Fibrynogen ludzki, Fibrynogenum - Zastosowanie, działanie, opis

Fibrynogen ludzki stosowany jest w leczeniu krwawień u osób z niedoborem czynnika krzepnięcia I lub u osób z całkowitym jego brakiem (afibrynogenemia).

Ponadto lek stosowany jest miejscowo podczas zabiegów chirurgicznych w postaci gąbki leczniczej nasączonej fibrynogenem oraz trombiną w celu poprawy hamowania krwawienia, szczególnie podczas operacji wątroby.

Fibrynogen stanowi również składnik kleju tkankowego stosowanego przez chirurgów jako materiał uszczelniający podczas zakładania szwów naczyniowych, w neurochirurgii, w zespoleniach przewodu pokarmowego czy w zabiegach na kręgosłupie, okulistycznych bądź otolaryngologicznych, kiedy istnieje ryzyko kontaktu z płynem mózgowo-rdzeniowym lub oponą twardą. Fibrynogen w postaci złożonego kleju tkankowego stosowany jest także w celu poprawy hemostazy oraz umocowania rozdzielonych tkanek, np przeszczepów (m.in. skóry czy siatkowych) bądź płatów tkanek.

W celu poprawy krzepnięcia u pacjentów z niedoborem bądź brakiem fibrynogenu, lek stosowany jest dożylnie w postaci iniekcji lub infuzji. Terapia powinna odbywać się zawsze pod nadzorem lekarza, a schemat dawkowania jak i czas leczenia jest zależny od umiejscowienia oraz nasilenia krwawienia, zaawansowania choroby oraz stanu pacjenta. Dawkowanie leku jest przede wszystkim oparte na pomiarach stężenia fibrynogenu w osoczu pacjenta.

Z kolei fibrynogen w postaci kleju tkankowego bądź gąbki leczniczej powinien być stosowany podczas zabiegów jedynie przez doświadczonych chirurgów.

Przeciwwskazaniem do stosowania fibrynogenu ludzkiego jest nadwrażliwość na substancję czynną.

Podczas terapii fibrynogenem ludzkim w dużych dawkach lub podczas wielokrotnego jego podawania należy wziąć pod uwagę ryzyko rozwoju zakrzepicy. Pacjenci podczas leczenia powinni być objęci wnikliwą kontrolą pod kątem objawów tego zaburzenia.

Należy zachować szczególną ostrożność podczas stosowania fibrynogenu ludzkiego u pacjentów, u których w wywiadzie odnotowano zawał mięśnia sercowego bądź chorobę wieńcową. Ostrożność należy także zachować u osób z chorobą wątroby, pacjentów okołooperacyjnych lub po operacji oraz u noworodków lub dorosłych z ryzykiem wystąpienia rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego bądź zaburzeń zakrzepowo-zatorowych.

W przypadku wystąpienia podczas stosowania fibrynogenu reakcji alergicznej bądź anafilaktycznej należy zaprzestać podawania leku i wdrożyć standardowe leczenie przeciwwstrząsowe.

U pacjentów z niedoborami innych czynników krzepnięcia obserwowano podczas terapii zastępczej reakcje z udziałem przeciwciał. Brak jest jednak informacji dotyczących występowania takich reakcji podczas stosowania fibrynogenu.

Podczas leczenia fibrynogenem, który otrzymywany jest z ludzkiego osocza bądź krwi, istnieje ryzyko przeniesienia czynników zakaźnych do organizmu pacjenta. W celu zminimalizowania tego ryzyka prowadzi się odpowiednią selekcję dawców, badania przesiewowe dotyczące wykrycia swoistych markerów zakażenia, a także inaktywuje się lub usuwa wirusy z osocza podczas procesu produkcji. Stosowane procedury ograniczają ryzyko zakażenia zarówno wirusami otoczkowymi, m. in. HBV,  HCV i HIV jak i bezotoczkowymi, np. HAV czy parwowirus B19, który jest szczególnie niebezpieczny dla kobiet będących w ciąży, gdyż stwarza ryzyko zakażenia płodu oraz dla pacjentów z obniżoną odpornością bądź zwiększoną erytropoezą, u których może prowadzić do rozwoju anemii hemolitycznej. U pacjentów, którzy regularnie stosują fibrynogen ludzki, powinno się rozważyć wykonanie szczepień, szczególnie  przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B.

Fibrynogen ludzki nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn mechanicznych.

Brak jest badań klinicznych dotyczących bezpieczeństwa stosowania fibrynogenu ludzkiego u kobiet w ciąży. Jednakże doświadczenia kliniczne wskazują, że lek stosowany w terapii powikłań położniczych nie wpływa niekorzystnie na płód oraz przebieg ciąży. Lek jest związkiem pochodzenia ludzkiego, katabolizowanym jak fibrynogen endogenny i nie powinien wpływać negatywnie na dziecko.

Nie prowadzono dotychczas badań oceniających bezpieczeństwo stosowania fibrynogenu ludzkiego u kobiet karmiących, aczkolwiek nie można wykluczyć, że lek przenika do mleka kobiecego. W przypadku rozważania włączenia terapii fibrynogenem u kobiety karmiącej piersią należy ocenić stosunek korzyści wynikających z leczenia dla matki do korzyści związanych z karmieniem piersią u dziecka i podjąć decyzję o zaprzestaniu karmienia bądź wstrzymaniu podawania fibrynogenu.

Podanie dożylne: reakcje alergiczne i anafilaktyczne (m.in. wysypka, pokrzywka, duszność, obniżenie ciśnienia krwi), wzrost temperatury ciała, powikłania zakrzepowo-zatorowe (m.in. zator płucny, zawał mięśnia sercowego).

U pacjentów, u których doszło do przedawkowania fibrynogenu ludzkiego, wzrasta ryzyko wystąpienia zaburzeń zakrzepowo-zatorowych.

Fibrynogen ludzki (inaczej czynnik krzepnięcia I) jest związkiem, który w obecności czynnika IIa (trombiny), czynnika XIIIa oraz jonów wapnia jest przekształcany we włóknik (fibrynę), który tworzy stabilny skrzep hemostatyczny. Wzrost stężenia fibrynogenu w osoczu przejściowo poprawia krzepliwość krwi u osób z niedoborem tego czynnika krzepnięcia.

Fibrynogen ludzki podawany jest drogą dożylną i natychmiastowo po iniekcji jego stężenie w osoczu odpowiada podanej dawce.

Okres półtrwania fibrynogenu wynosi 3-4 dni.