Finerenon, Finerenonum - Zastosowanie, działanie, opis

Substancja czynna została dopuszczona w leczeniu przewlekłej niewydolności nerek ze współistniejącą cukrzycą typu II. Możliwość zastosowania finerenonu występuje dla choroby nerek w trzecim oraz czwartym stadium z albuminurią.

Przed rozpoczęciem terapii należy oznaczyć szacunkowy współczynnik przesączania kłębuszkowego (eGFR) oraz stężenie potasu w surowicy, jest to niezbędne do ustalenia początkowej dawki leku.
Zależnie od otrzymanych wyników dawka substancji czynnej może występować w przedziale od 10 mg do 20 mg finerenonu na dobę. W przypadku oznaczenia stężenia potasu powyżej 5,5 mmol rozpoczęcie terapii nie jest zalecane. Podanie finerenonu jest możliwe jeśli eGFR wynosi więcej niż 25 ml/min/1,73 m².

W niektórych sytuacjach z obniżonym eGFR wykorzystanie finerenonu jest dopuszczalne jeśli oznaczenie dawki zostanie dokonane na podstawie stężenia potasu we krwi. Następnie po upływie miesiąca należy ponownie oznaczyć eGFR i zależnie od jego wyniku zwiększyć dawkę do zalecanych 20 mg na dobę.

W przypadku jednoczesnego przyjmowania innych substancji należących do grupy umiarkowanych lub słabych inhibitorów CYP3A4 zalecane jest kontrolowanie stężenia potasu w osoczu.

Tabletki należy przyjmować z posiłkiem lub niezależnie od niego popijając je odpowiednią ilością wody. W razie wystąpienia problemów z połykaniem, lek można podzielić i przyjąć z pokarmem.

Przeciwwskazaniem do stosowania finerenonu jest wystąpienie nadwrażliwości na tę substancję czynną oraz współistniejąca choroba Addisona.

Podczas terapii finerenonem należy przynajmniej raz w miesiącu monitorować stężenie potasu i współczynnik przesączania kłębuszkowego. Dodatkowe badania należy przeprowadzić w przypadku zwiększenia dawki substancji czynnej, wznowienia kuracji oraz na początku leczenia.
Częstszą kontrolę należy rozważyć w przypadku występowania u pacjenta skłonności do hiperkaliemii. Pacjenci znajdujący się w grupie ryzyka to osoby z niskim eGFR oraz osoby z wcześniej występującymi epizodami hiperkaliemii. Ryzykowne jest również przyjmowanie podczas kuracji leków będących umiarkowanymi inhibitorami podjednostki CYP3A4 cytochromu p450.
Zachowanie szczególnej ostrożności jest konieczne w przypadku pacjentów ze stężeniem potasu w surowicy od 4.8 mmol/l do 5 mmol/l, a powyżej 5.5 mmol/l zalecane jest przerwanie terapii. Jej wznowienie jest możliwe dopiero po spadku stężenia potasu poniżej wartości 5 mmol/l
Jednoczesne stosowanie finerenonu z suplementami diety zawierającymi w swoim składzie potas powinno przebiegać z zachowaniem należytej ostrożności.
Leku nie należy podawać w połączeniu z diuretykami oszczędzającymi potas oraz substancjami należącymi do grupy antagonistów receptora mineralokortykoidowego.

Ryzyko wzrostu stężenia potasu w osoczu rośnie w przypadku pogarszającej się czynności nerek. Z tego względu konieczne jest regularne monitorowanie ich funkcji. Terapii nie należy rozpoczynać gdy eGFR wynosi mniej niż 25 ml/min/1,73 m². Podczas leczenia może dojść do drastycznego spadku eGFR, to jest poniżej 15 ml/min/1,73 m², zalecane jest wtedy zakończenie kuracji

Substancja czynna nie powinna być stosowana w okresie ciąży. Warunkowe przyjmowanie leku podczas ciąży jest możliwe dopiero po przeprowadzeniu starannej oceny korzyści wynikających z leczenia dla matki oraz ryzyka występującego dla rozwijającego się płodu. Kobiety przyjmujące finerenon powinny stosować skuteczne metody antykoncepcyjne. W trakcie leczenia niezalecane jest również karmienie piersią.

Z badań klinicznych finerenonu wyłączeni zostali pacjenci z potwierdzoną niewydolnością mięśnia sercowego ze zmniejszoną frakcją wyrzutową.

