Dopamina, Dopaminum - Zastosowanie, działanie, opis

Dopamina jest stosowana w leczeniu zaburzeń krążenia wywołanych wstrząsem po zawale mięśnia sercowego, posocznicy, urazach, operacjach kardiochirurgicznych, zaostrzeniach przewlekłej zastoinowej niewydolności serca a także we wstrząsie prowadzącym do niewydolności nerek.

Dopaminę stosuje u osób powyżej 12 roku życia się w wlewie dożylnym w dawce od 1 mcg/kg masy ciała/min do 50 mcg/kg mc/min

Dopaminy nie należy stosować w przypadku nadwrażliwości na nią, guza chromochłonnego nadnerczy (pheochromocytoma), migotania komór, tachyarytmi oraz innych ciężkich zaburzeń rytmu serca.

Dopaminę podaje się we wlewie dożylnym do dużych żył lub żył centralnych. Podawanie należy zmniejszać stopniowo. Przed podaniem należy wyrównać ewentualną hipowolemię (zbyt mała ilość płynu układzie krwionośnym). Pacjenci z niewydolnością nerek lub wątroby powinni być obserwowani podczas stosowania dopaminy. Ze względu na możliwość wystąpienia niedokrwienia lub martwicy należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów z chorobami naczyń krwionośnych (choroba Reynaulda, miażdżyca, zator tętniczy, choroba Burgera).

Jako że dopamina jest stosowana w stanach zagrożeniach życia nie zaobserwowano wpływu na prowadzenie pojazdów lub obsługę maszyn.

U chorych na chorobę Parkinsona leczonych agonistami dopaminy po podaniu dopaminy zaobserwowano skłonność do gier hazardowych, wzrost libido.

Dopaminę można stosować jeżeli w opinii lekarza korzyści z jej zastosowania przeważają nad potencjalnym zagrożeniem dla płodu.

Jako że dopaminę stosuje się w przypadkach bezpośredniego zagrożenia życia, karmienie piersią nie stanowi przeciwwskazania do jej zastosowania. Brak jest danych na temat przenikania dopaminy do mleka matki.

Dopamina podana we wlewie dożylnym może powodować: bóle głowy, nudności, wymioty, dodatkowe skurcze pozazatokowe, tachykardię, bóle dławicowe, kołatanie serca, obniżenie ciśnienia tętniczego, zwężenie naczyń krwionośnych, duszności. Do rzadszych działań niepożądanych można zaliczyć: jeżenie włosów, rozszerzenie źrenic, bradykardia, zmiany w obrazie EKG, zaburzenia przewodzenia komorowego, podwyższenie ciśnienia tętniczego, zgorzel, martwica tkanek w miejscu podania, azotemia.

Objawem przedawkowania dopaminy jest wzrost ciśnienia tętniczego.

Dopamina pobudza receptory beta-1-adrenergiczne oraz alfa-adrenergiczne a także w niewielkim stopniu receptory beta-2-adrenergiczne we współczulnym układzie nerwowym, powoduje też uwalnianie noradrenaliny z miejsc jej magazynowania. Dopamina działa na receptory dopaminowe powodując rozszerzenie naczyń wieńcowych, nerkowych, trzewnych, wewnątrzczaszkowych. 

Efekt działania dopaminy zależy od podanej dawki: małe dawki powodują wzrost filtracji kłębuszkowej w nerkach, wydalanie sodu i zwiększenie ilości produkowanego moczu, średnie dawki powodują wzrost siły skurczu serca, duże dawki powodują skurcz naczyń krwionośnych a co za tym idzie wzrost tętniczego ciśnienia krwi.

Dopamina podawana jest we wlewie dożylnym lub jako wstrzyknięcie dożylne.

Dopamina jest dystrybuowana do tkanek ale nie przenika bariery krew-mózg.

Dopamina jest metabolizowana przez oksydazę monoaminową oraz katecholo-O-metylotransferazę w osoczu krwi, nerkach oraz wątrobie.

Dopamina jest w około 80% wydalana z moczem jako nieaktywne metabolity - kwas homowanilinowy i kwas 1,4-dihydroksyfenylacetylowy, oraz w niewielkiej części  w postaci niezmienionej.