Abirateron, Abirateronum - Zastosowanie, działanie, opis

Abirateron jest stosowany w połączeniu z prednizolonem lub prednizonem w leczeniu raka gruczołu krokowego, opornego na kastrację. Substancja czynna stosowana jest u dorosłych mężczyzn, u których występują przerzuty, a mimo chemioterapii zawierającej docetaksel, choroba postępuje. Abirateron wskazany jest również u pacjentów, u których zastosowanie chemioterapii nie jest jeszcze wskazane, a wykorzystanie terapii supresji androgenowej nie przyniosło oczekiwanych rezultatów. 

Abirateron stosuje się doustnie, co najmniej 2 godziny po posiłku.

Dawka stosowana w leczeniu zależna od chorób towarzyszących (umiarkowane i ciężkie zaburzenia czynności wątroby).

Abirateron stosuje się w skojarzeniu z prednizonem lub prednizolonem.

Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych: 1000 mg.

Przeciwwskazaniem są nadwrażliwość na abirateron oraz ciężkie zaburzenia czynności wątroby (klasa C wg Child–Pugh).

Abirateron może powodować miopatię i niedokrwistość.

W wyniku stosowania abirateronu, może dojść do zwiększenia aktywności enzymów wątrobowych. Aktywność aminotransferaz w surowicy powinna być regularnie kontrolowana przed rozpoczęciem leczenia jak i w jego trakcie.

Abirateron należy stosować ostrożnie u pacjentów na przykład z niewydolnością serca, ciężką lub niestabilną dławicą piersiową, arytmią komorową, niedawno przebytym zawałem serca, niewydolnością nerek, ponieważ substancja czynna może powodować nadciśnienie, hipokaliemię i zastój płynów.

Łączne stosowanie abirateronu z silnymi induktorami CYP3A4 jak fenytoina może skutkować zmniejszeniem średniego AUC substancji czynnej w osoczu.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Fenytoina (Phenytoin)	leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe i stabilizujące błony neuronów

Łączne stosowanie abirateronu z silnymi induktorami CYP3A4 jak karbamazepina może skutkować zmniejszeniem średniego AUC substancji czynnej w osoczu.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Karbamazepina (Carbamazepine)	leki przeciwpadaczkowe - blokujące kanały sodowe

Łączne stosowanie abirateronu z silnymi induktorami CYP3A4 jak ryfampicyna może skutkować zmniejszeniem średniego AUC substancji czynnej w osoczu.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Ryfampicyna (Rifampicin (rifampin))	antybiotyki - INNE

Łączne stosowanie abirateronu z silnymi induktorami CYP3A4 jak fenobarbital może skutkować zmniejszeniem średniego AUC substancji czynnej w osoczu.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Fenobarbital (Luminal) (Phenobarbital)	inne leki przeciwpadaczkowe

W przypadku stosowania abirateronu z substancjami o wąskim indeksem terapeutycznym, metabolizowanymi przez CYP2D6, należy rozważyć zmniejszenie ich dawki.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Metoprolol (Metoprolol)	antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych

W przypadku stosowania abirateronu z substancjami o wąskim indeksem terapeutycznym, metabolizowanymi przez CYP2D6, należy rozważyć zmniejszenie ich dawki.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Propranolol (Propranolol)	antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych

W przypadku stosowania abirateronu z substancjami o wąskim indeksem terapeutycznym, metabolizowanymi przez CYP2D6, należy rozważyć zmniejszenie ich dawki.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Wenlafaksyna (Venlafaxine)	SNRI - inhibitory wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny, bez działania na receptory

W przypadku stosowania abirateronu z substancjami o wąskim indeksem terapeutycznym, metabolizowanymi przez CYP2D6, należy rozważyć zmniejszenie ich dawki.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Haloperidol (Haloperidol)	neuroleptyki klasyczne - pochodne butyrofenonu

W przypadku stosowania abirateronu z substancjami o wąskim indeksem terapeutycznym, metabolizowanymi przez CYP2D6, należy rozważyć zmniejszenie ich dawki.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Rysperydon (Risperidone)	neuroleptyki atypowe

W przypadku stosowania abirateronu z substancjami o wąskim indeksem terapeutycznym, metabolizowanymi przez CYP2D6, należy rozważyć zmniejszenie ich dawki.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Propafenon (Propafenone)	leki przeciwarytmiczne - klasa I

