Ichtiol (ichtamol, sulfobituminian amonowy), Ammonii bituminosulfonas - Zastosowanie, działanie, opis
Podstawowe informacje o ichtiolu
- Substancje aktywne
-
ichtiol, sulfobituminian amonowy
- Działanie ichtiolu
-
przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwzapalne, ściągające
- Postacie ichtiolu
-
maść
- Układy narządowe
-
powłoka wspólna (skóra i błony śluzowe)
- Specjalności medyczne
-
Dermatologia i wenerologia, Ginekologia i położnictwo, Medycyna rodzinna, Otolaryngologia
- Rys historyczny ichtiolu
-
Pierwsze zmianki o stosowaniu ichtiolu pochodzą aż z XVI wieku. W drugiej połowie XVIII wieku niemiecki lekarz Paul Gerson Unna jako pierwszy opisał lecznicze działanie substancji stosowanej w schorzeniach dermatologicznych.
Spis treści
- Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające ichtiol
- Wskazania do stosowania ichtiolu
- Dawkowanie ichtiolu
- Przeciwskazania do stosowania ichtiolu
- Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania ichtiolu
- Wpływ ichtiolu na prowadzenie pojazdów
- Inne rodzaje interakcji
- Inne możliwe skutki uboczne
- Mechanizm działania ichtiolu
Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające ichtiol
Wskazania do stosowania ichtiolu
Związek posiada właściwości przeciwzapalne oraz przeciwdrobnoustrujowe.
Podaje się go pomocniczo w przypadku pojawienia się wyprysku, trądziku oraz czyrakowatości. Ichtiol stosowany jest również w terapii łuszczycy.
Dawkowanie ichtiolu
Dawkowanie związku jest zależne od jednostki chorobowej oraz stanu pacjenta.
Ichtiol podaje się zewnętrznie na nieuszkodzoną skórę, zwykle raz bądź dwa razy w ciągu doby.
Przeciwskazania do stosowania ichtiolu
Przeciwwskazaniem do stosowania substancji jest występowanie reakcji nadwrażliwości na ichtiol. Związku nie należy aplikować także na rany otwarte.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania ichtiolu
Nie zaleca się samodzielnego stosowania ichtiolu u osób poniżej 12 roku życia. Ze względu na brak badań szacujących bezpieczeństwo w tej grupie lekarskiej należy skonsultować się z lekarzem przed użyciem ichtiolu w tej grupie wiekowej.
W przypadku chorób skóry, zwłaszcza przy występowaniu zmian ropnych, należy skontaktować się z lekarzem, przed zastosowaniem leku.
Wpływ ichtiolu na prowadzenie pojazdów
Związek nie upośledza zdolności psychomotorycznych i nie wpływa negatywnie na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn mechanicznych.
Inne rodzaje interakcji
Ichtiol wykazuje szereg niezgodności z innymi substancjami chemicznymi.
Związek w połączeniu z roztworem wody wapiennej o odczynie zasadowym, rozkłada się do amoniaku i wytrąca sól sodową ichtiolu. Rozpad substancji obserwowany jest także ze związkami cynku, w wyniku którego powstaje nieaktywny farmakologicznie sulfobituminan cynku.
Ichtiol w reakcjach z substancjami o odczynie kwasowym na przykład kwasem benzoesowym czy cynamonowym (składniki balsamu peruwiańskiego) wytrąca czarny żywicowy osad. Pojawienie się osadu prowadzącego do inaktywacji składników obserwowane jest również w przypadku łączenia substancji z riwanolem.
Związkiem ze względu na swój zasadowy charakter z antybiotykami (np. oksytetracykliną) oraz hydrokortyzonem.
Ichtiol wykazuje także niezgodności farmaceutyczne z azotanem srebra, anestezyną, papaweryną, atropiną, kwasem salicylowym, rezorcyną, płynem Burowa, taniną oraz bromkami.
Inne możliwe skutki uboczne
Podczas stosowania leku na skórę, może pojawić się miejscowe podrażnienie skóry.
Mechanizm działania ichtiolu
Ichtiol otrzymuje się w procesie destylacji z łupków bitumicznych, które są bogata w substancje węglowodorowe. Podczas produkcji ichtiolu, można otrzymać odmianę o ciemnym i jasnym kolorze, w zależności od temperatury w której zbierany jest destylat.
Ichtiol wykazuje działanie ściągające, przeciwzapalne oraz bakteriostatyczne (wobec bakterii Gram dodatnich-Streptococcus pyogenes oraz Staphylococcus aureus). Ponadto pobudza mikrokrążenie, co odpowiada za miejscowo rozgrzewające właściwości związku. Substancja stymuluje ekspresję czynników wzrostu dla keratocytów oraz ogranicza czas trwania zmian rumieniowo-obrzękowych występujących podczas procesów zapalnych skóry.
Ichtiol nie posiada aktywności przeciwbakteryjnych wobec bakterii Gram ujemnych z gatunku Proteus mirabilis oraz Pseudomonas aeruginosa.