Fenylefryna, Phenylephrinum - Zastosowanie, działanie, opis

Podstawowe informacje o fenylefrynie

Rok wprowadzenia na rynek
1979
Substancje aktywne
chlorowodorek fenylefryny, fenylefryna
Działanie fenylefryny
rozszerza źrenicę i poraża akomodację oka, zwężające naczynia krwionośne
Postacie fenylefryny
aerozol do nosa, ampułki, krople do oczu, saszetki, tabletki
Układy narządowe
układ nerwowy i narządy zmysłów, układ oddechowy
Specjalności medyczne
Alergologia, Medycyna rodzinna, Okulistyka, Otolaryngologia, Pediatria
Wzór sumaryczny fenylefryny

C9H13NO2

Spis treści

Wybrane produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w RP zawierające fenylefrynę

Wskazania do stosowania fenylefryny

Fenylefryna jest wskazana w stanach przebiegających z obrzękiem trąbki słuchowej, błony śluzowej nosa. W okulistyce przed zabiegami wymagającymi poszerzenia źrenicy i zwężenia naczyń.

Dawkowanie fenylefryny

Fenylefrynę stosuje się podskórnie i domięśniowo w zakresie dawek  2–5 mg, dożylnie 0,2–0,5 mg.

We wstrzyknięciu do komory oka zwykle podaje się 0,62 mg fenylefryny.

Przed zabiegami miejscowo do oka w postaci 10% kropli–1 kropla pół godziny przed.

Podanie doustne oscyluje w obrębie dawek 5–10 mg zwykle stosowanych jednorazowo do 20–40 mg maksymalnych dobowych.

Miejscowo na błonę śluzową nosa aplikujemy fenylefrynę w zakresie 0,4–3 mg dobowo.

Stosowana dawka, szczególnie w przypadku drogi doustnej i do nosowej jest skorelowana z wiekiem pacjenta i leczoną jednostką chorobową.

Przeciwskazania do stosowania fenylefryny

Przeciwwskazaniem do stosowania fenylefryny są reakcje nadwrażliwości.

Fenylefryny doustnie i donosowo nie stosujemy u dzieci przed ukończeniem 6 lat.

10% kropli z fenylefryną nie podaje się niemowlętom oraz chorym z tętniakiem.

Przeciwwskazane jest stosowanie u osób leczonych lub w ciągu dwóch tygodni od zaprzestania leczenia IMAO.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania fenylefryny

Preparatów fenylefryny w postaci donosowej nie stosujemy dłużej niż 5–7 dni ze względu na wykształcenie tolerancji i ryzyka wywołania działań ogólnoustrojowych.

Jednostki chorobowe wymagające zachowania ostrożności przy stosowaniu fenylefryny to: cukrzyca, nadczynność tarczycy, przerost gruczołu krokowego, podwyższone ciśnienie śródgałkowe, choroba wieńcowa i zaburzenia sercowo-naczyniowe, nadciśnienie.

Interakcje fenylefryny z innymi substancjami czynnymi

zaburzenia sercowo-naczyniowe, wzrost ciśnienia, przełom nadciśnieniowy
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Indometacyna (Indomethacin) NLPZ hamujące nieswoiście COX-1 i COX-2 oraz paracetamol
Moklobemid (Moclobemide) IMAO - inhibitory monoaminooksydazy
Propranolol (Propranolol) antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych
osłabienie działania fenylefryny
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Amitryptylina (Amitriptyline) TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne
Doksepina (Doxepin) TLPD - trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne
ryzyko wystąpienia zaburzeń rytmu serca
Substancja czynna: Grupa farmakoterapeutyczna:
Digoksyna (Digoxin) glikozydy nasercowe

Interakcje fenylefryny z alkoholem

Fenylefryna może przyspieszać metabolizm alkoholu.

Wpływ fenylefryny na prowadzenie pojazdów

Ze względu na możliwość pojawienia się działań niepożądanych należy zachować ostrożność przy obsługiwaniu i prowadzeniu maszyn i pojazdów w ruchu.

Wpływ fenylefryny na ciążę

Fenylefryna jest przeciwwskazana do stosowania w ciąży.

Wpływ fenylefryny na laktację

Według klasyfikacji Prof. Hale'a  fenylefryna należy do kategorii L3. Jej stosowanie powinno być rozważone tylko wtedy gdy korzystny efekt u matki przewyższa ryzyko u dziecka.

Skutki uboczne

nudności
senność
drżenia pochodzenia pozapiramidowego
ból głowy
nadciśnienie
kołatanie serca
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej
agranulocytoza
leukopenia
trombocytopenia
zaburzenia żołądkowo-jelitowe
zatrzymanie moczu
neutropenia
zaburzenia czynności nerek

Działania niepożądane zostały podzielone ze względu na częstotliwość występowania u pacjentów. (Klasyfikacja MdDRA)

Bardzo często
(≥1/10)
Często
(≥1/100 do <1/10)
Niezbyt często
(≥1/1000 do <1/100)
Rzadko
(≥1/10 000 do < 1/1000)
Bardzo rzadko
(<1/10 000)
Częstość nieznana
Nie można ocenić na podstawie dostępnych danych

Inne możliwe skutki uboczne

Działania niepożądane po miejscowym podaniu do oka fenylefryny manifestują się: piekącym bólem, zamazanym widzeniem, zaczerwienieniem i obrzękiem oka, bólem głowy, zrogowaceniem spojówki.

Po podaniu fenylefryny do nosa może pojawiać się pieczenie i suchość śluzówki.

Objawy przedawkowania fenylefryny

Do objawów świadczących o przedawkowaniu fenelefryny zaliczyć można: bóle i zawroty głowy, niepokój, splątanie, senność, bezsenność, drżenia, zaburzenia rytmu serca, bradykardię, tachykardię, podwyższenie lub spadek ciśnienia, duszność, bolesne oddawanie moczu lub zatrzymanie moczu, pokrzywkę, rozszerzenie źrenic.

Cechy ciężkiego przedawkowania obejmują gwałtowne zmiany krążeniowe, zapaść sercowo-naczyniową, depresję oddechową, drgawki i zaburzenia rytmu.

Mechanizm działania fenylefryny

Fenylefryna pobudza receptory α-adrenergiczne w ścianie naczyń co powoduje ich skurcz oraz rozszerzenie źrenicy w zależności od miejsca podania.

Wchłanianie fenylefryny

Fenylefryna po podaniu doustnym jest biodostępna  w 38%. Istotne klinicznie są również poziomy ogólnoustrojowe osiągane po podaniu miejscowym w wysokich stężeniach i uszkodzonej rogówce.

Dystrybucja fenylefryny

Objętość dystrybucji po jednorazowym podaniu wynosi około 40 l.

Metabolizm fenylefryny

Fenylefryna jest metabolizowana głównie w jelicie cienkim. Podstawowym produktem przemiany jest kwas m-hydroksymigdałowy.

Wydalanie fenylefryny

Fenylefryna praktyczne w całości ulega wydaleniu z moczem. Ocenia się, że 2–6% dawki podanej doustnie wydala się w postaci niezmienionej.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl