Disulfiram, Disulfiramum - Zastosowanie, działanie, opis

Lek wskazany jest w leczeniu uzależnienia od alkoholu. Warunkiem bezwzględnym terapii jest pełna świadomość i współpraca pacjenta oraz  wspomagające leczenie farmakologiczne i terapeutyczne.

Dawkowanie uzależnione jest od stanu pacjenta, odpowiedzi na leczenie, masy ciała, postaci leku i jest ustalane indywidualnie przez lekarzy doświadczonych w leczeniu uzależnień.

Leczenie rozpoczyna się co najmniej 12 do 24 godzin od zaprzestania picia alkoholu i trwa maksymalnie 6 - 8 miesięcy. Zakres dawek doustnych zwykle stosowanych dobowych wynosi 250-500 mg. Tabletki do implantacji wszczepia się podpowięziowo w ilości 8 - 10 sztuk.

Przeciwwskazaniem do stosowania disulfiramu są reakcje nadwrażliwości na substancję czynną oraz tiokarbaminiany oraz brak świadomej zgody pacjenta na leczenie.

Nie wdraża się leczenia pacjentom w stanie upojenia alkoholowego oraz spożywających alkohol w ciągu ostatnich 12 - 24 godzin.

Choroby układu krążenia (niewydolność serca, nadciśnienie tętnicze, przebyte incydenty sercowo-naczyniowe), cukrzyca, ciężka niewydolność oddechowa,  wątroby i nerek wykluczają terapię disulfiramem.

Jeśli w wywiadzie stwierdzono u pacjenta zaburzenia psychiczne lub próby samobójcze nie należy kwalifikować go do leczenia.

Przed rozpoczęciem leczenia disulfiramem należy przeprowadzić szczegółowy wywiad z pacjentem i rozważyć wszystkie korzyści i wady wynikające z kuracji tym lekiem. 

Pacjent powinien być całkowicie świadomy sposobu działania leku i skutków jakie za sobą niesie.

Pacjent powinien posiadać wiedzę, że nawet niewielkie ilości alkoholu mogą wywołać reakcję disulfiramową. Np. syrop na kaszel, płyn do płukania jamy ustnej, perfumy, sosy,  ocet.

Reakcja disulfiramowa może pogłębić stopień zaawansowania niektórych chorób. Dlatego należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów z chorobami nerek, wątroby, układu oddechowego, niedoczynnością tarczycy, cukrzycą i padaczką.

Nie zaleca się stosowania razem metronidazolu i disulfiramu, gdyż to połączenie może powodować stany dezorientacji i stany psychotyczne.

W trakcie terapii disulfiramem należy bezwzględnie wykluczyć wszystkie napoje i pokarmy zawierające alkohol.

Diaulfiram stosowany jest w leczeniu uzależnienia od alkoholu. Spożywanie alkoholu podczas stosowania disulfiramu jest przeciwwskazane i wiąże się z wystąpieniem silnej reakcji zwanej reakcją disulfiramową. 

Objawy tej reakcji pojawiają się już w 15 minut po spożyciu alkoholu i są największe w 30 minut do 1 godziny. Potem stopniowo ustępują w ciągu kilku następnych godzin. Reakcje te mogą być silne i zagrażać życiu.

Objawy reakcji disulfiramowej to: zaczerwienienie twarzy i szyi (spowodowane rozszerzeniem naczyń krwionośnych), biegunka, nudności, wymioty, gorączka, nadpotliwość, świąd, pokrzywka, niepokój, zawroty i ból  głowy, zaburzenia widzenia, duszność, kołatanie serca, hiperwentylacja.

W ciężkich reakcjach obserwowano tachykardię, niedociśnienie, depresję oddechową, ból w klatce piersiowej, , zaburzenia rytmu serca, śpiączkę i drgawki.

W trakcie terapii i przez 14 dni od jej zakończenia leczenia nie można spożywać napojów alkoholowych.

Prawdopodobieństwo wystąpienia działań ograniczających sprawność psycho-fizyczną przy prawidłowym dawkowaniu jest niewielkie.

Disulfiram nie powinien być stosowany u kobiet ciężarnych.

Brak wystarczających badaniach na temat przenikania disulfiramu do mleka matki. Nie powinien być stosowany w okresie karmienia piersią.

Po podaniu podpowięziowym obserwowano senność, nudności, wymioty, metaliczny smak lub smak czosnku  w ustach, przemijającą impotencję. Rzadko występują stany psychotyczne i depresyjne, schizofrenia, manie. Miały miejsce przypadki zapalenia nerwów obwodowych, skórne reakcje alergiczne, uszkodzenie hepatocytów.

Disulfiram charakteryzuje niska toksyczność. Nawet po przyjęciu 25g leku objawy że strony ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego są przemijające. Zdarzają się jednak przypadki z silnymi objawami klinicznymi (pojawiającymi się z opóźnieniem) i rokowaniami utrudnionego powrotu do zdrowia.

Do objawów przedawkowania ze strony przewodu pokarmowego należą  nudności, wymioty, bóle brzucha i biegunka. U pacjentów obserwowano senność, omamy i letarg. Odnotowano również przypadki znacznej hipotonii.

W ciężkich przypadkach może mieć miejsce  zapaść krążeniowa i drgawki. Rzadko występuje neuropatia czuciowo-ruchowa, psychoza, katatonia, zaburzenia mowy, drgawki kloniczne mięśni, zaburzenia ruchu oraz  w zapisie EEG.

Leczy się objawy, obserwuje pacjenta. Można zastosować płukanie żołądka i podawać węgiel aktywny.

Disulfiram działa przez hamowanie dehydrogenazy alkoholowej w wątrobie w sposób nieodwracalny. Wynikiem tego jest brak metabolizmu alkoholu etylowego i nadmierny wzrost wewnątrzkomórkowego stężenia aldehydu octowego. 

Disulfiram hamuje również beta-hydroksylazę dopaminy, co skutkuje zahamowaniem   przekształcania dopaminy do noradrenaliny. Gdy wyczerpią się magazyny noradrenaliny w sercu i naczyniach krwionośnych ma miejsce bezpośrednie oddziaływanie aldehydu octowego na te tkanki - ujawnia się to zaczerwienieniem twarzy, tachykardią i niedociśnieniem. 

Lek hamuje jeszcze  oksydazy mikrosomalne o mieszanej funkcji i może nasilać działanie leków metabolizowanych przez te enzymy.

Disulfiram wchłania się powoli z przewodu pokarmowego w ilości 80-90% podanej dawki.

Dystrybucja disulfiramu następuje do wątroby, nerek, trzustki, jelit oraz tkanki tłuszczowej.

Disulfiram metabolizowany jest w wątrobie. Szybko jest przekształcany  do kwasu dietyloditiokarbaminowego. Produkt ten sprzęgany jest z kwasem glukuronowym, utleniany do siarczanu, metylowany i na końcu rozkładany do dietyloamimy oraz dwusiarczku węgla.

Disulfiram wydalany jest głównie przez nerki.