Teplizumab, Teplizumabum - Zastosowanie, działanie, opis

Teplizumab jest wskazany w celu opóźnienia wystąpienia trzeciego stadium cukrzycy typu 1 u dorosłych oraz pacjentów pediatrycznych w wieku 8 lat i starszych cierpiących na tę jednostkę chorobową znajdującą się w stadium drugim. 

Teplizumab jest podawany w postaci infuzji trwających przez minimum trzydzieści minut. Dawka substancji czynnej jest ściśle określona podczas terapii i powinna być zgodna z zaleceniami producenta. W przypadku pominięcia dawki, wznowienie terapii polega na podaniu wszystkich pozostałych dawek w kolejnych dniach w celu ukończenia 14-dniowego planu leczenia.

Nie należy podawać leku dwukrotnie w ciągu jednego dnia. Infuzję należy wykonać w czasie dwóch godzin od przygotowania leku. 

Przeciwwskazaniem do stosowania substancji czynnej jest wystąpienie reakcji nadwrażliwości podczas terapii. Preparatu zawierającego teplizumab nie mogą również stosować kobiety w ciąży i karmiące piersią. Nie należy go również przyjmować miesiąc przed planowanym zajściem w ciążę. 

U niektórych pacjentów leczonych teplizumabem zgłaszano przypadki infekcji bakteryjnych lub wirusowych. Zakażenia mogą mieć ostry przebieg i prowadzić do zapalenia żołądka i jelit, zapalenia skóry, zapalenia płuc, ropnia lub sepsy. W przypadku pojawienia się infekcji konieczne jest przerwanie kuracji i rozpoczęcie odpowiedniej terapii. 

Bezpieczeństwo szczepień z użyciem żywych osłabionych  szczepionek u pacjentów leczonych teplizumabem nie zostało zbadane. Dodatkowo, teplizumab może zakłócać odpowiedź immunologiczną na szczepienia i obniżać skuteczność szczepionek. 

U pacjentów leczonych teplizumabem stwierdzono zespół uwalniania cytokin (CRS). Pacjenci powinni być poinformowani o objawach CRS, które powinni zgłosić lekarzowi prowadzącemu terapię. W celu ograniczenia intensywności CRS zalecane jest wdrożenie odpowiedniej premedykacji, do której zaliczamy:

• podanie leków przeciwgorączkowych, przeciwwymiotnych oraz przeciwhistaminowych;
• staranne monitorowanie funkcji wątroby poprzez oznaczenie aktywności aminotransferazy asparaginowej i alaninowej;

W przypadku wystąpienia ciężkich objawów, do których zaliczamy gorączkę, nudności, bóle mięśni, zmęczenie, ból głowy, bóle stawów, zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych i zwiększenie całkowitego stężenia bilirubiny konieczne może być wstrzymanie podawania leku i dokończenie terapii po ich ustąpieniu. 

U niektórych pacjentów przyjmujących teplizumab zgłaszano przypadki spadku stężenia limfocytów w osoczu. W przypadku większości pacjentów leczonych teplizumabem, którzy doświadczyli limfopenii, poziom limfocytów zaczęł się poprawiać po piątym dniu leczenia i powrócił do wartości z pierwszego dnia terapii w ciągu dwóch tygodni po zakończeniu leczenia i bez przerwania dawki. Podczas wystąpienia ciężkiej limfopenii podawanie substancji czynnej należy przerwać.

U pacjentów stosujących teplizumab występowały ostre reakcje nadwrażliwości, w tym gorączka surowicza, obrzęk naczynioruchowy, pokrzywka, wysypka, wymioty i skurcz oskrzeli. W przypadku wystąpienia ciężkich reakcji nadwrażliwości podawanie leku należy przerwać i rozpocząć leczenie objawów zgodne z procedurami. 

Teplizumabu nie należy stosować w okresie ciąży. Brak danych klinicznych dotyczących wpływu substancji czynnej na rozwijający się płód. Przeciwciała monoklonalne mogą przenikać przez łożysko i wywierać wpływ na dziecko już w łonie matki. Ze względu na niepotwierdzone bezpieczeństwo substancji czynnej zalecane jest stosowanie skutecznych metod antykoncepcji przez okres trzydziestu dni przed rozpoczęciem terapii teplizumabem. Istnieje ryzyko, że podanie leku podczas trzeciego trymestru może osłabić skuteczność niektórych żywych szczepionek podawanych matce w celu wywołania odpowiedzi immunologicznej u dziecka już przed narodzinami. 

Brak danych dotyczących procesu przenikania teplizumabu do mleka kobiety karmiącej. Endogenne immunoglobuliny IgG matki oraz inne przeciwciała monoklonalne są w stanie przenikać do pokarmu. Z tego powodu, po uwzględnieniu stosunku korzyści odniesionego z leczenia przez matkę do korzyści wynikających dla dziecka z karmienia piersią należy podjąć decyzje o rozpoczęciu leczenia i przerwaniu laktacji na okres 20 dni lub rozpoczęciu leczenia po zakończeniu laktacji. 

Po infuzji teplizumabu istnieje ryzyko pojawienia się działań niepożądanych o różnej częstotliwości występowania. W trakcie terapii zgłaszano występowanie spadku stężenia limfocytów we krwi, nudności, biegunki, wysypki, zmniejszenia liczby białych krwinek w osoczu oraz bólu głowy. Ponadto, u niektórych pacjentów zgłaszano również występowanie poważniejszych efektów ubocznych, do których zaliczamy: zespół uwalniania cytokin (CRS), zapalenie skóry, zapalenie żołądka, zapalenie płuc, zakażenie rany, anafilaksję, obrzęk naczynioruchowy,  pokrzywkę, limfopenię, podwyższenie aktywności enzymów wątrobowych, neutropenię, anemię oraz trombocytopenię.

Cukrzyca typu 1 to stan autoimmunologiczny, w którym niszczenie komórek β trzustki przez limfocyty T prowadzi do utraty produkcji insuliny, zaburzenia kontroli glikemii i konieczności stosowania insuliny egzogennej. Pełny mechanizm działania teplizumabu nie został w pełni wyjaśniony. Substancja czynna zmniejsza ilość reaktywnych limfocytów T skierowanych przeciwko komórkom β wysp trzustkowych. Receptor komórkowy limfocytów T (TCR) składa się z łańcuchów TCR α i β oraz sześciu cząsteczek CD3, w tym dwóch łańcuchów CD3 ε. Receptor ten ma za zadanie rozpoznać antygen prezentowany przez inne komórki układu odpornościowego w celu wywołania określonej odpowiedzi. Teplizumab jest specyficzny dla łańcucha ε CD3 i hamuje aktywację limfocytów T poprzez sferyczne utrudnienie rozpoznawania antygenu. Substancja czynna powoduje wzrost krążących limfocytów T CD8+ pamięci centralnej oraz zwiększa liczbę wyczerpanych limfocytów T, które nie są już w stanie pełnić funkcji efektowych. Dzięki temu dochodzi do spowolnienia destabilizacji komórek β wysp trzustkowych oraz opóźnienia rozwoju cukrzycy typu 1. 

Badania wykazały, że stan stacjonarny podczas czternastodniowej kuracji nie zostaje ustalony. 

Brak badań dotyczących metabolizmu teplizumabu, jednak ze względu na jego peptydowy charakter, jest on prawdopodobnie rozkładany do mniejszych peptydów oraz aminokwasów podobnie jak endogenne immunoglobuliny.