Dekwalina, Dequalinii chloridum - Zastosowanie, działanie, opis

Dekwalina stosowana jest w postaci tabletek dopochwowych do leczenia bakteryjnego zapalenia pochwy, kandydozy sromu i pochwy oraz rzęsistkowicy.

Dawniej używana była zewnętrznie w leczeniu stanów zapalnych jamy ustnej i gardła w postaci pastylek do ssania, a także jako środek odkażający na skórę.

Dekwalinę stosuje się w podaniu dopochwowym oraz w postaci pastylek do ssania. 

Dawki dobowe u osób dorosłych: doustnie miejscowo na błonę śluzową od 0,25-1.5 mg; dopochwowo 10-20 mg.

Dawka stosowana w leczeniu zależna jest od jednostki chorobowej, wieku, masy ciała, chorób towarzyszących, odpowiedzi na leczenie.

W przypadku podania dopochwowego wśród przeciwwskazań można wymienić nadwrażliwość na dekwalinę, owrzodzenia nabłonka pochwy, nadżerki szyjki macicy. Nie powinno stosować się dekwaliny dopochwowo u dziewcząt przed pierwszą miesiączką.

W postaci doustnej nie należy stosować leku u osób wykazujących nadwrażliwość na substancję czynną.

W przypadku braku skuteczności leczenia zakażenia pochwy dekwaliną, pacjentka powinna skonsultować się z lekarzem. Brak doniesień na temat bezpieczeństwa powtórnej kuracji oraz jej skuteczności.

Na 12 godzin przed porodem, nie zaleca się leczenia dopochwowego dekwaliną u kobiet ciężarnych, aby ograniczyć ekspozycję noworodka na substancję czynną.

Przedłużenie czasu trwania kuracji lub zastosowanie dawek większych niż zalecane może skutkować owrzodzeniem nabłonka pochwy.

Nie ma danych na temat bezpieczeństwa stosowania dekwaliny u kobiet w wieku poniżej 18 lat oraz  po 55 roku życia.

Brak doniesień o interakcjach z prezerwatywami lub krążkami nielateksowymi. Nie zaleca się stosowania wyżej wymienionych produktów w ciągu 12 godzin od aplikacji dekwaliny.

Środki powierzchniowo czynne mogą zmniejszać aktywność przeciwbakteryjną dekwaliny. Nie zaleca się stosowania w trakcie terapii irygacji i środków plemnikobójczych dopochwowych.

Nie wykonano badań dotyczących wpływu dekwaliny na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.

Anionowe związki powierzchniowo czynne mogą zmniejszać działanie dekwaliny. Nie zaleca się stosowania środków myjących zawierających te substancje. Należy unikać używania środków plemnikobójczych oraz irygacji pochwy.

Nie wykazano interakcji dekwaliny z lateksem, zatem podana dopochwowo nie wpływa na skuteczność antykoncepcyjną prezerwatyw wykonanych z lateksu. Brak wiarygodnych danych odnośnie prezerwatyw nielateksowych oraz innych metod antykoncepcji. 

Przeprowadzono 4 badania kliniczne z udziałem 181 ciężarnych ochotniczek. Nie wykazano negatywnego wpływu na ciążę, płód czy noworodka. Dekwalina może być stosowana w okresie ciąży jedynie wtedy, gdy potencjalne korzyści z leczenia przeważają nad ewentualnym ryzykiem.

Ze względu na minimalne wchłanianie dekwaliny podanej miejscowo, dopuszcza się stosowanie tej substancji w okresie karmienia piersią, jeśli wymaga tego kondycja zdrowotna pacjentki.

Nie przeprowadzono badań dotyczących wpływu dekwaliny na płodność zarówno u zwierząt, jak i u ludzi ze względu na minimalne wchłanianie substancji po podaniu miejscowym.

Po podanie dopochwowym dekwaliny mogą pojawić się działania niepożądane w obrębie sromu i pochwy takie jak zaczerwienienie, stan zapalny, upławy, suchość, świąd i pieczenie, ból, krwawienie, owrzodzenie nabłonka pochwy, krwawienie z macicy. Może również wystąpić kandydoza i  bakteryjne zapalenie pochwy, zapalenie pęcherza moczowego. Inne odnotowane działania uboczne podczas stosowania dekwaliny dopochwowo to ból głowy, nudności, reakcje alergiczne i gorączka.

Po podaniu miejscowo na błonę śluzową jamy ustnej pojawiają się reakcje nadwrażliwości i ból języka.

Nie stwierdzono przypadków przedawkowania dekwaliny. Jednak warto podkreślić, że zwiększenie dopochwowej dawki dobowej dekwaliny może wywołać owrzodzenia pochwy.

Dekwalina należy do grupy czwartorzędowych kationów amoniowych o szerokim spektrum działania przeciwbakteryjnego, przeciwgrzybiczego i przeciwpierwotniakowego. Jej złożony mechanizm działania powoduje, że ryzyko rozwinięcia oporności mikroorganizmów na jej  właściwości jest niskie. Działanie przeciwdrobnoustrojowe dekwaliny polega na zwiększeniu przepuszczalności komórki i dezaktywacji białek enzymatycznych. Zostaje zahamowany metabolizm komórki drobnoustroju co ostatecznie prowadzi do jej śmierci.

Substancja wykazuje również aktywność przeciwnowotworową poprzez kumulowanie się w komórkach nowotworowych i uruchomienie ścieżek reakcji prowadzących do ich destrukcji.

Dekwalina w minimalnym stopniu wchłania się po podaniu dopochwowym i miejscowym. W przypadku podania doustnego (działanie miejscowe w obrębie jamy ustnej i gardła) wchłanianie do krążenia ogólnego oscyluje na poziomie poniżej 0,1 %.