Chlorek wapnia, Calcium chloridum - Zastosowanie, działanie, opis

Wskazaniem do stosowania leku w postaci iniekcji są niedobory wapnia, wymagające uzupełnienia, najczęściej niezwłocznego.

Lek znalazł też zastosowanie w leczeniu zatruć lekami i innymi substancjami, które są niebezpieczne dla organizmu (lekami z  grupy antagonistów kanałów wapniowych, związki fluoru, szczawiany, siarczan magnezu).

Podaje się go również w resuscytacji krążeniowej i stanach przebiegających z hiperkaliemią.

Lek podaje się dożylnie, ale także doustnie.

Dobór dawki ocenia się indywidualnie, biorąc pod uwagę stan pacjenta i wskazania do zastosowania leku.

Po podaniu dożylnym leku zaleca się by pacjent pozostał w pozycji leżącej przez kilka minut.

Lek jest przeciwwskazany u pacjentów u których stwierdzono nadwrażliwość oraz w stanach zwiększonego stężenia wapnia w organizmie (hiperkalcemia wywołana nadczynnością przytarczyc i hiperwitaminozą witaminy D), zwiększonego wydalania wapnia (hiperkalciuria), a także w chorobach nerek (kamica) i w znacznym upośledzeniu ich funkcjonowania (stany ostrej niewydolności).

U pacjentów z migotaniem komór również nie należy stosować leku.

Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów z niskim ciśnieniem tętniczym, ponieważ podanie leku prowadzi do rozszerzenia naczyń i spadku ciśnienia tętniczego krwi.

Duża szybkość podania we wlewie oraz zwiększone dawki leku mogą powodować hiperkalcemię prowadzącą do niebezpiecznych skurczy mięśnia sercowego.

Leku nie zaleca się podawać doustnie niemowlętom ze względu na ryzyko podrażnienia przewodu pokarmowego, a także donaczyniowo w głowę.

Leku nie zaleca się stosować w hipokalcemii (niskim poziomie wapnia) w przebiegu niewydolności nerek u pacjenta.

Leku nie powinno stosować się dożylnie jednocześnie z glikozydami nasercowymi, gdyż wapń nasila działanie glikozydów i może dochodzić do wzmocnienia silnych działań niepożądanych, łącznie ze poważnymi zaburzeniami rytmu serca – ewentualne podanie powinno odbywać się pod nadzorem lekarskim w szpitalu. 

Lek nie jest zalecany do stosowania przez kobiety ciężarne, przenika bowiem przez łożysko. Należy rozważyć czy konieczność zastosowania leku i jego efekty terapeutyczne (skuteczność) przewyższają ryzyko dla płodu.

Lek w niewielkim stopniu przenika do mleka kobiety karmiącej i nie wywołuje szkodliwych efektów u dziecka, dlatego może być stosowany w okresie laktacji.

Podanie leku może wywołać hiperkalcemię, która objawia się utratą łaknienia, nudnościami, bólem brzucha, wymiotami, zaparciami, bólami i osłabieniem mięśni, a także wzmożonym pragnieniem, wielomoczem, kamicą nerkową, a także zaburzeniami rytmu serca i w skrajnych przypadkach śpiączką.

Objawami przedawkowania leku jest wzrost stężenia wapnia w organizmie, który może przejawiać się utratą apetytu, bólem brzucha, nudnościami i wymiotami, zaburzeniami psychicznymi, wzmożonym pragnieniem, kamicą nerkową a także zaburzeniami rytmu serca i śpiączką.

Wapń pełni wiele ważnych roli w organizmie, jest składnikiem budującym układ kostny, ważnym katalizatorem wielu reakcji ustrojowych, regulatorem mechanizmów komórkowych, wywiera wpływ na wiele enzymów a także jest przekaźnikiem informacji wewnątrzkomórkowej. Jony wapnia biorą także udział w krzepnięciu krwi. Odpowiada również za kurczliwość mięśni poprzecznie prążkowanych i przewodnictwo nerwowe.

Wapń wywiera korzystny wpływ na naczynia krwionośne, zmniejszając przepuszczalność ich ścian, działając przeciwobrzękowo.

Jony wapnia są niezbędne do wywołania skurczu mięśnia sercowego i mięśni poprzecznie prążkowanych. W wyniku depolaryzacji błony plazmatycznej następuje otwarcie kanałów wapniowych typu L i T i napływ jonów wapnia do wnętrza komórki. To z kolei powoduje otwarcie kanałów wapniowych w błonie retikulum endoplazmatycznego i uwolnienie jonów wapnia, zgromadzonych tam w procesie transportu aktywnego. Do skurczu mięśnia dochodzi przy udziale jonów magnezowych i ATP jako źródła energii. Wiązanie jonów wapnia z kompleksem troponin wywołuje szereg reakcji prowadzących do skurczu mięśnia.

Lek jest eliminowany z organizmu z moczem.