serca).

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Węglan litu (Lithium carbonate)	neuroleptyki atypowe

Amisulpryd zwiększa działanie ośrodkowe alkoholu oraz powoduje obniżenie progu drgawkowego, co może mieć znaczenie w okresie odstawiennym od alkoholu. Lek może nasilać działania alkoholu takie jak: zaburzenia równowagi, sprawności i koordynacji ruchowej, spadek sprawności intelektualnej, opóźnienie czasu reakcji, senność, zaburzenia widzenia. Niesie to ryzyko groźnych upadków, wypadków w pracy oraz w trakcie obsługi urządzeń mechanicznych.

Amisulpryd może powodować senność i niewyraźne widzenie co może niekorzystnie wpływać na prowadzenie pojazdów mechanicznych i niesie ryzyko wypadków.

Amisulpryd nie wykazuje działania teratogennego w badaniach przeprowadzonych na zwierzętach.  Ze względu na brak odpowiedniej obserwacji u ludzi nie ustalono bezpieczeństwa stosowania amisulprydu w tej populacji. W związku z tym nie zaleca się stosowania amisulprydu w ciąży, zawsze należy indywidualnie rozważyć ewentualne korzyści wynikające z włączenia do leczenia amisulprydu.
U noworodków matek stosujących amisulpryd w ciąży mogą wystąpić objawy niepożądane (objawy pozapiramidowe, objawy odstawienne, pobudzenie psychoruchowe, zwiększone lub obniżone napięcie, drżenie, senność, zespół zaburzeń oddechowych lub trudności w karmieniu).

Ze względu na możliwość przenikania amisulprydu do mleka matki w niektórych sytuacjach, karmienie piersią w trakcie stosowania leku jest przeciwwskazane. W badaniach naukowych nie oceniano stężenia amisulprydu we krwi u niemowląt karmionych piersią prze matki stosujące amisulpryd. Należy indywidualnie podejmować decyzję co do zaprzestania stosowania leku czy przerwania karmienia piersią. Należy zawsze brać pod uwagę korzyści wynikające z naturalnego karmienia piersią, ale i ten wynikające z medycznych wskazań do stosowania leku u pacjentki.

Ze względu na możliwość wzrostu prolaktyny w trakcie leczenia amisulprydem, lek ten obniża płodność.
U kobiet w wieku rozrodczym, należy rozważyć zastosowanie antykoncepcji przed rozpoczęciem leczenia amisulprydem.

W zależności od przyjętej dawki amisulprydu mogą wystąpić następujące objawy:

• objawy pozapiramidowe (drżenia, wzmożone napięcie mięśniowe, hipokinezja, nadmierne ślinienie się, akatyzja, dyskineza);
• zawroty głowy;
• sedacja, a w ciężkich zatruciach śpiączka;
• obniżenie ciśnienia tętniczego.

Amisulpryd jest lekiem przeciwpsychotycznym należącym do grupy atypowych neuroleptyków działającym przez receptory dopaminergiczne (D).

Amisulpryd w małych dawkach działa blokująco na presynaptyczne receptory dopaminergiczne typu 2 (D2) i jest odpowiedzialny za eliminację objawów negatywnych w schizofrenii. Natomiast w dużych dawkach wywiera działanie blokujące na postsynaptyczne receptory dopaminergiczne typu 2 (D2), silniejsze w układzie limbicznym niż w prążkowiu, co klinicznie odpowiada za działanie przeciwpsychotyczne. Nie obserwuje się nadwrażliwości receptorów dopaminergicznych D2.

Amisulpryd może  działać częściowo agonistycznie w stosunku do receptorów  dopaminergicznych typu 2 (D2) i zwiększać wyrzut dopaminy gdy jej stężenie jest niskie i na odwrót.

Amisulpryd wywiera blokujące działanie na receptory dopaminergiczne typu 3 (D3), nie wykazuje jednak powinowactwa do receptora dopaminergicznego typu 1, 4, 5 (D1, D4, D5).

Amisulpryd nie oddziałowuje na receptory serotoninowe 5-HT₂, α-adrenergiczne, histaminergiczne H1 ani cholinergiczne.

Obserwuje się dwa szczyty wchłaniania amisulprydu, szybki w pierwszej godzinie i po 3-4 godzinach. Po podaniu 50 mg amisulprydu w ciągu pierwszej godziny lek osiąga stężenie w surowicy na poziomie około 39 ng/ml. Pomiar stężenia wykonany po 3-4 godzinach wynosi około 54 ng/ml.

Wiązanie amisulprydu z białkami osocza wynosi około 16%, a objętość dystrybucji stanowi 5,8 l/kg.  Biodostępność wynosi 48%.

Metabolizm amisulprydu jest nieznaczny. Rozpoznano dwa nieaktywne metabolity, których suma nie przekracza 4% zastosowanej dawki leku. Amisulpryd nie kumuluje się w organizmie, kolejne dawki nie powodują zmiany jego farmakokinetyki. Czas półtrwania ( T¹/₂₎ amisulprydu wynosi 12 godzin.

Amisulpryd jest wydalany głównie z moczem w postaci niezmienionej.