W przypadku stosowania abirateronu z substancjami o wąskim indeksem terapeutycznym, metabolizowanymi przez CYP2D6, należy rozważyć zmniejszenie ich dawki.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Kodeina (Codeine)	agoniści receptora opioidowego

W przypadku stosowania abirateronu z substancjami o wąskim indeksem terapeutycznym, metabolizowanymi przez CYP2D6, należy rozważyć zmniejszenie ich dawki.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Oksykodon (Oxycodone)	agoniści receptora opioidowego

W przypadku stosowania abirateronu z substancjami o wąskim indeksem terapeutycznym, metabolizowanymi przez CYP2D6, należy rozważyć zmniejszenie ich dawki.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Tramadol	agoniści receptora opioidowego

Spironolakton wiąże się z receptorem androgenowym. Może zwiększać stężenie swoistego antygenu gruczołu krokowego. Substancji nie powinno łączyć się z abirateronem.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Spironolakton (Spironolactone)	leki moczopędne, diuretyki - oszczędzające potas - antagoniści aldosteronu

Ze względu na to, że w czasie terapii abirateronem może dojść do wydłużenia odstępu QT, należy zachować ostrożność w stosowaniu substancji, które również mogą mieć takie działanie lub mogą wywoływać częstoskurcz komorowy typu torsades de pointes.

Substancja czynna:	Grupa farmakoterapeutyczna:
Amiodaron (Amiodarone)	leki przeciwarytmiczne - klasa III
Sotalol (Sotalol)	antagoniści receptorów beta-1 i beta-2 adrenergicznych

Zaobserwowano, że jedzenie znacząco zwiększa wchłanianie substancji czynnej. Ze względu na to, że nie ma danych klinicznych dotyczących bezpieczeństwa stosowania abirateronu z pożywieniem, łączne stosowanie jest przeciwwskazane.

Abirateron nie powoduje objawów wpływających na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.

Łączne stosowanie abirateronu z dziurawcem zwyczajnym – silnym induktorem CYP3A4 – może skutkować zmniejszeniem średniego AUC substancji czynnej w osoczu nawet o połowę.

Abirateronu nie stosuje się u kobiet.

Abirateronu nie stosuje się u kobiet.

Dane związane z badaniami na zwierzętach wykazały zmniejszenie płodności u samców i samic szczurów. 

Brak wystarczających danych dotyczących przedawkowania substancji czynnej u ludzi. Objawy przedawkowania mogą być związane z zaburzeniami czynności wątroby, zastojem płynów w organizmie, hipokaliemią oraz niemiarowością serca.

Abirateron jest inhibitorem biosyntezy androgenów. Substancja czynna w sposób wybiórczy hamuje aktywność enzymu CYP17A1. Enzym ten jest ważnym elementem w syntezie androgenów w nadnerczach, jądrach oraz tkankach nowotworowych gruczołu krokowego. Ponadto CYP17 odpowiada za przemiany pregnenolonu i progesteronu do prekursorów testosteronu, DHEA i androstendionu. Abirateron zmniejsza stężenie testosteronu w osoczu.

Abirateron wchłania się słabo i jest podatny na proces hydrolizy przez esterazy. W związku z tym podawany jest w postaci soli octanowej, która ma znacznie wyższą biodostępność po podaniu doustnym, a także jest odporna na działanie tej grupy enzymów. Maksymalne stężenie w osoczu substancja czynna osiąga po 1,5–4 godzinach od podania. Jedzenie i posiłki wysokotłuszczowe zwiększają wchłanianie związku ponad 4–krotnie.

Abirateron wiążę się w 99,8% z białkami osocza. 

Octan abirateronu jest hydrolizowany do aktywnego metabolitu abirateronu poprzez esterazy. Następnie CYP3A4 i SULT2A1 metabolizują abirateron do dwóch nieaktywnych metabolitów zwanych siarczanem abirateronu i siarczanem N–tlenku abirateronu.

Abirateron wydalany jest głównie z kałem (około 88%), a w drugiej kolejności z moczem (około 5%). Średni okres półtrwania w osoczu wynosi w przybliżeniu do 15 godzin.