Fulwestrant, Fulvestrant - Zastosowanie, działanie, opis

Fulwestrant stosowany jest w monoterapii oraz terapii skojarzonej wraz z substancją czynną palbocyklib.

W monoterapii fulwestrant wykorzystywany jest w leczeniu raka piersi miejscowo w zaawansowanym stadium lub z przerzutami, gdzie obecne są receptory estrogenowe, u kobiet, które są po menopauzie. Fulwestrant stosowany jest w przypadku pacjentek nieleczonych wcześniej żadną terapią hormonalną lub z progresją choroby w momencie terapii innym lekiem antyestrogenowym albo tuż po zakończeniu leczenia lekami z tej grupy.

Fulwestrant wykorzystywany, wraz z palbocyklibem, jest w przypadku terapii miejscowej zaawansowanego albo rozsianego nowotworu piersi, gdzie obecne są receptory hormonalne oraz nie występuje nadmierna ekspresja receptora naskórkowego czynnika wzrostu typu 2 (HER2), u pacjentek, które w przeszłości leczyły się hormonalnie.

Podczas leczenia skojarzonego, u pacjentek przed menopauzą oraz w stadium okołomenopauzalnym należy równocześnie stosować leki, które łączą się z receptorem i uwalniają hormon lutenizujący.

Zwykle stosowana dawka fulwestrantu zależna jest od rodzaju choroby, a także jest postępu. Czas trwania całej terapii, schemat leczenia oraz zastosowanie odpowiednich preparatów w terapii skojarzonej jest zależne od odpowiedzi klinicznej oraz jednostki chorobowej.

Dawka fulwestrantu podawana jest raz na miesiąc i wynosi 500 mg. Przy pierwszej dawce zalecane jest podanie dodatkowej dawki 500 mg po około 2 tygodniach. Fulwestrant podawany jest domięśniowo. Lekarz prowadzący na postawie przebiegu choroby dostosowuwuje dawkę substancji czynnej oraz odpowiednie leczenie.

Przeciwwskazaniami do stosowania fulwestrantu są nadwrażliwość na zastosowaną substancję czynną, występowanie ciężkich zaburzeń czynności wątroby, ciąża oraz karmienie piersią.

Należy zachować szczególną ostrożność u osób, u których występują zaburzenia funkcjonowania nerek, a także z zaburzeniami funkcjonowania wątroby o przebiegu łagodnym oraz umiarkowanym.

Fulwestrant podawany jest drogą domięśniową, stąd też należy zachować szczególną ostrożność u osób, u których występują takie schorzenia jak skaza krwotoczna, trombocytopenia oraz podczas używania leków przeciwzakrzepowych.

Należy zachować ostrożność podczas stosowania fulwestrantu u pacjentów z rakiem piersi w stopniu zaawansowanym, ze względu na częste występowanie zaburzeń zatorowo-zakrzepowych. Badania kliniczne potwierdzają, że zaburzenia zatorowo-zakrzepowe obserwuje się także u osób, które stosują fulwestrant.

Należy uważać na wstrzyknięcia fulwestrantu o okolicach górnobocznej okolicy pośladka, ponieważ jest to miejsce w okolicy nerwu kulszowego.

Podczas stosowania fulwestrantu w miejscu podania mogą pojawić się takie objawy niepożądane jak występowanie nerwobólu, bólu neuropatycznego, rwy kulszowej oraz neuropatii obwodowej.

Należy zachować ostrożność podczas stosowania fulwestrantu, ze względu na możliwe ryzyko powstawania osteoporozy. Brak jest jednak danych odnoszących się do długotrwałych skutków działania tego leku na kości.

Fulwestrant jest podobny pod względem struktury do estradiolu, co może dawać fałszywy wynik podczas używania testów wykrywających estradiol bazujących na przeciwciałach.

Brak jest danych dotyczących stosowania preparatu u dzieci oraz młodzieży, stąd też nie jest zalecane używanie tej substancji czynnej.

Podczas stosowania fulwestrantu bardzo często dochodzi do występowania ogólnego osłabienia organizmu pod względem psychicznym oraz fizycznym. Jeżeli doszło u pacjenta do takiego działania niepożądanego, powinien zrezygnować lub zachować należytą ostrożność w trakcie obsługi urządzeń mechanicznych oraz kierowania pojazdami mechanicznymi.

Badania na zwierzętach udowadniają, że fulwestrant ma zdolność do przenikania przez łożysko. Badania potwierdziły również, o działaniu toksycznym na płód oraz na reprodukcję. Nie zależy zatem stosować fulwestrantu w okresie ciąży, ze względu na zwiększoną możliwość uszkodzenia płodu, a także na utratę ciąży. Substancja czynna w okresie ciąży jest przeciwwskazana.

Badania kliniczne na zwierzętach potwierdzają, że fulwestrant ma zdolność do przenikania do mleka samic szczurów. Brak jest natomiast badań z udziałem ludzi, jednak możliwość wystąpienia ciężkich efektów ubocznych u dziecka podczas karmienia piersią powoduje że fulwestrant jest przeciwwskazaniem u kobiet w okresie laktacji.

Fulwestrant stosowany w postaci roztworu do wstrzykiwań może generować działania niepożądane. Do bardzo częstych należą reakcje nadwrażliwości, uderzenia gorąca, ogólne osłabienie organizmu pod względem psychicznym oraz fizycznym, nudności, wysypka, odczyn w miejscu aplikacji, występowanie bólów mięśniowo-szkieletowych oraz stawów. Ponadto może dojść do podwyższenia stężenia wskaźników wątrobowych, do których należą fosfataza zasadowa, aminotransferaza alaninowa oraz aminotransferaza asparaginianowa. Objawy, określane jako występowanie częste to zmniejszenie ilości płytek krwi, jadłowstręt, biegunka, wymioty, bóle pleców, występowanie krwawień z pochwy, neutropenii obwodowej, rwy kulszowej oraz zakażeń dróg moczowych. Działania niepożądane o tej samej częstotliwości to także wystąpienie żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej oraz podwyższenie stężenia bilirubiny. Do objawów niezbyt częstych można zaliczyć kandydozę pochwy, białe obfite upławy, reakcje anafilaktyczne, występowanie nerwobóli, krwotoków oraz krwiaków zlokalizowanych w miejscu podania preparatu. Niezbyt często dochodzi do niewydolności lub zapalenia wątroby, a także do podwyższenia aktywności enzymu gamma-glutamylotranspeptydazy.

W przypadku przedawkowania substancji czynnej można spodziewać się działań niepożądanych powiązanych z działaniem antyestrogenowym.

Fulwestrant zaliczany jest do konkurencyjnych antagonistów receptora estrogenowego, a także posiada podobne powinowactwo jak estradiol. Substancja czynna nie wykazuje działania agonistycznego. Mechanizm działania fulwestrantu opiera się na wiązaniu z receptorami i zmniejszaniu ich regulacji, w taki sposób że estrogen nie może się już związać z tym receptorem. Ponadto fulwestrant zmniejsza ilość receptorów estrogenowych(down-regulation).

Stężenie maksymalne w osoczu po podaniu fulwestrantu w dawce 500 mg osiągane jest po około 5 dniach. Podawanie substancji czynnej w dawkach w obrębie 50-500 mg powoduje, że ekspozycja jest proporcjonalna od podanej dawki, przy podaniu substancji domięśniowo.

Rozmieszczenie w tkankach medykamentu przebiega w sposób szybki oraz rozległy. Fulwestrat rozmieszczony jest najbardziej w przestrzeni pozanaczyniowej. Jest to spowodowane wysokim wskaźnikiem pozornej objętości dystrybucji w stanie stacjonarnym, który mieści się w zakresie 3-5 litrów na kilogram. Wiązanie się substancji czynnej z białkami osocza wynosi 99%. Fulwestrant ma zdolność do wiązania się przede wszystkim z lipoproteinami takimi jak LDL, HDL oraz VLDL.

Metabolizm substancji czynnej zachodzi na kilkunastu przemianach biologicznych, gdzie powstają takie metabolity jak 17-keton, 3-siarczan, sulfoniany, 3- oraz 17-glukuroniany. Dokładny przebieg metabolizmu nie jest znany. Fulwestrant w porównaniu do metabolitów wykazuje większą aktywność antyestrogenową.

Eliminacja substancji czynnej przebiega przede wszystkim w formie zmetabolizowanej. Główna droga wydalania to kał, natomiast wydalanie substancji z moczem wynosi nie więcej niż 1%. Okres półtrwania fulwestrantu to mniej więcej 50 dni.