Brak badań potwierdzających bezpieczeństwo finerenonu w grupie pacjentów cierpiących na ciężkie zaburzenia czynności wątroby. Ze względu na ryzyko zwiększenia stężenia finerenonu w osoczu, rozpoczęcie terapii nie jest wtedy zalecane. W przypadku wystąpienia umiarkowanych zaburzeń pracy tego narządu konieczne może być przeprowadzenie dodatkowych badań stężenia potasu w trakcie leczenia.

Stosowanie finerenonu jest również przeciwwskazane w przypadku jednoczesnego przyjmowania silnych inhibitorów cytochromu p450, do których zaliczamy:

• itrakonazol;
• ketokonazol;
• klarytromycynę;
• telitromycynę;
• rytonawir;
• nalfinawir;
• kobicystat;
• nefazodon.

Stosowanie leku oraz jednoczesne spożywanie grejpfrutów lub soku z tych owoców może odpowiadać za nasilenie działania leku, które jest bezpośrednio związane z wzrostem jego stężenia w osoczu.

Substancja czynna nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów oraz obsługi maszyn.

Brak badań potwierdzających bezpieczeństwo substancji czynnej u kobiety ciężarnej. Testy na zwierzętach wykazały toksyczny wpływ leku na proces rozmnażania - zmniejszenie masy płodu i opóźnienia w rozwoju szkieletu kostnego. Stosowanie leku w okresie ciąży jest możliwe jedynie w przypadku gdy stan ciężarnej tego zdecydowanie wymaga. W przypadku pacjentek, które podczas terapii finerenonem zajdą w ciążę konieczne jest ich natychmiastowe poinformowanie o zagrożeniach dla płodu.

Podczas kuracji finerenonem zalecane jest stosowanie skutecznych metod antykoncepcyjnych.

Badania przeprowadzone na zwierzętach wykazały że, metabolity finerenonu i sama substancja czynna przenika do pokarmu samic. U niektórych młodych karmionych mlekiem zawierającym te substancje stwierdzono występowanie działań niepożądanych. Stosowanie finerenonu podczas karmienia piersią nie jest zalecane. W trakcie kuracji należy podjąć decyzje o kontynuacji lub przerwaniu karmienia biorąc pod uwagę korzyści wynikające z niego dla dziecka oraz korzyści, które wynikają z rozpoczęcia leczenia finerenonem u matki.

Testy na zwierzętach potwierdziły toksyczny wpływ na reprodukcję. Brak danych dotyczących wpływu finerenonu na płodność u ludzi.

Przyjęcie zbyt dużej dawki finerenonu może skutkować wystąpieniem hiperkaliemii. W przypadku potwierdzenia podwyższonego stężenia potasu w osoczu zalecane jest leczenie zgodne z przewidzianymi procedurami.

Finerenon jest selektywnym niesteroidowym antagonistą receptora mineralokortykoidowego.
Receptor mineralokortykoidowy ulega aktywacji wywołanej przez połączenie z kortyzolem oraz aldosteronem. Aldosteron jest hormonem częściowo odpowiedzialnym za zwrotne wchłanianie jonów sodu i rozwój nadciśnienia tętniczego, które może prowadzić do zwłóknienia narządów.

Selektywność finerenonu powoduje, że nie wykazuje on powinowactwa do receptorów estrogenowych oraz androgenowych, co w dużej mierze było odpowiedzialne za niektóre działania niepożądane tych leków. Połączenie finerenonu z receptorem mineralokortykoidowym powoduje zablokowanie jego miejsca aktywnego i zapobiega połączeniu z innymi aktywatorami odpowiedzialnymi za uruchomienie procesu transkrypcji genów prozapalnych i profibrotycznych zmniejszając tym samym stopień zapalenia i włóknienia narządów u leczonego pacjenta.

Maksymalne stężenie substancji czynnej zostało oznaczone po około 90 minutach od podania pierwszej dawki.

Finerenon występuje w osoczu w postaci połączonej z białkami na poziomie 92%.

Substancja czynna ulega metabolizmowi wątrobowemu poprzez podjednostki CYP3A4 i CYP2C8 cytochromu p450. Finerenon podlega reakcjom hydroksylacji, oksydacji oraz aromatyzacji. Istnieje wiele alternatywnych szlaków metabolicznych, którym może ulegać ta substancja czynna. Wykorzystują one wtedy reakcje deetylacji, demetylacji oraz dearomatyzacji. Cecha wspólną tych procesów jest powstanie nieaktywnych metabolitów finerenonu.

Nieaktywne metabolity substancji czynnej są wydalane z moczem oraz z kałem. Jedynie niewielka część, około 0.2%, występuje w moczu w postaci niezmienionej.